Buxara: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8
Sətir 59:
|rəsmi_saytı = http://Bukhara.gov.uz/
|saytın dili = uz
|qeyd1={{Nişanlama siyahısı
}}
| embed = yes
| nişanlama1 = Üİ
| nişanlama1_rəsmiadı = Historic Centre of Bukhara
| nişanlama1_tipi = Mədəni
| nişanlama1_kriteriya = ii, iv, vi
| nişanlama1_tarixi = 1993
| nişanlama1_nömrə = [https://whc.unesco.org/en/list/602 602]
| nişanlama1_sərbəst1ad = Ölkə
| nişanlama1_sərbəst1dəyər = Özbəkistan
| nişanlama1_sərbəst2ad = Region
| nişanlama1_sərbəst2dəyər = Asiya
}}}}
 
'''Buxara''' ({{Dil-uz|Buxoro}}) — [[Özbəkistan]]ın qədim şəhəri. Tarixi yerlərlə zəngin olan Buxara şəhərində təqribən 140 memarlıq abidəsi var.<ref>Города Узбекистана, Таш.. 1965; Ашуров Я. С., Гелах Т. Ф., Камалов У. Х., Бухара, Таш., 1963; Сухарева О. А., Бухара XIX—начала XX вв., М., 1966; Пугаченкова Г. А., Самарканд, Бухара, 2 изд., [М, 1968]; Бухара. Краткий справочник, 4 изд., Таш., 1968. {{ru icon}}</ref> 31 avqust 2016-cı il tarixinə olan məlumata əsasən şəhər əhalisi 247,644 nəfər təşkil edir ki, bu da onu əhalisinin sayına görə Özbəkistanın beşinci ən böyük şəhəri edir.<ref>{{cite web|title=Uzbekistan - Largest Cities|url=http://www.geonames.org/UZ/largest-cities-in-uzbekistan.html|website=GeoNames|publisher=GeoNames|accessdate=14 aprel 2019}}</ref> Əhalinin əksəriyyətinin ana dili [[Özbək dili]]<nowiki></nowiki>dir.<ref>{{cite web|url=http://www.buxoro.uz/main.php?LangID=uz&ID=15&MenuID=806&DivID=maintext|title=Viloyat haqida - Shahar va tumanlar|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140407080223/http://www.buxoro.uz/main.php?LangID=uz&ID=15&MenuID=806&DivID=maintext|archivedate=2014-04-07}}</ref>. [[Böyük ipək yolu]] üzərində yerləşən bu şəhər uzun müddət ticarət, elm, mədəniyyət və din mərkəzi kimi fəaliyyət göstərmişdir. [[UNESCO]] təşkilatı Buxaranın tarixi mərkəzini (bir çox [[məscid]] və [[mədrəsə]]<nowiki></nowiki>lərdən ibarətdir) [[Ümumdünya irsi]] siyahısına daxil etmişdir.<ref>{{cite web|title= 21 World Heritage Sites you have probably never heard of|url=https://www.telegraph.co.uk/travel/travelnews/10999939/21-World-Heritage-Sites-you-have-probably-never-heard-of.html|publisher=Daily Telegraph}}</ref>
 
== Adları ==
Sətir 70 ⟶ 82:
X əsr Orta Asiya tarixçisi [[Əbu Bəkr Narşahi]] özünün "Buxara tarixi" əsərində belə yazmışdır: "Buxaranın bir çox adı var. Bu adlardan biri də Numiykatdır. Bəzən "Bumikat" da adlandırılır. Ərəb dilində isə şəhərin iki adı var. Bunlardan biri "mis şəhər" mənası verən "Mədinət əl Sufriya", digəri isə "tacirlər şəhəri" mənası verən "Mədinət əl Tüccar"dır. Lakin, Buxara adı digər bütün adlara nisbətən daha məşhurdur. Xorasan bölgəsində bu qədər çox ada sahib olan başqa şəhər yoxdur."
 
Orta əsrlərdən etibarən şəhər [[Ərəb dili|ərəb]] və [[Fars dili|fars]] mənbələrində ''Buḫārā'' adı ilə keçir. Müasir [[özbək dili]]ndə isə ''Buxoro'' şəklində yazılır.[[İmage:Bukhara chor minor.jpg|thumb|left|200px|Buxara, Çar-Minar ansamblı]]
 
== Tarixi ==
[[İmage:Bukhara chor minor.jpg|thumb|left|200px|Buxara, Çar-Minar ansamblı]]
 
== Ümumi məlumat ==
Bu şəhər təpədə, oda sitayiş edənlərin dini ayinləri icra etdiyi və müqəddəs hesab etdikləri yerdə salınmışdır. Şəhərin adına "Avesta"da rast gəlmək olar. Buxara Səmərqəndin qərbində yerləşir və İslamın mərkəzlərindən biri kimi tanınır. Bura həmçinin Böyük Şeyx Bahəddin Nəqşibəndinin yaşadığı şəhərdir. O bütün İslam aləmində və regionda sufizmi inkişaf etdirən əsas nümayəndə olmuşdur. Bu şəhər öz zəngin muzeyləri ilə məşhurdur. Burda yerləşən Dövlət İncəsənət Muzeyidə müxtəlif rəsm kolleksiyaları, duluzçuluq məmulatları, Buxara hakimlərinin paltarları saxlanılır. Şəhərdə 140-dan artıq memarlıq abidələrinin olması bu şəhərin "muzey şəhər" adlanmasına səbəb olmuşdur. Buxarda hal-hazırda 350 məscid və 100 dini kollec fəaliyyət göstərir. Bu abidələrin əksəriyyəti orta əsrlər dövrünə aitdir. Poi-Kalon, Kos Mədrəsəsi, İsmayil Samani Movzoleyi, Kalian Minarəsi diqqəti daha çox cəlb edir. Şəhər dar küçələr, yaşıl park və bağlar, müxtəlif eposların qəhrəmanlarını təsvir edən tarixi və memarlıq abidələri ilə zəngindir.
 
== Şəhərin tanınmış sakinləri ==
 
* [[Əbu Həfs kəbir]] — X əsr alimi
* [[İbn Sina|Əbu əli Hüseyn ibn Abdulla ibn Həsən ibn Sina]] (980—1037980–1037) — filosof, təbib, astronom
 
== İstinadlar ==
Sətir 93 ⟶ 101:
* [http://bukhara.gov.uz/default.asp?lang=ru Сайт администрации города] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20081221042011/http://www.bukhara.gov.uz/default.asp?lang=ru |date=2008-12-21 }}
* [http://bukhara.uz Сайт города]
* [http://www.simurgtravel.com/ Туры в Узбекистан - Туристическое агентство "Simurg Travel"]
* [http://amulet-hotel.com/ru Амулет Отель в центре старого города Бухары] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20101124103646/http://amulet-hotel.com/ru/ |date=2010-11-24 }}
* [http://uztour.biz Туроператор по Узбекистану. Туры, гостиницы, визы]