'''ŞəhrisabzŞəhrisəbz''' ({{Dil-uz|Шаҳрисабз}} {{Dil|uz-Latn|Shahrisabz}}; {{Dil-tg|Шаҳрисабз}}; {{Dil-fa|شهر سبز|shahr-e sabz}}: "yaşıl şəhər"; {{Dil-ru|Шахрисабз}}) ― [[Özbəkistan|Özbəkistanın]] cənubundakı [[Qaşqadərya vilayəti|Qaşqadərya vilayətində]], [[Səmərqənd|Səmərqəndin]] 80 km cənubunda şəhər. 2014-cü ilə olan məlumata əsasən şəhərin əhalisi 100 300 nəfər olmuşdur.<ref>{{Cite web|url=http://www.stat.uz/upload/str2.jpg|archive-url=https://web.archive.org/web/20141014235825/http://www.stat.uz/upload/str2.jpg|url-status=dead|title=Статистический буклет "О населении языком цифр"|archive-date=14 oktyabr, 2014|access-date=7 iyul, 2019}}</ref> Tarixən Keş və ya Kiş adları ilə tanınan ŞəhrisabzŞəhrisəbz bir zamanlar [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyanın]] böyük şəhərlərindən biri və [[Əhəmənilər dövləti|Əhəmənilər İmperiyasının]] əyaləti olan [[Soqdiana|Soqdianın]] mühüm şəhər mərkəzi olmuşdur. Bu gün şəhər ilk növbədə [[Əmir Teymur|Əmir Teymurun]] doğulduğu yer olaraq tanınır.
== Tarix ==
Əvvəllər '''Keş''' və ya '''Kiş''' ("ürək xoşagələn") olaraq da tanınan ŞəhrisabzŞəhrisəbz Mərkəzi Asiyanın ən qədim şəhərlərindən biridir. 2700 il əvvəl əsası qpyulmuş şəhər eramızdan əvvəl VI-IV əsrlərdə [[Əhəmənilər dövləti|Əhəmənilər]] imperiyasının bir hissəsini təşkil etmişdir. Keş bu dövr ərzində imperiyanın tərkibindəki böyük bir əyalət olan [[Soqdiana|Soqdianın]] əhəmiyyətli şəhər mərkəzi olaraq qalmışdır. Əhəmənilər dövrünə aid sənədlərdə şəhər divarlarının yenilənməsindən bəhs edilir.<ref name="auto">Pavel Lurje, (2009), [http://www.iranicaonline.org/articles/kes-ancient-city 'KEŠ' ''Encyclopaedia Iranica''] (online)</ref> Şəhər Teymurilər dövründən bəri ŞəhrisabzŞəhrisəbz olaraq tanınır.<ref>{{Cite web|title=Shahrisabz Travel Guide|url=https://caravanistan.com/uzbekistan/center/shahrisabz/|access-date=2021-04-13|website=Caravanistan|language=en-US}}</ref>
[[Makedoniyalı İsgəndər|Makedoniyalı İskəndərin]] generalı [[I Ptolemey|Ptolemey]], [[Baktriya]] satraplığını ələ keçirdi və Əhəmənilər imperiyasının varlığına son qoydu.
Sətir 37 ⟶ 36:
=== Teymur türbəsi ===
Həzrət-i İmam kompleksinin arxasında arxeoloqlar tərəfindən 1943-cü ildə kəşf olunmuş yeraltı otağa aparan qapılı bunker var. Otaq demək olar ki, sadəcə daş tabutla doludur və üzərindəki yazılar buranın Teymur üçün nəzərdə tutulduğunu göstərir. Lakin fatih ŞəhrisabzdaŞəhrisəbzda deyil, Səmərqənddə dəfn edilmişdi. Bununla birlikdə onun ŞəhrisabzdakıŞəhrisəbzdakı məzarında iki şəxsiyyəti bilinməyən cəsəd tapılmışdır.
Ərazidəki orta əsr hamamları və 18-ci əsrə aid [[Bazar (ticarət obyekti)|bazarı]] da maraq doğurur.
== Populyar mədəniyyətdə ==
1980-ci illərdə Özbəkistan Sovet qrupu [[Yalla (qrup)|Yalla]] ŞəhrisabzŞəhrisəbz haqqında mahnı yazmışdır.
