Böyük Bulqar xanlığı: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 22:
== Tarixi ==
[[Şəkil:Bulgarians and Slavs VI-VII century.png|thumb|Bulqarlar və slavlar VI-VIIəsrlərdə|left|241x241px]]
630 - 635-ci illər arasında [[Kubrat xan|Xan Kubrat]] Bolqarları Türk xaqanlığının(588-639) tabeliyindən xilas etdi, Onogur [[Bulqarlar]]ını Kutrigur və Utiqur qəbilələri ilə vahid bir qayda altında birləşdirməyi bacardı və güclü bir konfederasiya yaratdı, [[Qərbi Avropa]]da orta əsr müəllifləri tərəfindən Köhnə Böyük Bolqarıstan(630-665) adlandırıldı. Ancaq qurulan dövlət uzun ömürlü olmadı. VII əsrin ikinci yarısında, [[Kubrat Xanınxan]]<nowiki/>ın 665-ci ildə ölümündən sonra oğlanları Batbay və Asparux arasında hakimiyyət uğrunda çəkişmə başladı və xaqanlıq iki yerə parçalandı.[[XəzərAsparux xaqanlığı|xan]](643-701) başçılığı ilə Bolqarların bir hissəsi Dunay sahillərinə köçüb getdi,və indiki Bolqarıstan ərazisində məskunlaşdı. Nəticədə [[Birinci Bulqar dövləti]](681-1018) yarandı.Kubratın böyük oğlu Batbayan (Bayan) isə Xəzərlərin hökmdarlığı altında yaşamağa razı olmuş və Xəzərlərə qatılmışlar.[[Xəzərlər]] bu dövləti məğlub etməyi bacarmışlar.Xəzərlərin hakimiyyəti altında yaşamağa razı qalan bulqarlara Quru Bolqarlar deyilir. Xalqın ən əhəmiyyətli hissələrindən bir qismi şimala köç edib [[İdil bulqarları]] dövlətini qurdular və və şimala köç edən İdil bulqarlarına Ağ Bolqarlar da deyilər. Ağ bulqarlardan bu günki Çuvaşlar xalqı meydana gəlmişdir. Digər bir qrupun isə [[avarlar]]a qatılaraq daha da qərbə, orta [[Avropa]]ya doğru köç etdiyi güman edilir.
 
Kubratın böyük oğlu Batbayan (Bayan) Xəzərlərin hökmdarlığı altında yaşamağa razı olmuş və Xəzərlərə qatılmışlar. Xəzərlərin hakimiyyəti altında yaşamağa razı qalan bulqarlara Quru Bolqarlar deyilir. Xalqın ən əhəmiyyətli hissələrindən bir qismi şimala köç edib [[İdil bulqarları]] dövlətini qurdular və və şimala köç edən İdil bulqarlarına Ağ Bolqarlar da deyilər. Ağ bulqarlardan bu günki Çuvaşlar xalqı meydana gəlmişdir. [[Asparux xan|Xan Asparuх]]un tabeçiliyi altında cənub-qərbə köç edən hissə isə 681-ci ildə [[Birinci Bulqar dövləti]]ni qurmuşlar və Bugünki [[Bolqarıstan]]ın təməlini qoymuşdular. Digər bir qrupun isə [[avarlar]]a qatılaraq daha da qərbə, orta [[Avropa]]ya doğru köç etdiyi güman edilir.
 
== Mənbə ==
# [http://www.protobulgarians.com/]
# [http://www.kroraina.com/p_bulgar/p_bulg5.htm Old Great Bulgaria - facts and sources, hebrew, latin, greek]
# https://e-kitabxana.adpu.edu.az/wp-content/uploads/2019/11/%C6%8Fsm%C9%99d-Muxtarova-T%C3%BCrk-xalqlar%C4%B1n%C4%B1n-tarixi.pdf
# [http://www.tertullian.org/fathers/nikiu2_chronicle.htm John of Nikiu pp.47]
 
[[Kateqoriya:Xanlıqlar]]