Şərait (film, 2011): Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k film şablonu
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 16:
|səs rejissoru =
|bəstəkar = Cincer Şankar
|rollarda = [[Nikol BuşeriBuşehri]]<br />[[Sara KazemiKazımi]]<br />Reza Sikso Səfai<br />KeonKian MohaceriMühaciri
|operator =
|səs operatoru =
Sətir 56:
|vikianbar =
}}
'''"Şərait"''' ({{Dil-fa|شرایط}}, {{Dil-en|Circumstance}}) — [[iran]]lı rejissor [[Məryəm KeşəvarzKişavərz]]ınin [[2011]]-ci ildə, dram janrında çəkilmiş filmi. Filmdə baş rolları [[Nikol BuşeriBuşehri]], [[Sara KazemiKazımi]] və RezaRza Sikso SəfaiSəfayi ifa etmişdilər. Filmdə digər məsələlərlə yanaşı, [[İran İslam Respublikası]]nda [[homoseksuallıq]] mövzusu araşdırılır.
==Məzmun==
{{Məzmun}}
ƏtafəAtəfə (Nikol BuşeriBuşehri) [[Tehran]]da yaşayan zəngin iranlı ailəsinin yeniyetmə qızıdır. O və onun ən yaxın dostu, yetim qalmış Şirin (Sara KazemiKazımi) ilə birlikdə gizli partilərdəqonaqlıqlarda iştirak edir və öz aralarında seks, alkoqolluspirtli içkilər və narkotik ilə təcrübələr keçirirlər.
 
ƏtafəninAtəfənin qardaşı Mehran əvvəllər narkotik maddələrdən asılı idi, lakin o tezliklə sağalaraq dinə itaət etməyə başlayır. O daha çox Şirinlə maraqlanmağa başlayır və bu hadisə bacısı ilə bir zamanlar güclü dost münasibətlərinin dağılması ilə üst-üstə düşür.
 
Ailənin başçıları olan Firuz və AzarAzər Həkimi, öz gənclik illərini xatırlayaraq, nə hala gəldiklərini və ailənin gələcəkdə hansı problemlərlə üzləşəcəyi barədə düşünməyə başlayırlar.
 
== Filmin istehsalı ==
Filmin süjeti İranda baş verən hadisələr haqqdahaqda bəhs edir, farsca dialoqları altyazı müşayiət edir. Filmin çəkilişləri [[Livan]]da həyata keçirilmişdi<ref name="WMag0811">{{cite journal |last1=Solway |first1=Diane |title=Who: Nikohl Boosheri & Sarah Kazemy |date=August 2011 |journal=[[W (magazine)|W]] |publisher=Condé Nast |page=49 |url=http://www.wmagazine.com/celebrities/2011/08/iranian-actresses-nikohl-boosheri-sarah-kazemy |accessdate=30 October 2011 |archiveurl=https://www.webcitation.org/64Avz7LQH?url=http://www.wmagazine.com/celebrities/2011/08/iranian-actresses-nikohl-boosheri-sarah-kazemy |archivedate=2011-12-24 |deadurl=dead }}</ref>. ''Şərait'' filminin rəsmi posterində bir neçə ingilis və fransız ifadələri yazılmışdır. Filmin büdcəsi 1 milyon dollardan bir qədər az idi<ref name="Rohter">Rohter, Larry. "[http://www.nytimes.com/2011/08/21/movies/circumstance-a-film-of-underground-life-in-iran.html?pagewanted=all Living and Loving Underground in Iran]." ''The New York Times''. August 21, 2011. Retrieved on January 31, 2012.</ref>. Rejissor Məryəm KeşəvarzKişavərz ABŞ-da böyüsə də, öz yay tətillərini həmişə İranın [[Şiraz]] şəhərində keçirirdi<ref name="Rohter"/>. Şirazda yaşayan onun əmisi qızı əxlaq polisinin onu çubuqla amansız şəkildə döydüyünü eşidir və çox məyus olur və daha sonra burada əldə etdiyi həyat təcrübəsini filmin süjetində istifadə etmək qərarına gəlir. Filmin süjetində iranlı gənclərin gizli partidə iştirak etmələri üçün hansı əziyyətlərdən keçməli olduqları təsvir olunur — bu, rejissor Məryəm Keşəvarzın əslində doğma vətənində baş verən rejimə qarşı bir mübarizəsi idi. ''Şərait'' M.Keşəvarzın rejissorluq etdiyi ilk tammetrajlı filmi idi.
 
KeşəvarzKişavərz intervyularınmüsahibələrin birində "Şərait" filmini İranın autentiktəbii mədəniyyətinə mümkün qədər uyğun yaratmaq istədiyini" bildirmişdi. O həmçinin filmin İranda qadağan olma ehtimalının yüksək olmasına baxmayaraq, sadə və azad vətəndaşların qanunsuz olaraq pirat nüsxələri vasitəsilə ona baxa biləcəyini söyləmişdir. Filmdə baş rolu oynayan aktyorların hamısı fars dilini mükəmməl bilirdilər. Bunun səbəbi onların [[İran İslam İnqilabı|inqilabdan öncə]] İranda yaşamaları idi. Filmin üç ən görkəmli aktyoru [[İran diasporu]]nun üzvləridirlər, onların valideynləri inqilab zamanı İranı tərk etmişdilər. Aktyorların ikisi İranda qalmağa qərar verən ailənin bir neçə üzvünü ziyarət etmişdirlər. Öz uzaq qohumlarını heç bir zaman görməyən və doğulandan [[Britaniya Kolumbiyası]]nın [[Vankuver]] şəhərində yaşayan Nikol BuşeriBuşehri isə intervyularınmüsahibələrin birində, İranda danışılan müasir farscanı daha yaxşı anlamaq üçün son vaxtlar Kanadaya köçən iranlılarla daim ünsiyyətdə olduğunu bildirmişdi<ref name="Rohter"/>. Sara KazemiKazımi [[Paris]] sakinidir; o filmdə çəkilməzdən öncə öz rolunu araşdırmaq məqsədilə Tehrandakı qohumlarını ziyarət etmişdi<ref name=WMag0811/>. O, İranı tərk etməzdən əvvəl qohumları ilə vidalaşmağı bacardı; onun filmdə oynadığı rola görə, İran hakimiyyəti yaxın gələcəkdə onun ölkəyə daxil olmasına mane olacağını bildirmişdi<ref name="Rohter"/>.
 
Buşerinin sözlərinə görə, filmin çəkilişləri üçün Livanın paytaxtı [[Beyrut]] şəhərinin seçilməsi üçün əsas səbəb, "bu şəhərdə daim Yaxın Şərq abu-havasının qorunub saxlanılması" idi<ref name="Rohter"/>. Bununla belə filmə neqativ yanaşma qorxusu tək İrandan gəlmirdi. İran hökumətinin dəstəyi ilə Livanda fəaliyyət göstərən silahlı və şiə inanclı [[Hizbullah]] partiyası da çox təhlükəli idi. Buna görə də film istehsalçıları bir müddət, yəni hələlik çəkilişlərin aparıldığı zaman ictimaiyyət üçün çox yayılmamasına çalışırdılar. Onlar Livanın hakimiyyət orqanlarına saxta ssenarini göndərərək, Keşəvarzın filmi üçün yalnız tezis yaratdıqlarını bildirirlər, lakin əslində, onlar tam bir kommersiya filmi üzərində işlərinə davam edirlər. Livan hakimiyyətinin üzvləri çəkiliş meydançasına gələrək, oradakı aktyor və aktrisalarla görüşmüşdülər. Larri Rohter [[The New York Times]] qəzetinə verdiyi açıqlamasında bildirir ki, "Reza Sikso Səfai və digər aktyorların daim üzləşdiyi narahatlıq və qorxu hissi, sonda faktiki olaraq onların göstərdikləri performasın möhkəmlənməsinə çox kömək etmişdi"<ref name="Rohter"/>.
 
== Tənqidçilərin mövqeyi ==
Film, xüsusilə Nikol BuşeriBuşehri ifası tənqidçilərin diqqətini cəlb etmiş və əsasən müsbət rəylər almışdır. [[Rotten Tomatoes]] vebsaytı 32 peşəkar tənqidçilərin rəylərini ümumiləşdirərək 72 rəy əsasında filmi 86% hesabıyla 7/10 bal səviyyəsində dəyərləndirir. Tənqidçilərin fikrincə film "Düşüncə üçün qida, İran gənclərinin mədəniyyətinə isə anlayışlı baxışdır"<ref>{{Rotten Tomatoes|771228738|Circumstance}}</ref>.
 
Film [[ABŞ]]-da seyircilərə təqdim olunduğundan İranda böyük rezonans yayılır və İran hakimiyyəti Keşəvarzın geri qayıtmağına qadağa qoymuşdu<ref>[http://www.sfbaytimes.com/index.php?sec=article&article_id=16309 Inspiring LGBT Profiles] San Francisco Bay Times in February 23, 2012</ref>. Film həmçinin İranın geniş kütləsi tərəfindən gənclərin həyatının və cəmiyyətin "təhrif" olunduğu üçün tənqid olunmuşdu<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://esmatlyintercultural.blogfa.com/post-70.aspx |access-date=2015-01-10 |archive-date=2016-08-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160818010336/http://esmatlyintercultural.blogfa.com/post-70.aspx |url-status=dead }}</ref>.