Şeyx Səfi xalçası: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Futboltarihcisi tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq WikiAlieff018 tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu. Teqlər: Geri qaytarma SWViewer [1.3] |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 35:
'''"Şeyx Səfi xalçası"'''<ref>Azərbaycan tarixi (yeddi cilddə), III cild, Bakı, 2007, səh 563</ref><ref>Rasim Əfəndi – Azərbaycan İncəsənəti, Bakı, 2008, səh 326</ref><ref name="AME-s.780"/> və ya '''"Ərdəbil xalçası"'''<ref>[http://www.jozan.net/2004/Ardabil-carpet.htm The Ardabil Carpets]</ref> — [[Təbriz]]də toxunmuş "Ləçəktürünc" kompozisiyalı məşhur xalı (ölçüsü 56,12 kv. m, 1539-cu il, "Viktoriya və Albert" muzeyi, London) ornamental xalçaların ən gözəl nümunəsi, Təbriz xalçaçılıq məktəbinin şah əsəri.
[[1539]]-cu ildə [[Səfəvi]] hökumdarı [[I Təhmasib]]in sifarişi ilə [[Şeyx Səfi kompleksi|Şeyx Səfi məscidi]] üçün toxunmuşdur.
1891-ci ildə Ərdəbil məscidinin bəzəyi Şeyx Səfi xalçası “yoxa çıxdı”. Bəzi məlumatlara görə, onu "Ziegler & Co." adli xalçaçılıqla məşğul olan bir şirkətə satmışlar. Digər məlumatlarda isə xalçanın satılması ilə əlaqədar danışıqların 1888-ci ildən etibarən başlanıldığı söylənilir. 1892-ci ildə Londonda "Vincent Robinson & Co." şirkəti tərəfindən ticarət evində Şeyf Səfi (Ərdəbil) xalçası satışa cıxarılmışdır. Xalçanın satışına o dövr üçün yüksək qiymət qoyulur. Viktoria və Albert muzeyinin dizayneri Villiam Morrisin təşəbbüsü ilə muzey rəhbərliyi tələb olunan pulu toplamaq üçün londonlulara müraciət edir, xalçanın İngiltərədə qalmasını xahiş edir. Qısa müddət ərzində, 1893-cü ildə pul toplanır (2000 funt sterlinq) və xalça həmin dövrdə Jon Henry Middletonun (1893-1896-cı illərdə muzeyə rəhbərlik edib) rəhbərlik etdiyi Viktoria və Albert muzeyinin ən qiymətli eksponatlarından birinə çevrilir.
Eni 5,34 ''m'', uzunluğu 10,51 ''m'', sahəsi 56,12 ''m²'' olan xalça dünya muzeylərində saxlanılan ən nadir xalq sənəti nümunələrindəndir. Bəzəkləri gül-çiçək rəsmlərindən ibarətdir. Zəngin rəng çalarları vəhdət təşkil edir. Xalının mərkəzində yerləşən qönçə Günəşi, onun ətrafında dairə şəklində düzülmüş xırda güllər haləni, yaşıl, qırmızı, sarı rəngli 16 kiçik dairəvi qübbə isə Günəş şüalarını əks etdirir. Həmin kompozisiyanın yuxarı və aşağı hissələrində zəngin bəzəkli, qırmızı və şəkəri rəngli qəndil təsviri vardır. Ətrafdakı saysız hesabsız əlvan naxışlar kainatdakı ulduzların rəmzidir.<ref name="AME-s.780"/>
| |||