Məmlük dövləti: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
→‎Məmlük dövləti: Söz düzəldildi, Keçidlər əlavə edildi
Teqlər: Mobil redaktə Mobil tətbiqetmə vasitəsilə redaktə Android tətbiqi ilə edilmiş redaktə
Redaktənin izahı yoxdur
Teq: Geri qaytarıldı
Sətir 123:
Daha sonra daxildəki düşmənləri ilə məşğul olan [[Aybək|İzzəddin Aybək]] [[Bahri Məmlüklərinin siyahısı|Bahri əmirləri]]<nowiki/>nə qarşı mübarizəyə başladı. Onlardan xilas olan [[Aybək|Sultan Aybək]] [[monqollar]]ın [[Bağdad]]<nowiki/>a hücum etməsini bəhanə edərək uşaq yaşdakı sultanı devirərək yenidən taxta çıxdı. Ardından Said bölgəsində başlayan üsyanları yatırdı və [[Əyyubilər sülaləsi|Əyyubi]] əmirləri ilə yeni bir sülh bağlayaraq səltənətini möhkəmləndirdi. Ancaq bu əsnada siyasi bir evlilik planlaşdıran [[Aybək|Sultan Aybək]] Mosul əmirinin qızıyla evlilik hazırlığında ikən xanımı [[Şəcərəddürr|Şəcərəddür Xatun]]<nowiki/>un tərtiblədiyi bir saray çevrilişində sui-qəsdlə öldürüldü ([[9 aprel]] [[1257]]).
 
Vəziyyəti ələ alan [[Aybək|Sultan Aybək]]<nowiki/>in [[məmlüklər]]<nowiki/>i, onun əvvəlki xanımından olan oğlu [[Mənsur Əli|Nurəddin Əli]]<nowiki/>ni [[sultan]], öz aralarından seçdikləri [[Seyfəddin Qotaz]]ı isə [[Regent|sultan naibi]] elan etmişdilər. 15 yaşında taxta çıxan [[Mənsur Əli|Nurəddin Əli]] dövründə ([[1257]]-[[1259]]) bütün səlahiyyətləri əlinə alan [[Seyfəddin Qotaz]], [[1258]]-ci ildə [[Abbasilər xilafəti|Abbasi xilafəti]]<nowiki/>ni aradan qaldıran [[monqollar]]ın [[Suriya]] istiqamətində irəliləməsinin ardından çağırdığı məşvərət məclisində səsvermə ilə [[sultan]] elan olundu ([[5 noyabr]] [[1259]]). Bu əsnada İslam tarixinin ən kritik illəri yaşanmaqda idi. [[Bahri Məmlüklərinin siyahısı|Bahri Məmlük]] əmirlərinin Misirə dönməsi ilə gücünü artıran [[Seyfəddin Qotaz]] [[Hülakü xan]]ın təslim olma təkliflərini rədd edərək ordusuyla birlikdə [[Fələstin]]ə qədər irəlilədi. Bu bölgədə [[monqollar]]<nowiki/>a qarşı tarixin axarını dəyişəcək döyüşlərdən biri olan [[ƏynEyn CəlludCalut döyüşü]]<nowiki/>nü qazandı ([[3 sentyabr]] [[1260]]) və [[Suriya]]<nowiki/>nın böyük bir hissəsini Məmlüklərə birləşdirdi. Məmlüklərə təslim olan [[Həma]], [[Homs]] və Kərək əmirləri vəzifələrində qaldı. Bu qələbədən sonra Məmlüklər İslam dünyasının ən böyük dövlətinə çevrildi və bu xüsusiyyətlərini [[Osmanlı İmperiyası|Osmanlılar]]ın yüksəliş dövrünə qədər davam etdirdilər. Ancaq qələbəsiylə tarixə damğa vuran [[Seyfəddin Qotaz]] onu qarşılamaq üçün bəzədilən [[paytaxt]]ına çata bilmədi. Belə ki, müharibənin qazanılmasında böyük rol oynayan [[Bahri Məmlüklərinin siyahısı|Bahri əmirləri]]<nowiki/>ndən [[I Baybars|Baybars Əl-Bunduqdari]] və adamları tərəfindən dönüş yolunda qətlə yetirildi ([[23 oktyabr]] [[1260]]).
 
[[Bahri Məmlüklərinin siyahısı|Bahri əmirləri]] tərəfindən elan edilən və dövlətin həqiqi qurucusu hesab edilən [[I Baybars]] ilə birlikdə Məmlük tarixində yeni bir dövr başladı. Səltənətini dini qanunlara əsaslandırmaq və bununla da səltənətini möhkəmləndirmək üçün [[I Baybars|Sultan Baybars]] [[Abbasilər|Abbasi ailəsi]]<nowiki/>ndən bir nəfəri xəlifə elan edərək [[Abbasilər xilafəti|Abbasi xilafəti]]<nowiki/>ni Misirdə yenidən təsis etdi. Beləliklə, [[Ərəb xilafəti|xilafət]]<nowiki/>in himayədarı olaraq bütün İslam ölkələrində söz sahibi oldu. [[Məkkə Şərifliyi|Məkkə şərifi]]<nowiki/>nin də etibarını qazanaraq müqəddəs torpaqları və [[Qırmızı dəniz]] sahillərini də hakimiyyəti altına aldı. Dövlətin idarəetmə strukturunu dəyişdirərək özündən sonra gələn [[sultan]]<nowiki/>ların da riayət edəcəyi bir dövlət siyasəti yeritdi. 17 il davam edən səltənəti dövründə ([[1260]]-[[1277]]) [[Elxanilər dövləti|Elxanlılar]] və [[Səlib yürüşləri|səlibçilər]]<nowiki/>lə mübarizə apardı. [[Kilikiya erməni çarlığı]]<nowiki/>nı və Nube krallığını illik vergiyə cəlb etmiş, [[Antioxiya knyazlığı|Antakya knyazlığı]]<nowiki/>nı ortadan qaldırmış, batıniləri özünə tabe etmişdi.