Süd vəzi xərçəngi: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 89:
İltihablı süd vəzi karsinoması olaraq histoloji şiş növü yox, görülə və palpasiya edilə bilən dəyişikliklər təsvir edilir, məsələn süd vəzi dərisinin ən azı 1/3-nün qızarması və limfa yollarından infiltrasiya səbəbindən süd vəzisinin şişməsi. Adətən süd vəzisi və əhatəsindəki limfa sistemi lokal olaraq prosesdə iştirak edir.
Qeyri-invaziv karsinomalar süd vəzi yollarının daxilindəki karsinomalar (duktal karsinoma in situ) və ya stroma invaziyası olmayan lobulyar karsinomalar (lobulyar karsinoma in situ, lobulyar neoplaziya) olaraq ayırd edilir. Süd vəzi dərisinə qeyri-invaziv bir yayılmaya əsaslanan və daha çox intraduktal süd vəzi xərçəngi ilə, nadirən isə invaziv süd vəzi xərçəngi ilə əlaqəli döş giləsinin Pecet xəstəliyi xüsusi yer tutur. Döş giləsinin [[Pecet karsinoması]] [[ekzema]] və ya xoşxassəli [[xora]] ilə qarışdırıla bilər.
 
=== Differensasiya dərəcəsi ===
Histoloji şiş növləri struktur və hüceyrəvi özləllikləri ilə yanaşı nüvə bölünmə nisbətlərinə görə 3 differensasiya dərəcəsinə ayrılırlar. İnvaziv karsinomaların təsnifatı Elston və Ellisə görə 3 kriteriyaya əsaslanır: axarların əmələ gəlməsi (tubulyar şiş vəzilərinin əmələ gəlməsi), nüvə polimorfizmi (hüceyrə nüvəsinin müxtəlifliyi), mitoz dərəcəsi (hüceyrənin bölünmə dərəcəsi).<ref>{{Webarchiv |url=http://www.krebsgesellschaft.de/download/interdiszipl._s3-ll_mamma_080211.pdf |text=S3-Leitlinie Mammakarzinom der Dt. Krebsgesellschaft |wayback=20120118141653}} (PDF; 1,67 MB)<!-- Bitte Neufassung von 2012 einarbeiten, unter [http://www.awmf.org/leitlinien/detail/ll/032-045OL.html] erreichbar--> S. 28–29, S. 185.</ref> Dərəcələndirmə nə qədər yüksəkdirsə şişhüceyrələrinin davranışı bir o qdərə əlverişsizdir. Differensasiya dərəcəsinə görə fərqləndirilir: G1=yaxşı differensasiya etmiş, G2=orta dərəcədə differensasiya etmiş, G3=zəif differensasiya etmiş.
 
=== TNM-klassifikasiyası ===
TNM-klassifikasiyası şişin ölçüsünü, prosesə cəlb olunan limfa düyünlərinin sayını və uzaq metastazları təsvir edir.
Sətir 111 ⟶ 113:
 
qeyd: döş qəfəsinə qabırğalar, qabırğaarası əzələlər, ön dişli əzələ daxildir, lakin döş əzlələri daxil deyil;
* T<sub>4a</sub> –döş–[[döş qəfəsinəqəfəsi]]nə yayılmış şiş;
* T<sub>4b</sub> –şiş olan tərəfdə süd vəzisinin dərisində xoralaşma[[xora]]laşma və ya [[ödem]] və ya satellitlər;
* T<sub>4c</sub> –T<sub>4a</sub> və T<sub>4b</sub>-nin birgə olması;
* T<sub>4d</sub> –xərçəngin iltihablaşmış forması;
N –regionar [[Limfa düyünü|limfa düyünləri]];
* N<sub>0</sub> –regionar limfa düyünlərinin metastatik zədələnmə əlaməti yoxdur;
* N<sub>1</sub> –zədələnmiş tərəfdə qoltuqaltı limfa düyünlərində hərəkətli metastazlar, 1-3 limfa düyününə metastaz;
Sətir 122 ⟶ 124:
M –uzaq metastazlar;
* M<sub>0</sub> –uzaq metastaz yoxdur;
* M<sub>1</sub> –uzaq metastaz vardır (adətən ağciyərə[[ağciyər]]ə, qaraciyərə[[qaraciyər]]ə, [[sümük|sümüyə]]).
 
=== Mərhələlər üzrə qruplaşdırma ===
{| class="wikitable" style="text-align:center"
Sətir 181 ⟶ 184:
|}
=== Hormon reseptoru və HER2 statusu ===
[[Estrogen]] [[progesteron]] hormonlarının vəziyyəti (ER və PgR ekspressiyası) histoloji, daha dəqiqolaraqdəqiq olaraq immunhistoloji araşdırılır. Reseptorların təsbit edildiyi şiş hüceyrələrinin faizi müəyyənləşdirilir və faiz və boyanma intensivliyinə əsasən 12 addımlıq [[immunreaktiv skor]] (IRS) və ya beynəlxalq istifadə olunan 8 addımlıq Allred skoru hesablanır.
{| class="wikitable float-left" style="width:34%"
! colspan="2" style="background:#DCDCDC"| Boyanma intensivliyi ||colspan="2" style="background:#DCDCDC"| Pozitiv hüceyrələr
Sətir 206 ⟶ 209:
| 9–12 || güclü pozitiv
|}
HER2 reseptorlardareseptorları trastuzumablaüçün [[trastuzumab]]la müalicənin məntiqli oub-olmadığı qərarı üçün immunhistokimyəvi boyanma intensivliyinə əsaslanan 4 addımlı skor istifadə olunur. Heç bir hüceyrə boyanmadıqda nəticə neqativ olur: skor 0. Həmçinin skor 1+ da neqativdir, yəni trastuzumabla müalicə şiş üzərində effektsizdir. Orta boyanma intensivliyində (skor 2) şiş [[FISH testi]] ilə yenidən araşdırılır və HER2 genlərinin çoxaldılması vasitəsilə HER2-pozitiv şiş olub-olmadığına qərar verilir.
{| class="wikitable float-left" style="width:70%"
|-
Sətir 223 ⟶ 226:
| 30 %-dən çox || tam || güclü ||style="text-align:center"| 3+
|}
=== Molekulyar şiş təsnifatı ===
 
Şiş toxumasından [[DNT-microarray]] ilə əldə edilə bilən gen ekspressiya profilləri sayəsində süd vəzi karsinomasının 5 müxtəlif əsas qrupu müqayisə edilə bilər: aşağı/yüksək aqressivliklə gedən hormon pozitiv şişlər(Luminal-A und Luminal-B adlandırılır), HER2-pozitiv şişlər və bazal hüceyrə xüsusiyyətləri olan və ya olmayan hormon- və HER2-neqativ şişlər. Hələ eksperimental olan molekulyar şiş təsnifatı gələcəkdə proqnozun və adjuvant hormonal və kimyəvi terapiyanın ehtimal olunan təsirlərinin daha yaxşı dəyərləndirilməsini mümkün edə bilər.<ref name="PMID16757721">L. A. Carey, C. M. Perou u.&nbsp;a.: [http://jama.ama-assn.org/cgi/content/full/295/21/2492 ''Race, breast cancer subtypes, and survival in the Carolina Breast Cancer Study.''] In: ''JAMA.'' Band 295, Nummer 21, Juni 2006, S.&nbsp;2492–2502, [[doi:10.1001/jama.295.21.2492]]. PMID 16757721.</ref
 
=== Gen ekspressiya analizləri ===
[[Operabel]] süd vəzi karsinomalarının müalicəsində əsas sual xəstəliyin yenidən meydana çıxma riskinin nə qədər olmasıdır. Aşağı [[residiv]] riski olan pasiyentlər çox yan təsiri olan kimyəvi terapiyadan imtina edə bilərkən, yüksək riskli pasientlər adyuvant kimyəvi terapiya almalıdırlar. Keçmişdə istifadə edilən, şişin ölçüsü, menopauza statusu, yaş kimi klinik faktorlara əsaslanan residiv riskinin dəyərləndirilməsinin qeyri-dəqiq olduğu sübut edildi. Aşağı riskli olaraq sinifləndirilən bir sıra pasientlər residivlərdən əziyyət çəkir. Digər yandan kimyəvi terapiyanın həddindən artıq verildiyi düşünülür, yəni çoxlu pasient kimyəvi terapiya olmadan da eyni şəkildə sağalardılar.<ref name="DÄ2019">{{Literatur |Autor=Nadine Eckert |Titel=Mammakarzinom: Mehr Gewissheit für die Therapie |Sammelwerk=Dtsch Arztebl |Band=116 |Nummer=29-30 |Datum=2019 |Seiten=A-1373 / B-1135 / C-1119 |Online=[https://www.aerzteblatt.de/archiv/209052/Mammakarzinom-Mehr-Gewissheit-fuer-die-Therapie online]}}</ref>
Residiv riskinin daha dəqiq proqnozlaşdırılmasını mümkün etmək üçün ''Gensignaturen'' təkmilləşdirildi. Beləliklə şiş toxumasındakı bir sıra genlərin [[gen ekspressiyası]] ölçülür, residiv riskini göstərəcək bir dəyər hesablanır. Müəyyən bir dəyərdən etibarən kimyəvi terapiya tövsiyə olunur.
2019 iyuldan etibarən 4 rəsmi gen ekspressiya testi mövcuddur. Hər biri erkən stadiyalarda süd vəzi karsinoması üçün təkmilləşdirilmişdir.