Demokratik sosializm: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
sosialimzdə demokratiya haqqında
 
Sətir 1:
Sosializmdə demokratiya yoxdur.
 
'''Sosial-demokratiya''' - reformist və tədrici metodları ilə birlikdə demokratik toplumçuluğu qurmağı hədəfləyən siyasi ideologiyadır. Digər bir təsvir olaraq sosial-demokratiya bəşəri dəyərlərlə əlaqəli olaraq [[Vətəndaş|vətəndaşların]] fərqi və ictimai ehtiyaclarını təmin etməyi hədəfləyən dövlət və ya bu yöndəki siyasi cərəyan və kapitalist iqtisadiyyat içində ortaqlaşaraq uyğunlaşma şəraiti olaraq da təsvir edilməkdədir. [[Qərbi Avropa|Qərbi]] və [[Şimali Avropa|Şimali Avropada]]da [[XX əsr|XX əsrin]]in ikinci yarısından sonra nəzərə çarpan formada görülməyə başlayan ictimai modellər və iqtisadi siyasətlərin nəzərdə tutulduğu model daha çox bu formadadır. Bur başqa təsvir formasına görə sosial-demokratiya [[Kapitalizm|kapitalizminkapitalizm]]in səbəb olduğu bərabərsizlik və ədalətsizlikləri demokratik sistem içində qəbul edilə bilən səviyyəyə salmağı məqsəd kimi qəbul edən siyasi ideologiyadır.
 
II İnternasionalda ortaya çıxan yenidən formalaşdırmaçılar və inqilabçı sosialistlər arasındakı bölünmənin ardından sosial-demokratlar kapitalizmin irəliləmə müddəti içində sosialist iqtisadiyyata dönüşdürülməsini müdafiə etdilər.
 
Sosial-demokratiya düşüncəsi tək qabul edilə bilən hökumət formasının hüququn üstünlüyü altındakı nümayəndəli demokratiya olduğunu irəli sürməkdədir. Demokratik qərar alma mexanizmasını genişlədərək siyasi [[Demokratiya|demokratiyanın]] fövqünə istidadi [[Demokratiya|demokratiyayademokratiya]]ya qədər, iş gücü ilə işçilərin və digər iqtisadi pay sahiblərinin yetərli miqdarda birlikdə qərar alma haqqlarını irəlilətməyi məqsəd kimi qəbul edər. Kapitalizmin səbəb olduğu sosial bərabərsizlik, yoxsulluq və müxtəlif qruplrın haqsız davranışlarına qarşı çıxarkən digər yandan tamamilə planlı bazar iqtisadiyyatına ya da tamamilə nəzarətsiz bazar iqtisadiyyatına qarşı çıxır.
 
Sosial-demokratiya sentikalist işçi hərəkatı ilə yaxın bir əlaqədədir və iş gücü ilə işləyən işçilər və sahibkar arasında toplu görüşmə üsulunu dəstəkləyir. Sosial-demokratik partiyaların böyük çoxluğu Sosialist İnternasionalı ilə yaxın əlaqədədir. Sosialit İnternasionalın qavramına görə sosial-demokratiyanın təməlləri budur:
Sətir 13:
* Həmrəylik
 
Sosial-demokratiya anlayışı [[XIX əsr|XIX əsrin]]in II yarısınan bu yana işçi siniflərin irəli sürdüyü sosial və siyasi mübarizələr ilə hakim siniflərin getdikləri güzəştlər sonunda gəlinən uzlaşmanın bəhrəsidir. Bu müddətdə klassik [[Liberal demokratiya|liberal demokratiyanın]] təməllərini yaradan dəyərlər sistemi ([[kapitalizm]], [[Demokratiya|siyasi demokratiya]], çoxulçuluq və s.) qorunmuş, amma [[sosial ədalət]], [[sosial dövlət]], sosial haqqlar kimi yeni dəyərlərlə zənginləşmişdir.
 
Sosial-demokratiya hərəkatı əvvəllər Vladimir Lenin kimi inqilabçı sosialistləri də əhatə edirdi. Daha sonra inqilabçı münasibət daga güclü çıxdı və sosial-demokratiya proletar inqilaba qarşı bir ideologiya halına gəldi. Sosial-demokratiyanın bu inqilabçı münasibətinin ən mühüm təmsilçisi Eduard Bernşteyndir.
Sətir 34:
 
== İstinadlar[redaktə | əsas redaktə] ==
 
# ↑ [[Sosial-demokratiya#cite%20ref-:0%201-0|Jump up to:<sup>''1''</sup>]] [[Sosial-demokratiya#cite%20ref-:0%201-1|<sup>''2''</sup>]] Busky, Donald F. (2000), ''Democratic Socialism: A Global Survey'', Westport, Connecticut, USA: Greenwood Publishing Group, Inc.,, ss. 8, "The Frankfurt Declaration of the Socialist International, which almost all social democratic parties are members of, declares the goal of the development of democratic socialism"
# [[Sosial-demokratiya#cite%20ref-2|↑]] Sejersted and Adams and Daly, Francis and Madeleine and Richard (2011). ''The Age of Social Democracy: Norway and Sweden in the Twentieth Century''. Princeton University Press.