Koleoidealar: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 1:
{{vikiləşdirmək}}{{Takson}}
{{vikiləşdirmək}}{{Elmi nəzəriyyə|Adı=Koleoidealar|Şəkil=|Şəkil miqyası=|Şəkil məlumat=|Şəkil2=|Şəkil miqyası2=|Şəkil məlumat2=|Müəllifi=|Düsturu=|Elm=Geologiya|Yaranmış elm=|Şüarı=}}
'''Koleoidealar''' ''(Coleoidea)'' '''-''' ali başıayaqlı molluskaları özündə birləşdirən yarımsinif. Baş hissəsi xüsusiləşmiş, hissiyyat orqanları yaxşı inkişaf etmiş, 8 və ya 10 qol­luqollu iki qəlsəməli tənəffüs orqanı olan, qabığı yumşaq bədənin daxilində yerləşən (çox vaxt olmur və ya rudiment şəklində qalır) molluskalar. Qabıq bədənin daxilində yerləşdiyi üçün bu qrupun adını paleontoloqlar daxiliqabıqlılar (''Endocochlia''), bioloqlar isə qəlsəmələrin sayına görə ikiqəlsəməlilər (''Dibranchiata'') adlandırıblar, Hazırda xarici- və daxiliqabıqlı başıayaqlı molluskalar arasında bir sıra oxşar əlamətlərin olduğunu nəzərə alaraq daxiliqabıqlıları ''Coleoidea'' yarımsinifinə ayrılmışdır. Koleoidealar mezozoyun stratiqrafiyası üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edən, nəsli kəsilmiş belemnitlər, müasir osminoqlar, karakatisalar aid edilir. Bunların bədəni ikitərəfli-simmetrik müxtəlif formada olub qıf yaxşı inkişaf etmişdir. Aktiv üzənlərdə uzunsov iti bədənin böyürlərində üzgəclər inkişaf etmişdir. Bəzi koleoidealar (nəhəng kalmarlar) bədənin uzunluğu (qollarla birlikdə) 8''m''-ə çatır. Bunlar ən böyük onurğasızlar və molluskalardır. Qabıqları cürbəcür formada olur. Təkcə dişi arqonavtlarda qabıq xarici vəziyyət tutur. Lakin o, mantiya ilə deyil qollarda yerləşən vəzilərlə çök­dürülürçökdürülür. Erkən arqonavtların qabığı olmur. Fossil koleoidealar skeletin, müasir koleoidealar isə yumşaq bədənin quruluşuna görə dəstələrə bölünür. Üçdən yeddiyə qədər dəstə mövcuddur, Başlıca olaraq ''Belemnitida, Decapoda'' və ''Octopoda'' dəstələri ayrılır.  Devon - müasir.
 
== Mənbə ==