Xarəzmşahlar: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
kRedaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Geri qaytarıldı Vizual redaktor
kRedaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Geri qaytarıldı Vizual redaktor
Sətir 2:
 
== I Xarəzmşahlar Sülaləsi ( 996-1017) ==
[[Samanilər dövləti]] vaxtında Xarəzm daxili müstəqilliyini saxlamış əyalət idi. X əsrin II yarısında [[Xarəzm]] və onun mərkəzi [[Ürgənc]] iqtisadi inkişafda irəli çıxmışdı.996-cı ilədək Xarəzm 2 hissəyə ayrılırdı.Cənubi Xarəzm-paytaxtı [[Kət]] şəhəri və Şimali Xarəzm-paytaxtı Ürgənc.Ürgəncdə canişin,Kətdə isə [[Xarəzmşah]] titulunu daşıyan hökmdarlar otururdular.996-cı ildə Şimali Xarəzmin hakimi,mənşəcə türk olan [[Məmun ibn Məhəmməd]] (996-997) Xarəzimin hər 2 hissəsini birləşdirərək,paytaxt Ürgənc olmaqla I [[Xarəzmşahlar sülaləsi|Xarəzmşahlar sülaləsinin]] (996-1017) əsasını qoydu.997-ci ildə Məmunun ölümündən sonra hakimiyyətə onun oğlu [[Əli ibn Məmun]] (997-999) gəldi.O,da atası kimi Xarəzmi qüdrətli dövlətə çevirməyə çalışırdı.Ancaq həmin dövrdə cənubda hələ yeni yaranmış [[Qəznəvilər dövləti|Qəznəlilər dövləti]] Xarəzmi heç olmasa vassal vəziyyətinə salmaq üçün tədbirlər axtarırdı.Bu məqsədlə [[Mahmud Qəznəvi]] öz qızını Əli ibn Məmuna,bacısını isə onun qardaşı [[Məmun ibn Məmun|Məmun ibn Məmuna]] ərə verdi.999-cu ildə Əli ibn Məmun vəfat etdi,onun yerinə isə Məmun ibn Məmun (999-1017) keçdi.Onun dövründə Ürgənc və [[Buxara|Buxarada]] gözəl saraylar tikildi.Bu saraylarda yaxşı kitabxanalar vardı.Hətta məşhur həkim [[İbn Sina]] bu kitabxanalarda elmlərə yiyələnmişdi. [[Bağdad]] xəlifi [[Əl-Qədir]]<ref>https://tr.wikipedia.org/wiki/Kadir_(Abb%C3%A2s%C3%AE_halifesi)</ref> (991-1031) Məmuna qızıl sapla toxunmuş paltar hədiyyə göndərmişdi. Mahmud Qəznəvi bundan narazı düşür,və Məmundan tələb edir ki,onun vassalı olsun.Məmun çarəsiz vəziyyətə düşür. Bunu bilən xalq 1017-ci ildə Ürgəncdə Məmuna qarşı xalq üsyanı edir.Üsyançılar Ürgəncə girərək,sarayı tutur və Məmunu tutub öldürürlər.Hakimiyyətə onun qardaşı oğlu [[Abülhəris Məhəmməd ibn Əli]] (1017) keçir. Lakin Mahmud Qəznəvi ordu ilə Xarəzmə hücum edir.1017-ci ildə baş vermiş Ürgənc döyüşündə Qəznəlilər qalib gəlir,və Xarəzm Qəznəvilər dövlətinə birləşdirilir.{{Tarixi dövlət
|adı = Xarəzmşahlar dövləti
|orijinal_adı = خوارزمشاهیان
Sətir 92:
 
Xarəzm Mərkəzi Asiyanın ticarət yollarının qovşağında yerləşirdi. Şəhərlərdə sənətkarlıq və ticarət inkişaf etmişdi. [[Böyük İpək yolu]]nun bir qolu oradan keçirdi. Xarəzm dövləti hətta Şərqi Avropa ilə də ticarət əlaqələri saxlayırdı. Karvan yollarının ətrafında karvansaraylar tikilmişdi.
[[Şəkil:Pərvan savaşı.png|thumb|307x307px|[[Pərvan savaşı]]<ref>https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0ndus_Muharebesi</ref>(1221)]]
 
Xarəzmdə əkinçilik maldarlığa nisbətən üstün mövqe tuturdu. XI-XII əsrlərdə Xarəzmdə feodal torpaq sahibliyi var idi. İqta torpaq sahibliyi geniş yayılmışdı. Dövlətdə ordunun əsasını türk tayfaları təşkil edirdilər.