Şəfiqə Qaspıralı: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Şəkil→Fayl, File→Fayl using AWB |
|||
Sətir 28:
|vikianbar =
}}
'''Şəfiqə Qasprinskaya''', Şəfiqə Qaspıralı ({{lang-crh|Şefiqa Gasprinskaya, Şefiqa Gaspıralı}}, ( 14 oktyabr 1886-cı il, [[Bağçasaray]], [[Rusiya İmperiyası]] — [[31 avqust]] [[1975-ci il]], [[İstanbul]], [[Türkiyə]]) — XX əsrin əvvəllərində [[Krım]]da fəaliyyət göstərən [[krım tatarları]]nın «Krım müsəlman qadınlarının icraiyyə komitəsi»nin lideri («Каdınlar günü»). Məşhur Krım tatar ictimai xadimi [[İsmayıl Qaspıralı]]nın qızı, [[Azərbaycan]] ictimai siyasi xadimi [[Nəsib bəy Yusifbəyli]]nin həyat yoldaşıdır.
== Həyatı ==
[[14 oktyabr]] [[1886-cı il]]də [[Bağçasaray]]da məşhur türk ziyalısı [[İsmayıl bəy Qaspıralı]]nın ailəsində anadan olur. Şəfiqə xanım mətbuata [[1903-cü il]]də atasının rəhbəri olduğu “Tərcüman” qəzeti vasitəsilə gəlir.
Sonralar [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]]nin baş naziri olmuş [[Nəsib bəy Yusifbəyli]] ilə Şəfiqə xanım [[1902-ci il]]də [[Bağçasaray]]da tanış olublar.
Sətir 49:
Bu dövrdən etibarən artıq “Tərcüman” təkcə Qaspıralının deyil, Şəfiqə xanım və Nəsib bəyin də dəstəyi ilə çap olunur, sol düşüncəli Nəsib bəy Qaspıralı ilə fikir mübadiləsindən sonra millətçi görüşə sahiblənir.
1908-ci ildə Şəfiqə xanm Nəsib bəylə birlikdə "Tərcüm" qəzetinin 25 illiyini keçirirlər.
[[
Ancaq Nəsib bəyin həmin dövrdə şəriət olaraq normal, lakin azadlıq carçısı bir xanımın düşüncəsi baxımından bağışlanmaz olan səhvi ailənin dağılmasına səbəb olur.
Belə ki, Nəsib bəyin Gəncədə ikən bir qadınla dini nikahda yaşaması üzə çıxır və Şəfiqə xanım bunu bağışlamır.
Şəfiqə xanım Krıma qayıdır, [[1914-cü il]]də Qaspıralının dəfn mərasimində Nəsib bəylə görüşür, lakin onu yenə də bağışlamır, Yusifbəyli soyadından imtina edir.
Sətir 61:
Şəfiqə xanımla Nəsib bəyin münasibətləri sonrakı dönəmlərdə Nəsib bəyin uşaqların adına ünvanladığı məktublar vasitəsilə davam edir.
Bu məktubların mətni, həmçinin ümumiyyətlə Şəfiqə xanımla Nəsib bəyin gənclik illərindən məktublaşmaları haqqında maraqlı məlumatlar tədqiqatçı Vilayət Quliyevin “Baş nazirin xanımı" adlı geniş məqaləsində mövcuddur.
Çar Rusiyasında baş verən dəyişikliklərdən sonra Şəfiqə xanım fəaliyyət sahəsini genişləndirir, daha böyük planlar üzərində çalışır.
[[1917-ci il]]in aprelində o, Kazan şəhərində keçirilən Rusiya müsəlman-türk qadınları konqresinə nümayəndə seçilir.
1917-ci il mayın 1-11-nə qədər [[Moskva]]da Rusiya müsəlmanlarının I konqresində [[Krım]]ı təmsil edir.
1917-ci ilin aprelindən Şəfiqə xanımın rəhbərliyi ilə Krımda “Qadın komitələri” yaradılır.
[[
1917-ci ilin dekabrında o, Gözləvdən Tatar Milli Qurultayına, 1918-1919-cu illərdə isə iki dəfə Krım Millət Məclisinə üzv seçilir.
Sətir 83 ⟶ 82:
Nəsib bəylə şəxsi münasibətləri düzəlməsə də, Şəfiqə xanım gənc Cumhuriyyətə öz töhfəsini verməyə başlayır.
[[
O, Xalq Maarifi Nazirliyi yanında uşaq bağçaları üçün tərbiyəçilər hazırlayan kurslar təşkil edir.
Sətir 110 ⟶ 109:
[[Kateqoriya:Krımın ictimai xadimləri]]
[[Kateqoriya:
[[Kateqoriya:İstanbulda vəfat edənlər]]
| |||