Sadə efirlər: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
k Dəyişiklik, replaced: File: → Fayl: (4) using AWB
Sətir 1:
[[FileFayl:Ether-(general).png|thumb|150px|Sadə efirlərin ümumi formulu (R və R’ radikalları ifadə edir)]]{{vikiləşdirmək}}
'''<u>SADƏ EFİRLƏR</u>''' - üzvi maddə olub, ümumi formulu: R-O-R, Ar-O-Ar -dır.
 
 
'''''<u>Quruluşu</u>''''': a. (simmetrik) nüm.: R-O-R / dimetil efiri, dipropilefiri və s.
Sətir 13 ⟶ 12:
Məs., etil efiri (dietil efiri), propil efiri (dipropil efiri), fenil efiri (difenil efiri).
 
Etil efirini çox vaxt sadəcə efir, yafud dietil efiri adlandırırlar.
 
Qeyri-simmetrik efirləri adlandırarkən əvvəlcə kiçik radikalı sonra isə böyük radikalı adlandırıb efir sözünü əlavə edirlər:
Sətir 22 ⟶ 21:
Əlkimyaçılar ən müxtəlif maddələrlə və o cümlədən çaxır turşusu ilə işləməyi xoşlayırdılar. Onlar turşuların distilləsindən digər maddələrlə yanaşı dietil efirini almışdır, ancaq onu təmiz halda ayıra bilməmişlər. İlk dəfə təmiz halda dietil efirini 1730-cu ildə Frobenius almışdır.
== Sadə efirlərin tətbiqi və fiziki xassələri ==
[[FileFayl:Diethyl ether by Danny S. - 001.JPG|thumb|150px|Dietil efiri şüşüə qabda]]
[[FileFayl:Eterrin organik moleküller arasindaki acisi v1-Seite001.svg|thumb|150px|]]
 
Efirlərin molekullarında elektromənfi oksigen atomunun olmasına baxmayaraq, onların qaynama temperaturları ilə müvafiq alkanların qaynama temperaturları çox yaxındır. Yəni efirlər uçucu olub, onların ilk iki nümayəndəsi (metil və metiletil efirləri) normal şəraitdə qazdır. bu praktik olaraq efir molekullarəı arasında hidrogen rabitəsinin olmaması ilə izah olunur.
Sətir 38 ⟶ 37:
 
Kraun efirinin alınması:
[[FileFayl:18-crown-6 synthesis.png|600px|sent.|]]
* Spirtlərin molekuldaxili dehidratlaşması
Reaksiya iki molekul spirtin mineral turşuların (H<sub>2</sub>SO<sub>4</sub>, H<sub>3</sub>PO<sub>4</sub>) iştirakı ilə dehidratlaşmasına əsaslanır