Tənəffüs aparatı: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k clean up, replaced: İnfoqutu Anatomiya → Anatomiya using AWB |
|||
Sətir 20:
}}
'''Tənəffüs aparatı''' ({{lang-la|apparatus respiratorius}}) — daxili üzvlərin təşkil elədikləri üç aparatdan biri olub, orqanizmin qazlar mübadiləsində iştirak edir. Bu aparat oksigeni alaraq əvəzində karbon qazını orqanizmdən xaric edir. Mənşəcə [[həzm aparatı]] ilə , vəzifəcə [[qan-damar sistemi]] ilə sıx əlaqədardır.
Tənəffüs aparatına [[qırtlaq]] ({{lang-la|larynx}}), [[nəfəs borusu]] ({{lang-la|trachea}}) və [[ağciyərlər (insan)|ağciyərlər]] ({{lang-la|pulmones}}) aiddir. Qırtlaq qığırdaqlardan təşkil olunub, boyun nahiyəsində yerləşir və yuxarıda [[udlaq]] vasitəsilə burun və ağız boşluqları ilə birləşir. Burun və ağız boşluqları udlaq ilə birlikdə yuxarı tənəffüs yolları adlanır. Qırtlağın ardını isə nəfəs borusu təşkil edir. Nəfəs borusu öz növbəsində qida borusunun öü ilə aşağı doğru gedərək döş boşluğuna daxil olaraq, burada iki şaxəyə — sağ və sol bronxlara bölünür. Bronxlar isə ağciyərlərə daxil olaraq şaxələnərək, ağciyər alveollarına (qovuqcuqlarına)
Alınan hava burun boşluğundan, xoanalardan, ağız boşluğundan, əsnəkdən udlağa və buradan qırtlaq girəcəyi vasitəsilə qırtlağa və sonra nəfəs borusuna keçir. Buradan hava bronxlar vasitəsilə ağciyər alveollarına daxil olur. Qırtlaq, nəfəs borusu və bronxlar aşağı tənəffüs yolları adlanır. Qırtlaq nəfəs yolu vəzifəsindən əlavə səs aparatı vəzifəsini də görür; nəfəs verildikdə burada olan səs telləri ehtizaza gələrək nəticədə səs meydana çıxır.
[[Ağciyərlər (insan)|ağciyərlər]] döş boşluğunda yerləşərək xaricdən plevra — {{lang-la|pleura}} adlanan seroz qişa ilə əhatə olunmuşdur. Ağciyərlər alveollarına daxil olan hava ilə kapilyarlarda cərəyan edən qan arasında qazlar mübadiləsi gedir. Alveollarda olan oksigen qana keçir, qanda olan karbon qazı isə alveollara keçir ki, nəfəs verildikdə xaricə çıxarılır.
== Mənbə ==
* Bourgery JM. Traité complet de l’Anatomie de l’Homme. Paris: Delaunay; 1839. Vol. 5 Splanchnology; pp.
* Gray H (1918) Gray’s anatomy. Anatomy of the human body. XI Splanchnology, 2H The Large Intestine 1918.
* Atlas of Human Anatomy. vols.
* M.B. DeJarnette. Technic and Practice of Bloodless Surgery. 1939, p.
*Prof. [[Kamil Balakişiyev|K.Ə. Balakişiyev]], İnsanın Normal Anatomiyası, II cild, "MAARİF" Nəşriyyatı, Bakı
{{Daxili üzvlər}}
| |||