|
[[Şəkil:Opium pod cut to demonstrate fluid extraction1.jpg|150px|thumb|Cızılmış bir [[kapsul]]]]
[[Şəkil:The Opium Seller (W. Müller).jpg|150px|thumb|[[Osmanlı]]da tiryək satıcısı]]
Tiryək və ya Tiryək saqqızı, xaşxaş kapsullarınınqozalarının tərtibiçərtilməsi yolu ilə sızan, südə oxşar özşirənin suyununquruması yığılmasıyolu ilə əldə edilən uyuşdurucu maddəmaddədir.
Xaşxaş kapsullarıqozaları müvafiq zaman müddətində tərtibçərtilir, edilir yəni sıyrılır,bundan sıyrıqlardansonra sızan maye laxtalanırhavada vəoksidləşərək xüsusiqatılaşır bıçaqlarvə iləəmələ götürülür.gələn Havanınqəhvəyi təsirirəngli altındakütlə mayeninxüsusi rəngibıçaqlar tündilə qəhvəyi olurgötürülür. Bu maddə tiryək və ya tiryək saqqızı adlanır. Əczaçılıqda morfin, kodein, tebain, papaverin, narkotin və s. [[alkaloidlər]]in alınmasında istifadə olunur. Bir az zəhərli hesab edilə bilər, amma asılılıq yaratdığına görə uyuşdurucu maddə kimi də istifadə olunur.
Bu uyuşdurucu maddə udularaq, çeynənərək və ya siqaret ilə birlikdə çəkilməklə istifadə olunur. Qısamüddətli zövq verir. Ağrıları azaldır və zehni durğunluq verdiyindən gündəlik problemlərinizi unutdurur. Ancaq bir müddət zövq verdikdən sonra zəiflik, ürək bulanması və baş ağrısı başlayır. İfrat miqdarda alınması nəticəsində insanı komaya sala bildiyi kimi, ölümünə də səbəb ola bilər.
TiryəyinTiryəkin kəskin, xoşagəlməz bir qoxusu və acı dadı vardır. Tərkibində təxminən 10% morfin, 5% kodein, 6% narkotiknarkotin ola bilər. Bundan əlavə, tiryəyintiryəkin tərkibində şəkər, zülal, kauçuk yağı kimi maddələr vəmövcuddur. alkaloid adlıTiryəkin zəhərlitərkibindəki biralkaloidlər maddəzəhərli mövcuddurtəsirə ki,malikdir. bunlarınBunların içərisində ən çox zəhərli olan alkaloid [[morfin]]dir.
TiryəyinTiryəkin, [[Türkiyə|Azərbaycan]] [[Respublika]]sı iləqanunlarına və [[BMT]]-nin qanunlarınamüvafiq konvensiyalarına görə istehsalı qadağandır. ƏsasTiryəkin məhsuluəsas mənbəyi olan [[xaşxaş|xaşxaş bitkisi]] isə dövlət nəzarəti altında istehsal edilir.
[[Kateqoriya:Narkomaniya]]
| 