Saatlı məscidi: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Şəkil→Fayl, File→Fayl using AWB
Sətir 2:
|adı = Saatlı məscidi
|orijinal adı =
|şəkil = [[ŞəkilFayl:Saatlı məscidi.jpg|300px]]
|şəkil_izah =
|ölkə = {{flaqifikasiya|Azərbaycan}}
|şəhər = [[ŞəkilFayl:Shusha2001.png|20px|]] [[Şuşa]]
|yerləşir = [[Mirzə Fətəli Axundov küçəsi (Şuşa)|M.F.Axundov küçəsi]]
|aidiyyatı = [[Şuşa Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu]]
Sətir 42:
|Xəritəsi =
}}
'''Saatlı məscidi''' — [[Şuşa]] şəhərinin [[Saatlı məhəlləsi]]ndə yerləşən tarixi məsciddir. Məcid [[1883]]-cü ildə memar [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği]]nin layihəsi əsasında inşa edilmişdir. Abidə memarın son əsərlərindən biri hesab edilir. Məscid [[Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi]] tərəfindən ölkə əhəmiyyətli tarix-mədəniyyət abidəsi kimi qeydiyyata alınmışdır.
 
== Tarixi ==
 
Saatlı məscidi [[Qarabağ]]da bir neçə monumental dini və mülki tikilinin, o cümlədən [[Şuşa]]da [[Aşağı Gövhər ağa məscidi|Aşağı]] və [[Yuxarı Gövhər ağa məscidi|Yuxarı Gövhər ağa]] məscidləri, [[Cümə məscidi (Ağdam)|Ağdamda cümə məscid]]i və [[İmamzadə türbəsi (Bərdə)|Bərdə imamzadə türbəsinin]] müəllifi olan Azərbaycan memarı [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği]]nin layihəsi əsasında [[1883]]-cü ildə inşa edilmişdir.<ref name="Авалов79">{{Harvnb|Авалов|1977|p=79}}</ref> Bu haqqda məlumat məscidin əsas fasadında yerləşdirilmiş inşaat kitabəsində verilir.<ref name="Авалов80">{{Harvnb|Авалов|1977|p=80}}</ref> Məscidin inşa ediliyi yerdə əvvəl [[Molla Pənah Vaqif]]in dərs keçdiyi bir-birinə bitişik mədrəsə və məscid binaları olmuşdur.<ref>{{cite book |last=Каджар |first=Чингиз |title=Старая Шуша |date=2007 |publisher=Шерг-Герб |location=Баку |page=344 |pages=126}}</ref>
 
[[1980]]-ci illərdə məsciddə restavrasiya işləri aparılmışdır. [[Şuşanın işğalı]]ndan sonra məscid xarabalığa çevirilmiş, onun zəngin interyerləri tamamilə, minarəsi isə qismən dağıdılmışdır.
Sətir 52:
== Memarlıq xüsusiyyətləri ==
 
Şuşanın düz fasadlı məcidlərindən olan Saatlı məscidi əsas fasadında assimetrik girişə malikdir. <ref>{{cite book |last1=Саламзаде |first1=А. В. |title=Проблемы сохранения и реконструкции исторических городов Азербайджана |date=1979 |publisher=Элм |location=Баку |page=37 |pages=138}}<blockquote>Архитектурно-композиционная трактовка главных фасадов мечетей Шуши в основном включает два типа: объемно-пространственный и плоскостной. Объемно-пространственный тип представлен эйваном с широкими арками разнообразных очертаний, составляющим органическое целое с молитвенным залом. В пример можно привести мечети кварталов Мердинли, Гуюлуг, Ходжа Мирджанлы, Кечарли. Второй тип — плоское решение фасада с асимметричным входом. Например, мечети Чёл гала, Сеидли, Джульфалар, Саатлы, Мамаи.</blockquote></ref> Saatlı məscidini Şuşanın digər məhəllə məscidlərindən fərqləndirən əsas xüsusiyyət onun [[minarə]]yə malik olmasıdır. Belə ki, şəhərdəki bu tipli digər məscidlərin damında müəzzin üçün kiçik köşk yerləşdirilsə də, Saatlı məscidi üçün rəngarəng kərpiclərdən istifadə ilə zəngin naxışlarla bəzədilmiş minarə inşa edilmişdir.<ref name="Авалов80"/>
 
Aşağı və Yuxarı Gövhər ağa məscidlərindən fərqli olaraq Saatlı məscidinin minarəsi məscid binası ilə birləşik deyil və minarəyə giriş məscidin daxilindən yox həyətindən həyata keçirilir.<ref name="Авалов80"/> Saatlı məscidinin [[Divanxana (Şuşa)|Divanxana meydanından]] effektiv görünən, ifadəli rəngarəng vertikalı ilə özünəməxsus kompozisiya silueti yaradan minarəsi yerləşdiyi küçənin memarlıq ansamblında tamamlayıcı rol oynayır.<ref name="Авалов80"/> Minarənin üstü çadır formalı gümbəzlə tamamlanır.<ref name="Авалов80"/>
 
Məscidin interyerlərinin işlənməsində qabartma və yapma bəzəklərdən bol istifadə olunmuşdur.<ref name="Авалов80"/>
 
== İstinadlar ==