Ağ ciyər: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
→‎top: File → Fayl, Şəkil → Fayl using AWB
Sətir 1:
{{mənbə azlığı}}
'''Ağ ciyər''' — bəzi [[balıqlar]]da ([[ikitənəffuslülər]], [[pəncəüzgəclilər]], [[çoxüzgəçlilər]]), quruda yaşayan [[onurğalılar]]da və insanda hava tənəffüsü orqanı.
[[ŞəkilFayl:Lungs diagram simple.svg|thumbnail]]
 
Ağ ciyər hava ilə qan arasında qaz mübadiləsini təmin edir. İkitənəffüslülərdə ağciyər tənəffüs funksiyası daşıyan qoşa kisəcikdir. Çoxüzgəçlilərin ağciyəri hamardivarlı, çütdür.
 
Quruda yaşayan onurğalıların ağciyəri qədim pəncəüzgəçli balıqların ağciyərindən əmələ gəlmiş və bədən boşluğunun ön hissəsindədir; məməlilərdə və insanda isə ağciyər diafraqmaiın inkişafı ilə əlaqədar əmələ gələn döş boşluğunda yerləşir. Ağciyəri seroz qişa — plevra ortüyü var. Adətən, cüt olur, lakin ayaqsız amfibiyalarda, [[ayaqsız kərtənkələlər]]də və [[ilanlar]]da ağciyərin biri (çox vaxt soldakı) reduksiyaya uğramışdır.
 
Ciyərsiz salamandrların ağciyəri yoxdur.
Sətir 15:
Suda-quruda yaşayanlarda ağciyər bilavasitə [[udlaq]]dan və ya [[traxeya]]dan başlanır.
 
[[İbtidai sürünənlər]]də (qatteriya) ağciyər arakəsmələrlə ayrılmış kameralardan ibarətdir.
 
Bəzi kərtənkələlərdə ([[varan]]), [[tısbağalar]]da, [[timsah]]larda ağciyər süngərəbənzərdir. Bir sıra sürünənlərdə ağciyər çıxıntıları — ağciyər kisəcikləri olur. Quşların ağciyəri döş qəfəsinin bel tərəfinə bitişikdir. Əsas və bəzi ikinci dərəcəli bronxlar ağciyərdən kənara çıxaraq onun ikiqat ventilyasiyasını təmin edən hava kisələri əmələ gətirir. Məməlililərdə bronx şaxələrinin sayı çox olub, bronx ağacı əmələ gətirir, şaxələr çox nazik bronxiollara keçir; bronxiollar isə alveol axacaqları, alveol kisəcikləri və alveollarla tamamlanır. Bunlar qaz mübadiləsiidə iştirak edir. Bəzi onurğasız heyvanlarda da (məsələn, ciyərli molyusklarda) tənəffüs orqanları ağciyər adlanır. [[Holoturiyalar]]da (dəniz xiyarı) kloakanın tənəffüs funksiyasını icra edən şaxəli çıxıntıları su ağciyəri adlanır.
 
[[Ağciyərlər (insan)|İnsanda ağciyər]] cüt orqanlardanır. Sağ ağciyər üç (yuxarı, orta, aşağı), sol ağciyər iki (yuxarı və aşağı) paydan ibarətdir. Bundan əlava, ağciyərdə çoxbuçaqlı piramidayabənzər paycıqlardan ibarət seqmentlər (hər ağciyərdə 10 və ya 11 seqment) olur.
 
 
[[Kateqoriya:Ağciyər| ]]