Həmzə Ablayev: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 28:
}}
 
'''Həmzə Ablayev''' və ya '''Amza Ablayev''' — [[Krım tatarları|krım tatar]] ictimai xadimi, pedaqoq, krım tatar milli hərəkatının liderlərindən biri. İkinci Dünya Müharibəsinin iştirakçısı<ref name=":0">{{cite web|url=https://ru.krymr.com/a/27137990.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200624194045/https://ru.krymr.com/a/27137990.html|archivedate=24.06.2020|title=Амза Аблаев: «Мы отвечаем за судьбу своего народа…» / Həmzə Ablayev: "Biz xalqımızın taleyinə cavabdehik..."|author=Gülnarə Bəkirova |date=20.07.2015|publisher=krymr.com|accessdate=27.04.2021|language=ru}}</ref><ref name=":1">{{cite web|url=https://crh.crimeantatars.club/ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20191005034734/https://crh.crimeantatars.club/|archivedate=05.09.2019|title=Амза Аблаев: вся жизнь на передовой |date=22.05.2019|publisher=crimeantatars.club|accessdate=27.04.2021|language=ru}}.</ref>
 
== Haqqında ==
Həmzə Memet oğlu Ablayev 22 may 1921-ci ildə Korbek kəndində anadan olub. 1929-cu ildə onun valideynləri kolxoza daxil olmaqdan imtina etdikləri üçün Urala sürgün ediliblər<ref name=":0" /><ref name=":2">{{cite web|url=https://ana-yurt.com/qrt/content/ablaev-amza-1922-2002 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210427125234/https://ana-yurt.com/qrt/content/ablaev-amza-1922-2002|archivedate=27.04.2021|title=Аблаев Амза (1922-2002).|publisher=ana-yurt.com|accessdate=27.04.2021|language=crh}}</ref>.
 
1942-ci ildə orduya çağırılıb və [[İkinci Dünya Müharibəsindəmüharibəsi|İkinci Dünya Müharibəsi]]<nowiki/>ndə iştirak edib<ref name=":3">{{cite web|url=https://avdet.org/2012/05/28/amza-ablaev-1922-1998/ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210427125306/https://avdet.org/2012/05/28/amza-ablaev-1922-1998/|archivedate=27.04.2021|title=Амза Аблаев (1922-1998)|date=28.05.2012|publisher=avdet.org|accessdate=27.04.2021|language=ru}}</ref>. 1944-cü ildə Krım tatarları sürgün edildikdən sonra [[Özbəkistan Sovet Sosialist Respublikası|Özbəkistan SSR]]-də Qovunçu qəsəbəsində yaşayıb<ref name=":0" />. 1948-ci ildə Daşkənd Pedaqoji İnstitutunun fizika-riyaziyyat fakultəsinin qiyabi şöbəsinə daxil olur və yerli şəhər məktəbində riyaziyyat dərsi keçməyə başlayır<ref name=":2" />.
 
1950-ci illərin sonundan Krım tatar Milli Hərəkatında iştirak etməyə başlayıb. [[Yanqıyol]]da Əbdürrəhman Muradasılovlar birlikdə təşəbbüs qrupu yaradıb. Krıma qayıdıb orada dövlətçiliyi bərpa etmək uğrunda yaranan milli hərəkatla əlaqə saxlayıb. 1960-cı ildə Daşkənd Pedaqoji İnstitutunun tarix fakültəsinə daxil olub. Müəllim heyəti ilə ölkənin milli məsələlərdəki siyasəti ilə bağlı olan suallarda mübahisələr yaşadığına görə təhsilini yarımçıq qoyub. Sonradan isə [[Sov.İKP]]-dan xaric edilib<ref name=":0" /><ref name=":1" />.
 
1965-ci ildən 1970-ci ilə qədər bir çox görüşlərin və proqramların hazırlanmasında iştirak edir<ref>{{cite web|url=http://gasprinskylibrary.ru/events/event/amza-ablaev-1922-1998/|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200624101814/http://gasprinskylibrary.ru/events/event/amza-ablaev-1922-1998/|archivedate=24.06.2020|title=Амза Аблаев(1922-1998)|date=09.09.2016|publisher=gasprinskylibrary.ru|accessdate=27.04.2021|language=ru}}</ref>. 27 avqust və 2 sentyabr 1967-ci ildə Daşkənddə[[Daşkənd]]<nowiki/>də baş tutmuş Krım tatarlarının kütləvi mitinqlərinin təşkilatçısıdır. 1985-1986-cı illərdə [[Yanqıyol]] gənclərdən ibarət təşəbbüs qrupunun yaradılmasına kömək edib<ref name=":3" />. 14 mart 1987-ci ildə Krım tatarlarının təşəbbüs qruplarının [[Sov.İKP]] Mərkəzi Komitəsinin katibi Mixayıl Qorbaçovla baş tutacaq görüşündə çıxış etmək üçün o da, xalq təmsilçisi seçilmişdir. 1987-ci ilin aprel ayında Daşkənddə baş tutmuş Krım tatarlarının milli hərəkatının təşəbbüs qruplarının ümumittifaq görüşündə iştirak etmişdir. 16 nəfərdən ibarət olan Mərkəzi Təşəbbüs Qrupunun üzvü olub. 1987-ci ilin iyun ayında Daşkənddə baş tutmuş Krım tatarlarının milli hərəkatının təşəbbüs qruplarının II ümumittifaq görüşündə də iştirak edib. Moskvada[[Moskva]]<nowiki/>da baş tutmuş eitraz aksiyalarında iştirak edib<ref name=":0" /><ref name=":1" />.
 
1989-cu ildə Krıma geri qayıdıb. Milli hərəkatın veteranları cəmiyyətinin rəyasət heyətinin üzvü olub. "Xalqın faciəsi" əsərinin müəllifidir. 10 sentyabr 1998-ci ildə Şumxay kəndində dünyasını dəyişib. Elə orada da dəfn edilib<ref name=":0" /><ref name=":1" />.