Qarqarlar: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
İrada (müzakirə | töhfələr)
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
'''Qarqarlar''' - [[Azərbaycan türkləri]]nin təşəkkülündə mühüm rol oynamış qədim türkdilli tayfalardan biri.
'''Qarqarlar''' - antik və ilk orta əsrlərdə [[Qarabağ]]ın bir hissəsində məskunlaşmış tayfa.
 
Qarqarlar əsasən [[Qarabağ]] ərazisində yaşamışlar.Tarixin müxtəlif dövrlərində bu və ya digər səbəblərdən Qarabağ ərazisi XII-XIII əsrlərə kimi müxtəlif adlar daşımışdır. Bu adlar bəzən paralel olaraq işlənmiş və Qarabağın ayrı-ayrı əyalətlərini əhatə etmişdir. Antik və ilk orta əsrlərdə Qarabağın bir hissəsi Qarqarlar ölkəsi adlanmışdır. Əsasən indiki [[Qarqar çayı]] hövzəsində yaşamış qarqar tayfası qədim müəlliflərin verdiyi məlumata görə, Alban tayfa ittifaqına daxil idi. Qarqarlar haqqında məlumat verən müəlliflər, onu [[Qafqaz Albaniyası]]nın ən qədim və ən iri tayfalarından biri hesab etmiş və ilk orta əsrlərdə onların Mil düzünün bir hissəsinə yayıldığını göstərmişlər. Burada qarqarların özlərinə məxsus eyniadlı şəhər də mövcud olmuşdur.
 
== Etnik mənsubiyyəti ==
Qarqarların etnik mənsubiyyəti haqqında elmdə bir neçə fikir mövcuddur. Bir sıra tədqiqatçılar qarqarların türkdilli olduğunu qeyd edirlər. Digər alimlər isə qarqarların İber-Qafqaz etnik qrupuna aid olduğunu iddia edir və albanlarla eyniləşdirirlər. Hətta tədqiqatçı [[Kamilla Trever]] qarqarları [[Qafqaz AlbaniyasındaAlbaniyası]]nda ən geniş yayılmış küp qəbirləri mədəniyyətinin sahiblərindən biri hesab edirlər.
 
Rus tədqiqatçılarının əksəri öz əsərlərində qarqarları Qafqazdilli sayırlar (P.K.Uslar,E.İ.Krupnov,A.Q.Şanidze,N.Q.Volkova və b.).Lakin qarqarların Güney Azərbaycanda və Orta Asiyada yaşaması haqqında mənbələrdə məlumatların verilməsi bu fikirlərin əsassız olduğunu göstərir.
Lakin qarqarlara məxsus arxeoloji abidələr zəif öyrənilmişdir. Tarixi mənbələrdən aydın olmuşdur ki, bu tayfa əvvəlcə dağlarda məskunlaşmış, sonralar isə düzən sahələrə gələrək oturaq təsərrüfatla məşğul olmağa başlamışlar. Qafqaz Albaniyasında xristianlığı ilk dəfə qəbul edən tayfalardan biri də məhz qarqarlar olmuşlar.
 
[[Qafqaz Albaniyası]]nda qarqarlar üç bölgədə yaşayırdılar:
 
1)Yuxarı Qarabağda.[[Qarqardağ]] və [[Qarqarçay]] toponimləri,[[Gədəbəy]] rayonunda qarqar adının təhrif olunmuş forması olan [[Gərgər]],[[Herher]] və [[Xarxar]] kənd adları qarqarlarla əlaqədardır.
 
2)Qafqaz Albaniyasının Şimal-Şərq bölgəsində [[İbn Xordadbeh]] (IX əsr) [[Şabran]] ilə [[Dərbənd]] arasında Karkar adlı şəhər olduğunu qeyd edir.
 
3) Qafqaz Albaniyasının Şimal-Qərb bölgəsində,[[Qəbələ]] rayonu ərazisində [[Xarxar-xaraba]] adlı yaşayış yeri tədqiq olunmuşdur.Qarqar etnonimininəks olunduğu çoxlu toponimlər [[Güney Azərbaycan]] ərazisində də vardır.
 
Lakin qarqarlara məxsus arxeoloji abidələr zəif öyrənilmişdir. Tarixi mənbələrdən aydın olmuşdur ki, bu tayfa əvvəlcə dağlarda məskunlaşmış, sonralar isə düzən sahələrə gələrək oturaq təsərrüfatla məşğul olmağa başlamışlar. [[Qafqaz AlbaniyasındaAlbaniyası]]nda xristianlığı ilk dəfə qəbul edən tayfalardan biri də məhz qarqarlar olmuşlar.
 
== Mənbə ==
Sətir 17 ⟶ 27:
[[Kateqoriya:Azərbaycanla bağlı tayfa və qəbilələr]]
[[Kateqoriya:Dağlıq Qarabağ]]
[[Kateqoriya:Qədim dövr Azərbaycan tarixi]]