Yumurtalıq: Redaktələr arasındakı fərq

'''Yumurtalıq''' ({{lang-la|ovarium}}) — cüt üzvlərdən olub kiçik çanaq, [[uşaqlıq (anatomiya)|uşaqlığın]] yan tərəflərində, enli bağın arxasında yerləşmişdir. Həddi-büluğa çatmışlarda bunun şəkli yastılaşmış ellisoidə bənzəyir. Uzunluğu 3,0–5,0 sm, eni 1,5–3,0 sm, qalınlığı0,7–1,5 sm və çəkisi5,0–8,0 qram olur. Əksər hallarda sağ yumurtalıq sol yumurtalıqdan böyük olur. Xarici səthi zəif qabarıq, rəngi çəhrayı və ağımtıldır.

 

Yumurtalığın bayır və içəri səthi ({{lang-la|facies lateralis et medialis}}), çıxıq azad kənarı — {{lang-la|margo liber}} və düz çöz (müsariqə) kənarı — {{lang-la|margo mesovaricus}}, yuxarı bor ucu — {{lang-la|extremitas tubaria}} və aşağı uşaqlıq ucu — {{lang-la|extremitas uterina}} vardır. Azad kənarı arxaya çevrilmişdir, müsariqə kənarı önə doğru baxaraq [[uşaqlıq (anatomiya)|uşaqlığın]] enli bağına bitişmişdir. Burada qan damarlarına məxsus yumurtalıq qapısı — {{lang-la|hilus ovari}} vardır. Boru ucu uşaqlıq borusunun qarın ağzına və uşaqlıq ucu [[uşaqlıq (anatomiya)|uşaqlığa]] baxır və onun ilə xüsusi bağ — {{lang-la|lig. ovarii proprium}} vasitəsilə birləşir. Yumurtalıqların xarici səthləri [[periton]] ilə örtülü deyildir; bunların üzərində maya epiteli — {{lang-la|epitelium germinale (BNA)}} adlanan bir təbəqə kubabənzər və ya alçaq silindrə bənzər epitel hüceyrələri vardır.

Maya epiteliyumurtalığın üzərində uşaqlığın enli bağına keçir; bu bağın həmin hissəsinə yumurtalıq müsariqəsi — {{lang-la|mesovarium}} deyilir. Bu müsariqə də digər müsariqələr kimi iki qat [[periton]]dan təşkil olunmuşdur və arasında yumurtalığa məxsus damarlar yerləşmişdir. Yumurtalığın maya epitelinin altındasıx lifli birləşdirici toxumadan əmələ gəlmiş ağlı qişa — {{lang-la|tunica albuginea ovari (BNA)}} vardır. Yumurtalığın kütləsi iki növ maddədən — qabıq maddədən və ya parenximatoz məntəqədən — {{lang-la|zona parenchimatosa (BNA)}} və beyin maddədən və ya damarlı məntəqədən — {{lang-la|zona vasculosa (BNA)}} ibarətdir. Qabıq maddə beyin maddədən çox sıxdır və xeyli əhəmiyyətə malikdir, çünkı burada yumurtalığın vəzi ünsürləri olur.