Yetkinlik dövrü: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur Teqlər: Vizual redaktor Mobil redaktə Mobil veb redaktə |
|||
Sətir 3:
'''Yetkinlik''' (''puberty''), insanlarda baş verən "yetkinliyə ilk addım" dövrüdür. Yetkinlik, uşaqlıq dövrü ilə yetkinlik dövrü arasında olan keçid dövrüdür. Yetkinlik, insanda uşaqca hərəkət və davranışlarının yerini yetkinlik hərəkət və davranışlarının aldığı, [[cinsiyyət]] bacarıqlarının qazanıldığı, insanın yetkin roluna [[Psixologiya|psixoloji]] olaraq hazırlandığı dövürdür. Uşaqlıq dövrü olaraq adlandırılan yaşlarda, sosial cəmiyyət şüuru ([[İd, eqo və super-eqo|super-eqo]]) inkişaf etməmişkən, yetkinlik dövrünə girən gənclərdə ictimai qəbullanmaq, bir qrupun tərkibi olma (super-eqo və eqo) anlayışları inkişaf edir. Bədən hormonlarından cinsiyyət ilə əlaqəli olan (sekonder cinsi hormonları) [[estrogen]] və ya [[androgen]]<nowiki/>lərin yaranması bu dövürdə pik həddə çatdığından [[Yeniyetmə|yetkin insan]]ın psixologiyasında səbəbsiz yerə dəyişikliklər baş verir. Yetkinlik dövrü insanlarda əsas 5 dövürdən biridir. Lakin alimlərin yetkinlik dövrü ilə əlaqəli fikirləri sadəcə uşaqlar müəyyən bir yaşa gəldikdə bu dövürə girəndə və sadəcə yavaş-yavaş yetkinlik qazandıqları üçün [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı|BMT]] və [[alim]]<nowiki/>lər yetkinlik dövrünə girənlərin hələ də uşaq olduğunu qəbul edirlər.
Ümumi olaraq
Yetkinliyə giriş yaşı; [[genetika]] (ailə içi), [[İqr (insan təsnifatı)|irq]], sosial-iqtisadi şərtlər (uşaq yaşda evləndirmə, ağır fiziki yük altında işlədilən uşaqlar) və [[iqlim]] kimi faktorlardan təsirlənir. Bəzi qara dərili qəbilələr və qədim ərəblərdə yetkinlik dövrü iqlimin təsiri ilə daha tez baş verərkən Şimali yarımkürədə Norveç, Finlandiya kimi az Günəş alan soyuq yerlərdə yetkinlik yaşı daha gec başlayır.
Yetkinlik dövrü üçün dəqiq bir yaş həddi olmasada ümumi olaraq [[qız]]<nowiki/>lar
== Yetkinlik dövründə baş verən fiziki dəyişikliklər ==
=== Qızlarda fiziki yetkinlik dəyişikliyi ===
Bu dövrdə qızlarda döş, omba kimi bəzi yerlər genişlənir. Yeniyetmənin bədəni yetkin bir qadın bədəninin formasını almağa başlayır. Yeniyetmənin yumurtalıqlarında yumurta çoxalması olduğundan [[heyz]] başlayır.
Bədən çəkisi
[[Kateqoriya:İnsan]]
|