Hatəmxan ağa: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə
k Şəkil→Fayl, File→Fayl using AWB
Sətir 28:
}}
 
'''Hatəmxan ağa''' — [[Qarabağ bəyləri|Qarabağın adlı-sanlı bəyi]], [[Çəmənli oymağı]]nın görkəmli nümayəndəsi.<ref name="ReferenceA">Orxan Zakiroğlu (Baharlı).Çəmənli oymağının Hatəmxan ağa nəsli. "Bütöv Azərbaycan" qəzeti, 26-30 sentyabr, 2012-ci il.№33 (165)</ref>
[[ŞəkilFayl:Рисунок (30).jpg|thumb|200 px|Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Çəmənli oymağı və Hatəmxan ağa nəsli.I kitab.Bakı, 2016 ]]
[[ŞəkilFayl:12 sekil Hatamxan aqa neslinin tarixi sexsiyyetleri.jpg|thumb|200px|left| Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Hatəmxan ağa nəslinin tarixi şəxsiyyətləri. Bakı, 2015]]
 
== Həyatı ==
Hatəmxan ağa XVIII əsrdə yaşamış, 1698 ildə anadan olmuş, uzun illər [[Çəmənli oymağı]]nın başında durmuşdur. Sələflərindən xələflərinə ötürülən məlumata görə, o, yüz il ömür sürmüş, qeyri-adi bacarığa malik, hazırcavab, qonaqpərvər insan kimi tanınmış, [[Qarabağ]]da mahir at çapması ilə yaddaşlarda qalmışdır.<ref name="ReferenceB">Orxan Zakiroğlu (Baharlı).Çəmənli oymağı və Hatəmxan ağa nəsli. I kitab. Bakı, 2016</ref>
 
Hatəmxan ağa [[Qarabağ xanlığı]]nın qurucusu [[Pənahəli xan]]ın, onun oğlu [[İbrahimxəlil xan]]ın hakimiyyətləri dövründə Qarabağın hörmətli, qoçaq, ədalətl insanlarından sayılmışdır.<ref>Orxan Zakiroğlu (Baharlı).Çəmənli oymağı və Hatəmxan ağa nəsli. I kitab. Bakı, 2016<name="ReferenceB"/ref>
 
[[Mirzə Fətəli Axundov]]un “Müsyö Jordan və dərviş Məstəli şah” əsərindəki Hatəmxan ağa surəti Çəmənli Hatəmxan ağanın protipidir.<ref>Orxan Zakiroğlu (Baharlı).Çəmənli oymağı və Hatəmxan ağa nəsli. I kitab. Bakı, 2016<name="ReferenceB"/ref>
 
Görkəmli Azərbaycan şairi [[Molla Vəli Vidadi]] [[Molla Pənah Vaqif]]lə deyişmələrinin birində Hatəmxan ağanın adını çəkmişdir:
Sətir 44:
Hatəm xan ağadır sində yoldaşın,
Sarı çoban oğlu gözəl dindaşın,
Nə çəkərsən sən dərdü sər, ağlarsan <ref>Orxan Zakiroğlu (Baharlı).Çəmənli oymağının Hatəmxan ağa nəsli. name="Bütöv AzərbaycanReferenceA" qəzeti, 26-30 sentyabr, 2012-ci il.№33 (165)</ref></poem>
 
Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi [[Qasım bəy Zakir]] şeirlərindən birində Qarabağın vəziyyətini, insanlarını təhlil edərkən Hatəmxan ağanın adını ehtiramla yad etmişdir:
Sətir 50:
Çəmənli Hatəm xan olaydılar sağ,
Belə keçməz idi mülki-Qarabağ,
Tezlik ilə həll olurdu müşkülat.<ref>Orxan Zakiroğlu (Baharlı).Çəmənli oymağının Hatəmxan ağa nəsli. name="Bütöv AzərbaycanReferenceA" qəzeti, 26-30 sentyabr, 2012-ci il.№33 (165)</ref></poem>
 
O, başqa bir şeirində də Hatəmxan ağanın adını xatırlamışdır.<ref>Orxan Zakiroğlu (Baharlı).Çəmənli oymağının Hatəmxan ağa nəsli. name="Bütöv AzərbaycanReferenceA" qəzeti, 26-30 sentyabr, 2012-ci il.№33 (165)</ref>
 
Hatəmxan ağa 1798 ildə [[Çəmənli oymağı]]nda vəfat etmişdir.
 
== Xələfləri ==
[[ŞəkilFayl:Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Murtuza bəy ocağı..jpg|thumb|200 px|Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Murtuza bəy ocağı (sələfləri, xələfləri). Bakı, 2015]]
[[ŞəkilFayl:Məmməd Məmmədov haqqında kitab.jpg|thumb|200px|left|Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Məmməd Məmmədov. Bakı, 2014]]
'''[[Nadirqulu bəy|Nadirqulu bəy Hatəmxan ağa oğlu]]''' (...-1848) [[Çəmənli oymağı]]nda dünyaya gəlmişdir. Hatəmxan ağadan sonra uzun illər [[Çəmənli oymağı]]nın yüzbaşısı olmuşdur. [[Fars]], [[rus]] dillərini bilmişdir. Azərbaycan Respublikası Dövlət Tarixi Arxivində saxlanılan 1823 ilə aid Qarabağ əyalətinin siyahıya alınması sənədində Nadirqulu bəyin dövlət vergisindən azad edilməsi barədə məlumat yazılmış, ictimai həyatdakı mövqeyi işıqlandırılmışdır. ('''Bax''':'''[[Nadirqulu bəy]]''')
 
'''[[Məmmədbəylilər|Yusif bəy Nadirqulu bəy oğlu]]''' (1788-1848) [[Çəmənli oymağı]]nda dünyaya gəlmiş, molla yanında təhsil almışdır. [[Nəcəfqulubəylilər|Onun]] geniş torpaq sahələri, əkin yerləri, üzüm bağları olmuşdur.<ref>Orxan Zakiroğlu (Baharlı).Çəmənli oymağı və Hatəmxan ağa nəsli. I kitab. Bakı, 2016<name="ReferenceB"/ref>
 
'''[[Çəmənli oymağı|Hatəmxan bəy Nadirqulu bəy oğlu]]''' (1798-...) [[Çəmənli oymağı]]nda anadan olmuş, təhsilini dini məktəbdə almışdır. Hatəmxan bəy zəmanəsinin mömin bəylərindən sayılmış, Məşhəd şəhərini ziyarət etdiyi üçün Məşədi Hatəmxan bəy adı ilə tanınmışdır. Məşədi Hatəmxan müəyyən səbəblərə görə bəy adından imtina etmişdir. Lakin bəylərin siyahıya alınması sənədlərində o, Məşədi Hatəmxan bəy kimi qeydə alınmışdır.<ref>Orxan Zakiroğlu (Baharlı).Çəmənli oymağı və Hatəmxan ağa nəsli. I kitab. Bakı, 2016<name="ReferenceB"/ref>
 
'''[[Kazımbəyovlar|Kazım bəy Nadirqulu bəy oğlu]]''' (1816-...) [[Çəmənli oymağı]]nda anadan olmuş, dini məktəbdə oxumuşdur. [[Qarabağ]]da zəmanəsinin tanınmış, ədalətli bəylərindən sayılmış, [[Çəmənli oymağı|Çəmənlinin]] yüzbaşısı olmuşdur. Bu gün [[Çəmənli (Ağdam)|Çəmənli kəndində]] Kazım bəyin şərəfinə “Kazım bəyin dərəsi” adlanan ərazi vardır. <ref>Orxan Zakiroğlu (Baharlı).Çəmənli oymağı və Hatəmxan ağa nəsli. I kitab. Bakı, 2016<name="ReferenceB"/ref>
 
Qabaqcıl maarif xadimi, müdrik el ağsaqqalı [[Məmməd Məmmədov (pedaqoq)|Məmməd Murtuza bəy oğlu Məmmədov]] ata tərəfdən Hatəmxan ağanın nəslindəndir. Onun atası [[Məmmədbəylilər|Murtuza bəy Yusifbəyov]] Hatəmxan ağanın kötücəsidir.<ref>Orxan Zakiroğlu (Baharlı).Çəmənli oymağının Hatəmxan ağa nəsli. name="Bütöv AzərbaycanReferenceA" qəzeti, 26-30 sentyabr, 2012-ci il.№33 (165)</ref>
 
Qabaqcıl maarif xadimi, müdrik el ağsaqqalı [[Məmməd Məmmədov (pedaqoq)|Məmməd Murtuza bəy oğlu Məmmədov]] ata tərəfdən Hatəmxan ağanın nəslindəndir. Onun atası [[Məmmədbəylilər|Murtuza bəy Yusifbəyov]] Hatəmxan ağanın kötücəsidir.<ref>Orxan Zakiroğlu (Baharlı).Çəmənli oymağının Hatəmxan ağa nəsli. "Bütöv Azərbaycan" qəzeti, 26-30 sentyabr, 2012-ci il.№33 (165)</ref>
 
AMEA-nın müxbir üzvü, fəlsəfə elmləri doktoru, professor [[Zakir Məmmədov (alim)|Zakir Cabbar bəy oğlu Məmmədov]] ana tərəfdən Hatəmxan ağanın nəslindəndir.
Sətir 85 ⟶ 84:
* [[Çəmənli (Ağdam)|Ağdam rayonunun Çəmənli kəndi]]
* [[Məmmədbəyli soyu]]
 
 
[[Kateqoriya:Dağlıq Qarabağda doğulanlar]]