Nəcəf bəy Vəzirov: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k →top: linkin düzəldilməsi |
|||
Sətir 14:
|vəfat səbəbi =
|dəfn yeri =
|vətəndaşlığı = {{Rusİmp}}<br
|milliyyəti =
|həyat yoldaşı = [[Xurşid xanım Vəzirova]]
|uşağı =
|atası = Fətəli bəy
|anası = Mina xanım
Sətir 37:
}}
'''Nəcəf bəy Vəzirov''' ({{DVTY}}) — azərbaycanlı
[[Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti]]nin
== Həyatı ==
Nəcəf bəy Vəzirov
Vəzirov ilk təhsilini dini məktəbdə almışdır. O, burada bir il oxuduqdan sonra Şuşa şəhərindəki mülkiyyə məktəbinə gedir. Lakin yeniyetmə gənc həmin məktəbdə oxuya bilmir. Burada Erməni müəllimin amansız rəftarı, uşaqları yerli-yersiz döyüb işgəncə verməsi Nəcəfi məktəbdən uzaqlaşmağa məcbur edir. Yeniyetmə oğlanın məktəbdən qaçmasına bəzi qohumları başqa məna verirlər. Guya o tənbəl və bacarıqsızdır, öyrənə bilmir, çətinlikdən qorxur və s. Hətta qohumlarından biri istəyir ki, Nəcəfə rusca səthi sürətdə yazıb oxumağı öyrətsin ki, heç olmasa o, kənddə mirzəlik edib ata–anasını dolandırsın. Lakin Nəcəf heç kəsin qayğısını qəbul etmir. O,
Gimnaziyada oxuyarkən N.Vəzirov böyük Azərbaycan alimi o zaman gimnaziyada dərs deyən [[Həsən bəy Zərdabi]] ilə tanışlığı onun fikri inkişafına qüvvətli təsir göstərir. H.Zərdabi şagirdlərdə təkcə elmə maraq oyatmaqla kifayətlənmirdi. O, çalışırdı ki, şagirdlər xalqın gələcək inkişaf yollarını düzgün anlasınlar, onun azadlığı və maariflənməsi uğrunda mətin mübarizlər kimi yetişsinlər. Məhz Zərdabinin məsləhəti ilə N. Vəzirov təbiət elmlərinə xüsusi maraq göstərir, rus klassik yazıçılarının əsərlərini mütaliə edərək mütərəqqı ideyalarla tanış olur. Yazıçının teatrla tanışlığı da bu zaman başlanır. O yazır: "1873-cü ildə altıncı klasda oxuduğum halda birinci dəfə rus teatrına getdim. Bu gecə mənə nəhayət dərəcədə təsir elədi. Onun necə bir şey olduğunu başa düşdüm".
N.Vəzirovun [[Moskva]]da təhsil aldığı illər Rusiyada azadlıq ideyalarının, zəhmətkeş kütlənin mənafeyini müdafiə edən xalqçılıq hərəkatının genişləndiyi bir dövrə təsadüf edir. Hələ Bakıda real gimnaziyada oxuyarkən H.Zərdabi kimi milli-azadlıq ideyaları ilə tərbiyələnən N.Vəzirov Moskvada daha qaynar bir inqilabi mühitə düşür. O tezliklə qabaqcıl fikirli gənclərlə dostlaşır, təhsil aldığı Akademiyanın daxilində baş verən tələbə çıxışlarında və gizli təşkilatlarında iştirak edir. Hətta
== Yaradıcılığı ==
[[
Nəcəf bəy Vəzirov
Azərbaycanın görkəmli ziyalıları yubilyara məktub, teleqram göndərir, onu bu yubileyə layiq yazıçı, möhtərəm ədib, qüdrətli vətəndaş, müəllim və tərbiyəçi, xalqın fədəkar oğlu kimi qiymətləndirirdilər. Xalqın ehtiramı N. Vəzirovun yaradıcılıq ilhamını, işləmək həvəsini coşdurmuş, ədib həm içtimai həyatda, həm də bədii yaradıcılıq sahəsində daha fəal çalışmışdır. Bu illərdə o, "Pul düşkünü Hacı Fərəc" komediyasını, "Təzə əsrin ibtidası" dramını yazmış, böyük fransız yazıçısı [[Jan Batist Molyer]]in "Xəsis" komediyasını "Ağa Kərim xan Ərdəbili", fransız məzhəkəsi "Vəkil Patelen" i isə "Dələduz" adı ilə təbdil etmişdir. Azərbaycanda Aprel istilasından sonra N. Vəzirov Bakıda Kənd təsərrüfatı texnikumunda müəllim işləmişdir. Yazıçı meşəçilik işi ilə bağlı tələbələri Azərbaycanın müxtəlif rayonlarına aparır, təcrübə məşğələlərinə rəhbərlik edirdi. Lakin qocaman yazıçının səhhəti pozulmuşdu, tez–tez ürək ağrısından şikayətlənirdi. Həkimlər ona işdən çıxıb istirahət etməyi məsləhət görürdülər.
== Ailəsi ==
Nəcəf bəy Fətəli bəy oğlu Vəzirov Xurşid xanımla ailə qurmuşdu. Şamil bəy adlı oğlu, Sara xanım və Sürəyya xanım adlı qızları vardı.
<center><gallery>
Fayl:Xurşid xanım Vəzirova.jpg|Xurşid xanım Vəzirova
Fayl:Şamil bəy Vəzirov.jpg|Şamil bəy Vəzirov
Fayl:Sürəyya xanım Vəzirova.jpg|Sürəyya xanım Vəzirova
</gallery></center>
* Həyat yoldaşı ''Xurşid xanım Mirzə Abbas bəy qızı Vəzirova'' — [[Bakı|Bakıdakı]] Xeyriyyəçi qadınlar cəmiyyətinin üzvü olmuşdur. Xurşid xanım Vəzirova (qızlıq soyadı Haqverdiyeva) 1868-ci ildə [[Şuşa]] şəhərində dünyaya göz açmışdı. O, [[Dağıstan|Dağıstanın]] Teymurxan Şura şəhərində progimnaziyada təhsil almışdı. 1913-cü ilin sentyabr ayında, ölümündən bir neçə gün əvvəl demişdi: "Cavanlığımın ən yaxşı illərini mən xalq müğənnisi Dərvişə (Nəcəf bəy Vəzirovun publisist ləqəbi-Ə.Ç.) həsr etmişəm, onu əzizləmişəm, həyatını qorumuşam. Əgər mənim nəzarətim olmasaydı onun əsərləri itib-batmışdı. Müvəffəqiyyətsiz əsərlərini belə göz bəbəyim kimi saxlamışam, bəzən də qadın psixologiyasının əlamətlərini ora əlavə etmişəm. Mən ağır dəqiqələrdə Dərvişlə birlikdə vuruşmuşam və mübarizəni dəyanətlə davam etdirmişəm". Xurşid xanım 1913-cü ildə Bakı şəhərində vəfat edib.
* Oğlu ''Şamil bəy Nəcəf bəy oğlu Vəzirov'' — Şamil bəy Nəcəf bəy oğlu 1882-ci ildə [[Bakı]] şəhərində anadan olmuşdu. Öncə real məktəbdə, sonra gimnaziyada təhsil almışdı. Berlin Kənd Təsərrüfatı İnstitutuna daxil olmuşdu. İnstitutu tamamlayıb vətənə dönmüşdü. Yevlax bölgəsində torpağın mexaniki və aqrotexniki qaydalarla becərilməsinin bazasını yaratmışdı. Azərbaycanda sovetləşmədən sonra Kənd Təsərrüfatı idarəsində çalışırdı. Şamil bəy Vəzirov 1935-ci ildə [[Ağdam]] bölgəsində ezamiyyətdə olarkən ürək tutmasından vəfat edib.
* Qızı ''Sara vanım Nəcəf bəy qızı Vəzirova'' — Sara vanım Vəzirova 1889-cu ildə [[Bakı]] şəhərində anadan olmuşdur. Bakıda "Müqəddəs Nina" qızlar məktəbində təhsil almışdır. 1907-ci ildə bu təhsil ocağını bitirib, müəllimlik fəaliyyətinə başlamışdı. Birinci Rus-müsəlman qızlar məktəbində hesab fənnindən dərs demişdi. O, 1910-cu idə açılan rus-tatar qızlar məktəbinə müdir təyin olunmuşdu. Sara xanım Vəzirova 1961-ci ildə vəfat edib. Sara xanım Rəşid bəy Axundovla ailə qurmuşdu. Üç qızı vardı.
* Qızı Sürəyyə Vəzirova — Bakı ikinci rus-türk qız məktəbində müdir, müəllim. Sürəyyə Vəzirova Nəcəf bəy qızı Şuşa şəhərində anadan olmuşdu.
== Həmçinin bax ==
* [[Vəzirovlar (II)]]
* [[Azərbaycan ədəbiyyatı]]
▲* [[Sara xanım Vəzirova]]
== İstinadlar ==
Sətir 90 ⟶ 102:
* Kamran Məmmədov. Nəcəf bəy Vəzirov. (Əsəri çapa hazırlayan: filologiya elmləri namizədi Dilara Məmmədova). Bakı, 1995.
* H.Əfəndiyev. M.F.Axundov realist-satirik nəsrinin davamçıları. Bakı, 1974.
* Dilara Məmmədova. Bir balaca boyu
* Əzizə Ələkbərova. "Nəcəf bəy Vəzirov (arxivinin təsviri)
* Əzizə Ələkbərova . "Nəcəf bəy Vəzirov.
*[[Ənvər Çingizoğlu]], Şuşa şəhəri: Təbrizli məhəlləsi, Bakı, "Zərdabi LTD", 2012, səh. 322
*[[Ənvər Çingizoğlu]], Vəzirovlar, Bakı, "Soy" dərgisinin xüsusi buraxılışı, 2008, 88 səh.
== Xarici keçidlər ==
|