Qatil dalğaları: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 32:
 
Maraqlıdır ki, bu cür dalğalar həm şahidlər tərəfindən təsdiqlənən həm zirzəmilər, həm də çuxurlar ola bilər. Əlavə tədqiqatlar külək dalğalarındakı qeyri-xətti təsirlərini ehtiva edir ki<ref name=":0">{{Cite journal|last1=Benetazzo|first1=Alvise|last2=Barbariol|first2=Francesco|last3=Bergamasco|first3=Filippo|last4=Torsello|first4=Andrea|last5=Carniel|first5=Sandro|last6=Sclavo|first6=Mauro|date=2015-06-22|title=Observation of Extreme Sea Waves in a Space–Time Ensemble|journal=[[Journal of Physical Oceanography]]|volume=45|issue=9|pages=2261–2275|doi=10.1175/JPO-D-15-0017.1|issn=0022-3670|bibcode=2015JPO....45.2261B|hdl=10278/3661049|hdl-access=free}}</ref>, bu da kiçik dalğalar qruplarının (paketlər) və ya quruluşlarında əhəmiyyətli dəyişikliklər olmadan uzun məsafələrə gedə bilən fərdi dalğaların (solitonlar) meydana gəlməsinə səbəb ola bilər. Bənzər paketlər praktikada dəfələrlə müşahidə edilmişdir. Bu nəzəriyyəni təsdiqləyən bu cür dalğa qruplarının xarakterik xüsusiyyətləri, digər dalğalardan asılı olmayaraq hərəkət etmələri və kiçik bir eni (1 km-dən az) olması və yüksəkliklərin kənarları boyunca kəskin şəkildə enməsidir<ref name="Rockall">{{Cite journal|title=Were extreme waves in the Rockall Trough the largest ever recorded? |date=March 2006 |doi=10.1029/2005GL025238 |bibcode=2006GeoRL..33.5613H |volume=33 |issue = 5|pages=L05613 |journal=[[Geophysical Research Letters]] | last1 = Holliday | first1 = Naomi P.|doi-access=free }}</ref>.
 
== Təcrübə müşahidəsi ==
[[Fayl:Freakwave.gif|thumb|Qatil dalğalarının bir dalğasının ədədi simulyasiyası]]
Qatil dalğaların öyrənilməsindəki problemlərdən biri də onları laboratoriyada əldə etmək çətinliyidir. Əsasən tədqiqatçılar müşahidələr nəticəsində əldə edilmiş məlumatlarla işləmək məcburiyyətində qalırlar və bu cür məlumatlar yaramaz dalğanın gözlənilməz təbiəti səbəbindən çox məhduddur.
 
2010-cu ildə Pereqrinin tənəffüs-solitonları ilk dəfə eksperimental olaraq əldə edildi, bu da bir çox elm adamlarına görə yaramaz dalğaların mümkün prototipidir. Doğrusal olmayan Şrödinger tənliyinin müəyyən bir həlli olan bu solitonlar optik sistem üçün əldə edilmişdir <ref>{{Cite web
| url = http://wcatwc.arh.noaa.gov/?page=tsunami_science
| title = Physics of Tsunamis
| date = 27 January 2016
| website = NOAA.gov
| access-date = 29 January 2016
| publisher = [[United States Department of Commerce]]
| quote = They cannot be felt aboard ships, nor can they be seen from the air in the open ocean.}}</ref>, lakin artıq 2011-ci ildə su dalğaları üçün eyni solitonlar əldə edilmişdir <ref name="Laird1">{{Cite journal
| url = http://www.dtic.mil/cgi-bin/GetTRDoc?AD=ADA462573
| title = Observed Statistics of Extreme Waves
| author = Laird, Anne Marie
| journal = Doctoral Dissertation, Monterey, California Naval Postgraduate School
| date = December 2006
| pages = 2}}</ref>. 2012-ci ildə, başqa bir təcrübədə, alimlər amplitüdünün arxa dalğanın amplitüdündən beş qat daha yüksək olduğu daha yüksək səviyyəli bir tənəffüs solitonu istehsalını nümayiş etdirə bildilər.
 
== İstinadlar ==