Abdullah Alpdoğan: Redaktələr arasındakı fərq

Qurtuluş Savaşı dövründə Koçgiri Əməliyyatında daha sonra kürəkəni olacaq Sakallı Nurettin Paşanın komandanlığı altında xidmət edən Alpdoğan bu hərbi əməliyyat davam edərkən Ankaraya göndərdikləri teleqramlarla "əməliyyat Dərsimi və ətrafını da əhatə etməlidir" bildirdi. Ancaq bu tələb qəbul edilmədi və əməliyyat Koçgiri ilə məhdudlaşdı.

Alpdoğan Koçgiri Hərəkatı zamanı qazandığı "təcrübələri" 1937-381937–38-ci illərdə Dərsimdə tətbiq etdi.

10 yanvar 1936-cı ildə Səkkizinci Korpusun Komandiri olmuş Alptoğan Tuncelinin valisi təyin edildi. Alpdoğan bu vəzifəni 1943-cü ilin iyun ayına qədər 7 il ərzində icra edəcəkdir.

1935-ci il dekabr tarixli və 2884 saylı Tuncelinin İl İdarəçiliyi Qanununa görə Tuncelili Valisinin səlahiyyətləri aşağıdakı kimi sıralanır :<blockquote>Nazirin vilayətdəki dövlət qulluqçuları üzərindəki səlahiyyətlərini həyata keçirmək;

Buna baxmayaraq Alpdoğan Vali vəzifəsinə başlayar-başlamaz bölgədə "silah toplamaq" qərarını alır. Bütün qəbilə liderləri ilə üz-üzə görüşərək silah toplama qərarını şəxsən özü izləyir. 1936-cı il ərzində davam edən silah toplama işində tam bir müvəffəqiyyət əldə edildi. Qəbilələrin və ailələrin əlindəki silahlarla bərabər bıçaq və xəncərləri topladı.

Ancaq 22 Mart 1937-ci ildə Gahmut Körpüsünün yandırılmasına görə "1-ci Tunceli Hərbi Əməliyyatı" rəsmi olaraq başladıldı.<blockquote>"Hökumətin Tunceli bölgəsinə qoymaq istədiyi polis bölmələrini bölgə xalqı mənafelərinə uyğun görmədikləri üçün Kahmut ilə Pah arasındakı Darboğaz taxta körpüsünü yandırdılar və oradakı jandarmalarla insident yaşandı. Beləliklə qiyam başladı. " </blockquote>Vali Abdullah Alpdoğanın özü tərəfindən lent kəsilərək açılan bu taxta körpünün yandırılması zamanı İsmayıl Hakkı Yüzbaşı adlı bir əsgər həyatını itirdi. Silahlı qarşıdurmada körpünü yandıranlardan da bir çox insan öldü. 4 gün sonra, 26 aprel tarixində Askisor polis bölməsinə üsyançılar tərəfindən basqın edildi. Bu hadisədə heç kim ölmədi. Ancaq dövlətin reaksiyası çox sərt olacaqdı. 4 May 1937-ci ildə Nazirlər Şurası toplandı və "1937-ci ildə Tunceli Əməliyyatı haqqında Nazirlər Şurasının Qərarı" dərc edildi. "Çox Gizli" ifadəsi ilə yarım səhifədən ibarət olan qərarın ən vacib cümləsi belədir :<blockquote>"Yalnız hücum hərəkəti ilə irəliləməkdən məmnun qaldıqca, üsyan ocaqları daimi olaraq yerində qalacaq. Bu səbəbdən silahdan istifadə etmişləri və edənləri yerində və sonuna qədər zərər verməyəcək hala gətirmək, kəndləri tamamilə dağıtmaq və ailələri uzaqlaşdırmaq lazım sayıldı. "</blockquote>Qərara görə, 2 min nəfər qərbə köçürüləcəkdi. Əməliyyat 1937-ci ilin oktyabrında sona çatdı; 5 aylıq hərbi fəaliyyətin sonunda 1 zabit şəhid olmuş; 4 zabit yaralanmışdır. Hərbi və mülki şəxslərin arasında ölüm və xəsarət alanların sayı barədə məlumat yoxdur.