Zülallar: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur Teq: Geri qaytarıldı |
k Sona Müvəffəqi tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq 5.197.238.139 tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu. Teq: Geri qaytarma |
||
Sətir 1:
[[Fayl: Protein_mosaic.jpg|thumb|protein model mosaic.]]
'''Zülal''', '''polipeptid''', '''protein (Sadə zülal) ''' və ya '''Proteid''' - (protos: birinci, vacib) [[Amin turşusu|aminturşulardan]] ibarət bir və ya birdən çox sayıda uzun zəncirdən ibarət bioloji əhəmiyyətli makromolekullardır. Zülallar canlı hüceyrəsində [[Metabolizm|metabolik]] reaksiyaları [[Katalizator|katalizləmək]], [[Dezoksiribonuklein turşusu|DNT]]-ni çoxaltmaq, xarici stimulların qarşısında hərəkətə keçmək, maddələri hüceyrə içərisində bir nöqtədən digərinə daşımaq, hüceyrənin bir çox strukturunu əmələ gətirmək və sairə kimi bioloji fəaliyyətin çox önəmli bir qismini yerinə yetirirlər. Canlı hüceyrədəki zülalların əksəriyyəti [[Fermentlər|ferment]]<nowiki/>dir. Proteinlər əsas bir-birindən aminturşu ardıcıllıqları baxımından fərqlənirlər. Təxminən 20 növ aminturşu proteinlərdə özünəməxsus spesifik sıra yəni ardıcıllıqla düzülərək əmələ gələn zülalın funksiyasının təyin edir. Bu spesifik ardıcıllıq informasiyası DNT-nin [[gen]] adı verilən bölgələrindən gəlməkdədir.
== Tarix ==
Sətir 9:
Bəzi zülalların molekul kütləsi :
* İnsulin 6000▼
* Ribonukleaza 137000▼
* Tripsin 23800▼
* Fibrinogen 341000▼
* İlbizin qemasiani 9000000▼
== Quruluşu ==▼
▲== Quruluşu<nowiki/> ==
Zülalların əsas quruluş vahidi aminturşulardır. Aminturşulara, karbon zəncirindəki hidrogenlərdən biri NH<sub>2</sub> qrupu ilə əvəz olunmuş, karbon turşularının törəməsi kimi baxmaq olar. Zülalların tərkibinə daxil olan bütün aminturşular üçün (prolin müstəsnalıq təşkil edir) xarakter olan ümumi əlamət, onların tərkibində sərbəst karboksil qrupunun, sərbəst əvəzlənməmiş amin qrupunun, karbon atomuna birləşmiş və yan zəncir adlanan müəyyən R-qrupunun olmasıdır. Təbii amintirşuların çoxunda amin qrupu karboksilə nəzərən α-vəziyyətində yerləşmiş olur.
Sətir 131 ⟶ 136:
'''Tənzimləyici funksiya -''' Bəzi [[hormonlar]] kimyəvi təbiətli zülaldır. Məsələn, [[İnsulin]]. [[Qlükaqon]], [[somatotropin]] və s.
== Mənbə ==
{{Biologiya}}
|