Vikipediya

Qızıl bölgü: Redaktələr arasındakı fərq

Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
[[ŞəkilFayl:Golden ratio line.svg|thumb|Qızıl bölgüyə əsaslanan [[düz xətt]] [[parça]]sı ]]
 
[[ŞəkilFayl:SimilarGoldenRectangles.svg|right|thumb|[[Qızıl düzbucaqlı]]: Əgər uzun tərəfi <span style="color:blue;">'''''a'''''</span> və qısa tərəfi <span style="color:red;">'''''b'''''</span> olan düzbucaqlını hər tərəfinin uzunluğu <span style="color:blue;">'''''a'''''</span> qədər olan [[kvadrat]]la yanaşı yerləşdirilərsə, o zaman qızıl düzbucaqlı olar ki, əmələ gəlmiş düzbucaqlının uzun tərəfi <span style="color:green;">'''''a + b'''''</span> və qısa tərəfi <span style="color:blue;">'''''a'''''</span> arasında aşağıdakı riyazi münasibət ödənsin: <math> \frac{a+b}{a} = \frac{a}{b} \equiv \varphi</math>.]]
 
'''Qızıl bölgü''' (və ya '''qızıl nisbət''') — [[riyaziyyat]] və [[incəsənət]]də tətbiq olunur. İki [[ədəd]] o vaxt qızıl nisbətdə olur ki, '''(<math>\varphi</math>)''', onların cəminin daha böyüyünə [[nisbət]]i onlardan böyüyünün kiçiyinə nisbətinə bərabər olsun. [[Cəbr]]i dildə aşağıdakı kimi yazılır:
Sətir 9:
 
:<math>\varphi = \frac{1+\sqrt{5}}{2} = 1.61803\,39887\ldots.</math><!-- PLEASE DO NOT add additional decimal places here. There is long-standing consensus that additional decimal places here do not contribute to understanding. Thank you.
--><ref name="quadform">The golden ratio can be derived by the [[quadratic formula]], by starting with the first number as 1, then solving for 2nd number ''x'', where the ratios (''x''&nbsp; +&nbsp; 1)/''x'' = ''x''/1 or (multiplying by ''x'') yields: ''x''&nbsp; +&nbsp; 1 = ''x''<sup>2</sup>, or thus a quadratic equation: ''x''<sup>2</sup>&nbsp; −&nbsp; ''x''&nbsp; −&nbsp; 1&nbsp; =&nbsp; 0. Then, by the quadratic formula, for positive ''x'' = (−''b''&nbsp; +&nbsp; √(''b''<sup>2</sup>&nbsp; −&nbsp; 4''ac''))/(2''a'') with ''a''&nbsp; =&nbsp; 1, ''b''&nbsp; =&nbsp; −1, ''c''&nbsp; =&nbsp; −1, the solution for ''x'' is: (−(−1)&nbsp; +&nbsp; √((−1)<sup>2</sup>&nbsp; −&nbsp; 4·1·(−1)))/(2·1) or (1&nbsp; +&nbsp; √(5))/2.</ref>
 
XX [[əsr]]dən başlayaraq xeyli [[sənətkar]]lar, [[memar]]lar öz işlərini qızıl bölgüyə əsasən qurmağa çalışıblar. Xüsusən də, onlar qızıl [[düzbucaqlı]] formasında tikintilərə xüsusi yer ayırıblar. Qızıl düzbucaqlıda uzun tərəfin qısa tərəfə nisbəti qızıl bölgü əsasında qurulur.
 
== Qızıl bölgünün tarixcəsi ==
Qızıl bölgü tarixən insanlar tərəfindən istifadə
edilməsinə baxmayaraq, ilk dəfə kim tərəfindən
kəşf edildiyi haqqında dəqiq bir məlumat yoxdur.
Euclid (e.ə. 365 – e.ə. 300), «"Elementlər»" adlı
nəzəriyyəsində bir xətti 1.6180339… nöqtəsindən
bölmək haqqında yazmış və bu xətti ekstrem və əhəmiyyətli nisbətdə bölmək deyə adlandırmışdı.
Sətir 26:
uyğun şəkildə çəkmişdirlər.Bu nisbəti məşhur Yunan heykəltaraşı Parthenonun bütün əsərlərində istifadə etmişdir.
 
Leonardo Fibonacci adlı İtalyan riyaziyyatcı “Fibonacci"Fibonacci rəqəmləri”rəqəmləri" adlı rəqəmlərin müəyyən sıralamasını kəşf etmişdir.
Leonardo Da Vinçi 1509-cu ildə Luca Paciolunun
dərc etdiyi “İlahi"İlahi Nisbət”Nisbət" adlı rəsmləri verilmişdir. Bu kitabda Leonardo Da Vinçi tərəfindən hazırlanmış Five Platonic Solids (beş platonik cism) adlı rəsmlər
mövcuddur. Bunlar eyniylə bir kub, bir tetrahedron, bir dodekahedron, bir oktahedron və bir
ikosahedronun rəsmləridir.
Sətir 36:
dövrünün rəssamları rəsmlərində və heykəllərində tarazlıq və gözəlliyi əldə etmək üçün Qızıl Bölgünü
çox vaxt istifadə etmişdirlər.
Jahanes Kepler(1571-16301571–1630) Qızıl bölgünü belə
ifadə etmişdir :”Geometriyanın"Geometriyanın iki böyük xəzinəsi
vardır; biri Pifaqor teoriyası, o biri bir xəttin Qızıl bölgüyə görə bölünməsidir”bölünməsidir". Bu nisbəti görsətmək
üçün Parthenon’un memarı və bu bölgünü ilk
istifadə edən Phidiasa həsr edərək 1900-cü illərdə Yunan əlifbasındaki PHİ hərfini amerikalı
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/Qızıl_bölgü"