Rur münaqişəsi: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
File → Fayl, Şəkil → Fayl using AWB |
||
Sətir 1:
[[
'''Rur münaqişəsi''' — [[Birinci Dünya müharibəsi]]nin bitməsindən sonra [[Almaniya]]nın ödəməli olduğu təzminatı ödəməməsindən sonra [[Fransa]]-[[Belçika]] qoşunlarının Almaniyanın Rur bölgəsinə qoşun göndərməsi nəticəsində yaranana münaqişə.
Sətir 5:
Almaniya müharibədə məğlub olduqdan sonra çox ağır şərtlərlə sülh imzalamağa məcbur oldu. Sülh müqaviləsinin şərtlərinə görə Almaniya böyük miqdarda təzminat ödəməli idi. Lakın təzminatın miqdarı və hansı ölkələrə veriləcəyi müəyyən edilməmişdi. Sonradan keçirilən [[Spa konfransı|Spa]], [[Birinci London konfransı (1921)|London]] və s. konfranslarda Almaniyanın ödəyəcəyi təzminatın miqdarı və ölkələrə düşən pay müəyyən edildi. Təzminatın ümumi miqdarı 132 milyard qızıl marka dəyərində qəbul edildi. Lakin Almaniya bu təzminatı ödəyə biləcək vəziyyətdə deyildi.<ref name="guinnane">{{cite web|url=http://www.econ.yale.edu/growth_pdf/cdp880.pdf|title=Vergangenheitsbewältigung: the 1953 London Debt Agreement|accessdate=6 December 2008|author=Timothy W. Guinnane|authorlink=|date=January 2004|format=PDF|work=Center Discussion Paper no. 880|publisher=Economic Growth Center, Yale University}}</ref>
Təzminat məsələsinin həll edilməsindəki çətinliklər beynəlxalq münasibətlərdə ən mübahisəli məsələlərdən biri olaraq qalırdı. [[Fransa]] təzminatın tam ödənilməsini israrla tələb etsə də Almaniya buna imkanı olmadığını bildirirdi. Təzminatın ödənilməsi məsələsində Almaniyanın özündə də fikir ayrılığı var idi. Bir qrup dövlət xadimi ümumiyyətlə təzminatın ödənilməsindən imtina edilməsini müdafiə edirdi.{{sfn|Musa Qasımlı|2003|p=38}}
[[
[[
== Rura hücum ==
Fransanın çətin maliyyə və iqtisadi vəziyyətində fransız rəsmi dairələri Rurun sərvətlərindən istifadə etmək qərarına qəldilər. Fransızlar Almaniyanı təzminatı ödəməməkdə və Versal sülh müqaviləsinin şərtlərini pozmaqda ittiham edirdi. Bu dövrdə [[İtaliya]] hakimiyyətdə olan [[Mussolini]] də Rur münaqişəsində Fransanı müdafiə edirdi.
1923-cü ilin yanvar ayının 2-4-də [[Paris]]də keçirilən konfransda [[İngiltərə]] 4 il müddətinə Almaniyanın təzminatı ödəməsinə moratorium qoyulmasını təklif etsə də Fransa buna etiraz etdi.
Yanvarın 10-da Fransa və Belçika Almaniyaya nota verərək təzminatın ödənilməsinə nəzarət etmək üçün Rura komissiya göndərdiklərini bildirdilər. Bunun ardınca yanvarın 11-də Fransa-Belçika ordusu Ruru tutdu.<ref>Fischer, p. 28.</ref> the Inter-Allied Mission for Control of Factories and Mines (MICUM)<ref>Fischer, p. 42.</ref> was set up as a means of ensuring coal repayments from Germany.<ref>Fischer, p. 51.</ref> İngiltərə də buna etiraz etmədi.
Alman Reyxstaqında passiv müqavimət göstərmək haqqında qərar qəbul edildi. Rurun işğalı ilə Almaniya daş kömür, dəmir və çuqundan məhrum edildi. Ölkədə ağır vəziyyət yarandı. İnsanlarda qatı anti-fransız hisslər baş qaldırdı və [[millətçilik]] gücləndi.
| |||