Denali: Redaktələr arasındakı fərq

'''Denali'''<ref>{{cite book|last=Jones|first=Daniel|author-link=Daniel Jones (phonetician)|title=English Pronouncing Dictionary|editor=Peter Roach|editor2=James Hartmann|editor3=Jane Setter|place=Cambridge|publisher=Cambridge University Press|orig-year=1917|year=2003|isbn=3-12-539683-2}}</ref><ref>{{cite encyclopedia|title=Denali|encyclopedia=Oxford Dictionaries|url=http://www.oxforddictionaries.com/us/definition/english/denali|access-date=December 17, 2015}}</ref> ({{Dil-en|Denali}}, 1896-2015-ci illərdə '''Mak-Kinli dağı''' {{Dil-en|Mount McKinley}})<ref name="McKinley Name">{{cite web|url=http://www.gpo.gov/fdsys/pkg/CRPT-113srpt93/html/CRPT-113srpt93.htm|title=Senate Report 113-93 – Designation of Denali in the State of Alaska|author=Mr. [[Ron Wyden|Wyden]], from the Committee on Energy and Natural Resources|date=September 10, 2013|website=|publisher=U.S. Government Publishing Office|access-date=2015-09-16|quote=The State of Alaska changed the name of the mountain to Denali in 1975, although the U.S. Board on Geographic Names has continued to use the name Mount McKinley. Today most Alaskans refer to Mount McKinley as Denali.}}</ref> — [[Alyaska]]nın Denali rayonunda {{Convert|6,190|m|ft|0}} hündürlüyü ilə [[Şimali Amerika]]nın ən yüksək dağı.

 

 

1903-cü ildə Ceyms Vikkerşam, Denaliyə dırmaşmaq üçün ilk uğursuz cəhdini etdi. 1906-cı ildə [[Frederik Kuk]] dağı fəth etdiyini iddia etdi, lakin bu təsdiqlənməmişdir və onun qanuniliyi şübhə altına alınır. Denalinin zirvəsinə ilk təsdiqlənən yüksəlişə 7 iyun 1913-cü ildə, Cənub zirvəsinə dırmanan alpinistlər Hudson Stuk, Harri Karstens, Valter Harper və Robert Tatum imza atılmışdır. 1951-ci ildə Bradford Vaşburn ən təhlükəsiz və ən asan yol hesab edilən və buna görə də hazırda istifadə edilən ən populyar olan Qərbi Buttress marşrutunu kəşf etdi.

Əsrlər boyu dağın ətrafında yaşayan Koyukon [[Alyaska atabaskları|Atabaskaları]] dağı ''Dinale'' ya ''Denali'' kimi adlandırırdılar. Bu ad "yüksək" və ya "hündür" mənasını verən Koyukon sözünə əsaslanır.<ref>{{cite news|url=http://www.adn.com/article/20150830/it-s-official-it-s-denali|title=McKinley no more: America's tallest peak to be renamed Denali|last=Martinson|first=Erica|date=August 30, 2015|newspaper=Alaska Dispatch News|access-date=August 31, 2015|quote=The name "Denali" is derived from the Koyukon name and is based on a verb theme meaning "high" or "tall," according to linguist James Kari of the Alaska Native Language Center at the University of Alaska Fairbanks, in the book "Shem Pete’s Alaska." It doesn't mean "the great one," as is commonly believed, Kari wrote.}}</ref>[[Rus Amerikası|Rusların Alyaskaya sahib olduğu]] dövrdə dağın adı ''Bolşaya Qora idi'' ( {{Dil-ru|Большая Гора}}, ''bolşaya''-böyük, ''qora''-dağ deməkdir).<ref name="DictionaryOFAlaskaPlaceNames2">{{cite book|title=Dictionary of Alaska Place Names|publisher=[[United States Department of the Interior]]|year=1976|url=http://www.dggs.dnr.state.ak.us/webpubs/usgs/p/text/p0567.PDF|page=610|isbn=0944780024}}{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}.</ref> Dağın təməlinə çatan ilk yerli Alyaskalı qızıl kəşfiyyatçısı Frank Densmordan<ref>{{cite book|last1=Berton|first1=Pierre|origyear=1972|year=1990|title=Klondike: The Last Great Gold Rush 1896–1899|url=https://archive.org/details/klondikelastgrea0000bert_c9v9|edition=revised|page=[https://archive.org/details/klondikelastgrea0000bert_c9v9/page/84 84]|isbn=0-14-011759-8|oclc=19392422}}</ref> sonra 1880-ci illərin sonu və 1890-cı illərin əvvəllərində dağ qısaca Densmore dağı adlandırıldı.<ref name="norrisv1-1">{{cite web|last=Norris|first=Frank|title=Crown Jewel of the North: An Administrative History of Denali National Park and Preserve, Vol. 1|url=http://www.nps.gov/dena/historyculture/upload/Crown%20Jewel%20of%20the%20North%20-%20An%20Administrative%20History%20of%20DENA%20-%20Vol%20I.pdf|publisher=National Park Service|page=1}}</ref>

 

 

30 Avqust 2015-ci ildə, Alyaskaya prezident ziyarətindən bir qədər əvvəl [[Barak Obama]] administrasiyası ''Denali'' adının Alaska Coğrafiya Şurasının təyinatına uyğun olaraq bərpa ediləcəyini elan etdi.<ref>{{cite news|url=http://www.newsminer.com/news/local_news/denali-to-be-restored-as-name-of-north-america-s/article_c5444ce4-4f4d-11e5-80ac-4b3fcffe6182.html|title=Denali to be restored as name of North America's tallest mountain|first=Jeff|last=Richardson|work=Fairbanks Daily News-Miner|date=August 30, 2015|accessdate=August 30, 2015}}</ref> ABŞ Daxili İşlər Katibi Sally Cevellin, 28 Avqust 2015 tarixində adın Denali olaraq dəyişdirilməsi əmri dərhal qüvvəyə mindi.<ref name="DenaliNameChangeDOI2">{{Cite press release}}</ref> Cevell, dəyişikliyin "çoxdan gəldiyini" söylədi.<ref name="ADNDenali2">{{cite news|url=http://www.adn.com/article/20150830/president-obama-oks-renaming-mount-mckinley-denali|title=President Obama OKs renaming of Mount McKinley to Denali|date=August 30, 2015|accessdate=August 30, 2015|work=Alaska Dispatch News}}</ref>

[[Yukon çayı|Yukon]], Tanana və Kuskokvim çaylarının hövzəsində yaşayan Koyukon [[Atabasklar]]ı dağın ətəyinə çıxışı olan ilk yerli Amerikalılar idi. Britaniya dəniz kapitan və tədqiqatçı, Corc Vankover, 6 may 1794-də dağları qeyd edərkən Denalini görən ilk avropalı olmuşdur. Rus tədqiqatçısı Lavrenti Zaqoskin 1843 və 1844-cü illərdə Tanana və Kuskokvim çaylarını tədqiq etdi və dağı digər tərəfdən görən ilk avropalı oldu.

 

 

== Hava stansiyası ==