Alp Ər Tonqa: Redaktələr arasındakı fərq

▲'''Alp Ər Tonqa''' <ref>Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 41: Türklərin ulu qəhrəmanı və böyük xaqanı</ref> (Əfrasiyab)— əfsanəvi türk xaqanı. "Alp" sözünün mənası "igid", "qəhrəman", "bahadır"<ref>{{Cite web |title=TDK Divanü Lugati't-Türk Veri Tabanı |url=http://tdkterim.gov.tr/dlt/sozluk/?kelime=Alp&kategori=dltbul&hng=ltn&ayn=bas |access-date=2011-01-13 |archive-date=2012-03-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120306080035/http://tdkterim.gov.tr/dlt/sozluk/?kelime=Alp&kategori=dltbul&hng=ltn&ayn=bas |url-status=dead }}</ref>, "ər" sözünün mənası "erkək adam" <ref>[http://tdkterim.gov.tr/dlt/sozluk/?kəlmə=er&kategori=dltbul&hng=ltn&ayn=bas TDK Divanü Lugati't-Türk Veri Tabanı]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref>, "tonğa" sözünün mənası isə "bəbir" deməkdir"<ref>{{Cite web |title=TDK Divanü Lugati't-Türk Veri Tabanı |url=http://tdkterim.gov.tr/dlt/sozluk/?kelime=Ton%C4%9Fa&kategori=dltbul&hng=ltn&ayn=bas |access-date=2011-01-13 |archive-date=2012-03-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120306080141/http://tdkterim.gov.tr/dlt/sozluk/?kelime=Ton%C4%9Fa&kategori=dltbul&hng=ltn&ayn=bas |url-status=dead }}</ref>.<ref>[http://www.turuz.info/Sozluk/0513-%283%29%20Divani%20Lughatit%20Turk%20%28Mahmid%20Qashqayli%29%28Azerbaycan%20Turkcesi%29%20%28Ish%20Aparan-Ramiz%20Asker%29%20%28Baki-2006%29.pdf Mahmud Kaşğari. "'''Divanü lüğat-it-türk'''". Dörd cilddə. III cild, Bakı, "Ozan", 2006, səh. 319]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> Alp Ər Tonqadan bəzən Saka xanı kimi də bəhs edilir.

▲Həyatı haqqında məlumatlar əfsanələrlə bağlı olan Alp Ər Tonganın [[Turançılıq|turançılara]] görə [[Türklər|türklərin]] qədim atalarının soyundan gəldii önə sürülür. Ayrıca [[Divanü Lüğat-it-Türk|Divanü-Lügat-it-Türkdə]] və [[Qutadqu-bilik|Qutadqu-Bilikdə]], İran dastanı "[[Şahnamə]]"nin qəhrəmanı Əfrasiyabla eyni adam olduğu bilinir. "Şahnamə"yə görə [[İran-Turan savaşları]] sırasında [[Keyxosrov (mifologiya)|Keyxosrov]] ilə girişdiği mücadələ sırasında pusquya düşürülüb öldürülmüşdür.Öldürülməsiylə ilgili Alp Ər Tonga Sagusu,Divan-ı Lügati't-Türk'ün çeşidli yerlərində örnək mətin olarak verilmişdir.

▲== Orhun yazılarında ==

▲Alp Ər adı, [[Altay dağları|Altay dağlarından]] olan qədim runik Türk yazılarında da bəhs edilmişdir. [[Orxon abidələri|Orxon Yazılarıında]] (i, kuzəy. 7, ii, doğu. 31), Kül Tigin 714-cü ildə Oğuzlara qarşı beşinci dəfə etdiyi səfəri qazanınca, kitabəyə belə yazdırmışdır;