08:55, 15 iyul 2021 tarixindəki versiya redaktə AfraimMammadov (müzakirə \| töhfələr) Avtopatrullar, Təcrübəli istifadəçilər, Rolbakerlər 4.929 redaktə Səhifə "{{iş gedir}} {{Görməli yer \|adı = Atatürk, Anası və Qadın Hüquqları abidəsi \|tip = \|orijinal adı = Atatürk, Annesi ve Kadın Hakları Anıtı \|şəkil = Atatürk, Annesi ve Kadın Hakları Anıtı (1).jpg \|ölkə = Türkiyə \|ölkə2 = \|şəhər = İzmir \|yerləşir = Karşıyaka \|memar = {{*}}Tamer Ba..." məzmunu ilə yaradıldı Teq: 2017 viki-mətn redaktoru		09:44, 15 iyul 2021 tarixindəki versiya redaktə əvvəlki halına qaytar AfraimMammadov (müzakirə \| töhfələr) Avtopatrullar, Təcrübəli istifadəçilər, Rolbakerlər 4.929 redaktə Redaktənin izahı yoxdur Teq: 2017 viki-mətn redaktoru Sonrakı redaktə →
Sətir 17: '''Atatürk, Anası və Qadın Hüquqları abidəsi''' - [[Türkiyə]]nin [[İzmir]] ilinin [[Karşıyaka]] ilçəsindəki [[Anayasa Meydanı (İzmir)\|Anayasa Meydanı]] içərisində yerləşən abidə. == Tarixi == 1967-ci ilin mayında qurulan Karşıyaka Atatürk Abidəsi Qurma və İdeallarını Yaşatma Dərnəyi Karşıyakada Mustafa Kamal Atatürkün xatirəsinə abidə qoyulması üçün layihə müsabiqəsi başlatdı.<ref name="izmimod">{{Web kaynağı \| url = http://www.izmimod.org.tr/v2/haberler/767-karsiyaka-ataturk-annesi-ve-kadin-haklari-aniti-hakkinda-degerlendirme-ve-oneriler \| başlık = Karşıyaka Atatürk, Annesi ve Kadın Hakları Anıtı Hakkında Değerlendirme ve Öneriler \| yayımcı = Mimarlar Odası İzmir Şubesi \| tarih = 6 Haziran 2017 \| erişimtarihi = 23 Temmuz 2019 \| arşivurl = https://web.archive.org/web/20190723171303/http://www.izmimod.org.tr/v2/haberler/767-karsiyaka-ataturk-annesi-ve-kadin-haklari-aniti-hakkinda-degerlendirme-ve-oneriler \| arşivtarihi = 23 Temmuz 2019 \| ölüurl =}}</ref><ref>{{Haber kaynağı \|başlık=Karşıyaka Atatürk Anıtı Yarışması Açıldı \|gazete=Milliyet \|tarih=10 Mayıs 1971 \|sayfa=2}}</ref> 10 noyabr 1971-ci ildə nəticəsi elan olunan müsabiqədə heykəltəraş Tamer Başoğlu ve memar Erkal Güngörenin dizaynı qalib gəldi.<ref name="izmimod"/> [[Türkiyədə cümhuriyyətin elan edilməsi\|Cümhuriyyətin elan edilməsi]]nin 50. ili şərəfinə qərarlaşdırılan və 1.2 milyon lirəyə başa gəlməsi planlanlaşdırılan abidə karşıyakalıların ianələriylə 1972-ci ildə inşa edilməyə başlandı və 26 oktyabr 1973-cü ildə mərasimlə açıldı.<ref name="izmimod"/><ref>{{Haber kaynağı \|başlık=Karşıyaka Anıtı \|gazete=Milliyet \|tarih=21 Mayıs 1973 \|sayfa=3}}</ref><ref name="gungoren">{{Dergi kaynağı \|url=http://egemimarlik.org/98-99/3.pdf \|başlık=Yıkımlar Zincirinde Bir Halka ve Karşıyaka Atatürk, Zübeyde Hanım ve Kadın Hakları Anıtı \|dergi=Ege Mimarlık \|sayı=2018/1-2 \|cilt=98-99 \|sayfalar=16-19\|ilk=Elâ \|son=Güngören \|tarih=Nisan 2018 \|erişimtarihi=23 Temmuz 2019 \|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190723182057/http://egemimarlik.org/98-99/3.pdf \|arşivtarihi=23 Temmuz 2019 \|ölüurl=evet}}</ref><ref name="mimarlik">{{Dergi kaynağı \|url=http://www.mimarlikdergisi.com/index.cfm?sayfa=mimarlik&DergiSayi=410&RecID=4217 \|başlık=Yok Olan Değer: Atatürk, Annesi ve Kadın Hakları Anıtı \|dergi=Mimarlık \|sayı=396 \|ad1=Nazlı İpek \|soyadı1=Mavuşoğlu Çakman \|ad2=Nağme Ebru \|soyadı2=Karabağ \|tarih=Temmuz-Ağustos 2017 \|erişimtarihi=23 Temmuz 2019}}</ref> 2015-ci ilin mayında baxımsızlıq və korroziya səbəbiylə pis vəziyyətdə olan abidənin dağıdılaraq yerinə daha böyüyünün tikiləcəyi deyildi.<ref name="cnnturk">{{Haber kaynağı \|url=https://www.cnnturk.com/turkiye/karsiyakada-anit-gerginligi-buyudu \|başlık=Karşıyaka'da anıt gerginliği büyüdü \|yayımcı=CNN Türk \|tarih=30 Mayıs 2017 \|erişimtarihi=23 Temmuz 2019 \|arşivurl=https://web.archive.org/web/20170708063458/http://www.cnnturk.com/turkiye/karsiyakada-anit-gerginligi-buyudu \|arşivtarihi=8 Temmuz 2017 \|ölüurl=evet}}</ref><ref name="yukselecek">{{Haber kaynağı \|url=http://www.hurriyet.com.tr/ege/kadin-haklari-aniti-yukselecek-29599942 \|başlık=Kadın Hakları Anıtı yükselecek \|ilk=Elif \|son=Demirci \|yer=İzmir \|çalışma=Hürriyet \|tarih=22 Temmuz 2015 \|erişimtarihi=23 Temmuz 2019 \|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190723182059/http://www.hurriyet.com.tr/ege/kadin-haklari-aniti-yukselecek-29599942 \|arşivtarihi=23 Temmuz 2019 \|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Haber kaynağı \|url=http://www.egepostasi.com/haber/karsiyaka-da-anit-tartismasi/159899 \|başlık=Karşıyaka'da 'Anıt' tartışması \|çalışma=Ege Postası \|tarih=24 Mayıs 2017 \|erişimtarihi=23 Temmuz 2019}}</ref> İzmir Valiliyi abidənin "can və mal təhlükəsizliyi üçün risk yaratdığını" bildirdi.<ref>{{Haber kaynağı \|url=https://www.egehaber.com/izmir/karsiyaka-nin-simgesi-olan-anit-icin-valilikten-rapor-geldi-h165513.html \|başlık=Karşıyaka'nın simgesi olan Anıt için Valilikten rapor geldi \|çalışma=Ege Haber \|tarih=30 Mayıs 2017 \|erişimtarihi=23 Temmuz 2019 \|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190809144030/https://www.egehaber.com/izmir/karsiyaka-nin-simgesi-olan-anit-icin-valilikten-rapor-geldi-h165513.html \|arşivtarihi=9 Ağustos 2019 \|ölüurl=evet}}</ref> İzmir 1 saylı Mədəniyyət Mülklərinin Qorunması üzrə Bölgə Komitəsi də abidənin "tarixi abidə" olmadığını bildirərək yenilənməsinə icazə verdi.<ref>{{Web kaynağı \| url = https://www.insaatderyasi.com/koruma-kurulundan-karsiyaka-anitina-onay-5067h.htm \| başlık = Koruma Kurulu'ndan Karşıyaka Anıtı'na Onay \| yayımcı = İnşaat Deryası \| tarih = 8 Haziran 2017 \| erişimtarihi = 23 Temmuz 2019 \| arşivurl = https://web.archive.org/web/20190812150649/https://www.insaatderyasi.com/koruma-kurulundan-karsiyaka-anitina-onay-5067h.htm \| arşivtarihi = 12 Ağustos 2019 \| ölüurl =evet}}</ref> 2017-nin aprelində təşkil edilən tenderdən sonra 6.8 milyon lirə xərc qarşılığında firma ilə müqavilə imzalandı.<ref>{{Haber kaynağı \|url=http://www.egepostasi.com/haber/karsiyaka-mhp-den-anit-cikisi/160248 \|başlık=Karşıyaka MHP'den anıt çıkışı \|çalışma=Ege Postası \|tarih=29 Mayıs 2017 \|erişimtarihi=23 Temmuz 2019}}</ref> 12 iyun 2017-ci ildə abidənin dağıdılması reallaşdı.<ref name="gungoren"/><ref name="mimarlik"/> Bələdiyyənin dağıdılma qərarının rəddi üçün açılan məhkəmədə daha əvvəl prosesi dayandırma tələbi, daha sonra da məhkəmənin özü idarə məhkəməsi tərəfindən rədd edildi.<ref>{{Haber kaynağı \|url=http://www.hurriyet.com.tr/anita-dava-actilar-40470357 \|başlık=Anıt'a dava açtılar \|ilk=Bahri \|son=Karataş \|yer=İzmir \|çalışma=Hürriyet \|tarih=26 Mayıs 2017 \|erişimtarihi=23 Temmuz 2019}}</ref><ref>{{Haber kaynağı \|url=https://www.sozcu.com.tr/2017/gundem/karsiyakadaki-anit-icin-yurutmeyi-durdurma-talebine-ret-1951710/ \|başlık=Karşıyaka'daki anıt için yürütmeyi durdurma talebine ret \|çalışma=Sözcü \|tarih=29 Temmuz 2017 \|erişimtarihi=23 Temmuz 2019}}</ref><ref>{{Haber kaynağı \|url=http://www.hurriyet.com.tr/karsiyakada-anit-davasini-belediye-kazandi-40633148 \|başlık=Karşıyaka'da Anıt davasını belediye kazandı \|yer=İzmir \|çalışma=Hürriyet \|tarih=3 Kasım 2017 \|erişimtarihi=23 Temmuz 2019}}</ref> Təxminən bir il çəkən tikinti işlərinin ardınca tamamlanan abidənin açılışı 2018-ci ildə həyata keçdi.<ref>{{Haber kaynağı \|url=https://www.haberturk.com/izmir-haberleri/60702766-karsiyaka-selda-bagcan-konserine-hazirlaniyor \|başlık=Karşıyaka, Selda Bağcan konserine hazırlanıyor \|yayımcı=Haberturk.com \|tarih=9 Mayıs 2018 \|erişimtarihi=23 Temmuz 2019}}</ref> Abidənin altındakı 110 m<sup>2</sup>lik ərazidə yaradılan Qadına Hörmət Muzeyi 3 noyabr 2018-də qonaqlara açıldı.<ref>{{Haber kaynağı \|url=https://www.haberturk.com/izmir-haberleri/64294849-en-anlamli-muze-acilis-icin-gun-sayiyorkadina-saygi-muzesi-3-kasimda-aciliyor \|başlık=En anlamlı müze, açılış için gün sayıyor 'Kadına Saygı Müzesi' 3 Kasım'da açılıyor \|yayımcı=Haberturk.com \|tarih=28 Ekim 2018 \|erişimtarihi=23 Temmuz 2019}}</ref><ref>{{Haber kaynağı \|url=http://www.egedesonsoz.com/haber/baskan-akpinar-karsiyaka-anitinin-acilisinda-konustu-gorev-surem-boyunca-yaptigim-en-anlamli-is/994788 \|başlık=Başkan Akpınar Karşıyaka anıtının açılışında konuştu: Görev sürem boyunca yaptığım en anlamlı iş! \|ilk=Mehmet \|son=İşler \|çalışma=Ege'de Son Söz \|tarih=3 Kasım 2018 \|erişimtarihi=23 Temmuz 2019}}</ref><ref>{{Haber kaynağı \|url=http://www.milliyet.com.tr/gundem/karsiyakanin-kadina-saygi-muzesi-acildi-2771926 \|başlık=Karşıyaka'nın 'Kadına Saygı Müzesi' açıldı \|çalışma=Milliyet \|tarih=4 Kasım 2018 \|erişimtarihi=23 Temmuz 2019}}</ref> Muzeydə cümhuriyyət tarixində yeri olan yüz qadının həyat hekayələri toplandı.<ref>{{Haber kaynağı \|url=http://www.hurriyet.com.tr/yerel-haberler/izmir/karsiyaka/kadina-saygi-muzesine-ilgi-41036343 \|başlık=Kadına Saygı Müzesi'ne ilgi \|çalışma=Hürriyet \|tarih=30 Kasım 2018 \|erişimtarihi=23 Temmuz 2019}}</ref> Abidə 2018 Beynəlxalq Daşınmaz Əmlak Mükafatlarında Çox Məqsədli İstifadə Məkanlarının İnkiaf Etdirilməsi və İctimai İstifadə Ərazilərinin İNkişaf etdirilməsi kateqoriyalarında həm Avropa Mükafatına, həm də Dünya Mükafatına layiq görüldü.<ref>{{Haber kaynağı \|url=https://www.haberturk.com/izmir-haberleri/64339117-karsiyakanin-anitina-avrupadan-buyuk-odulataturk-annesi-ve-kadin-haklari-aniti-ile-alt \|başlık=Karşıyaka'nın anıtına Avrupa'dan büyük ödül Atatürk, Annesi ve Kadın Hakları Anıtı ile alt kısmında ... \|yayımcı=Haberturk.com \|tarih=30 Ekim 2018 \|erişimtarihi=23 Temmuz 2019}}</ref><ref>{{Haber kaynağı \|url=http://www.hurriyet.com.tr/yerel-haberler/izmir/karsiyaka/karsiyakada-anita-odul-41045628 \|başlık=Karşıyaka'da anıta ödül \|çalışma=Hürriyet \|yer=İzmir \|tarih=9 Aralık 2018 \|erişimtarihi=23 Temmuz 2019}}</ref><ref>{{Haber kaynağı \|url=http://www.hurriyet.com.tr/yerel-haberler/istanbul/merkez/heykeltiras-prof-tamer-basogluna-ingilterede-41009460 \|başlık=Heykeltıraş Prof. Tamer Başoğlu'na İngiltere'de üç büyük ödül \|çalışma=Hürriyet \|tarih=5 Kasım 2018 \|erişimtarihi=23 Temmuz 2019}}</ref> == Mimari == Abidə yerdən əyri formasında çıxan və bürünüc kəmərdən keçdikdən sonra dik olaraq yuxarı qalxan yeddi beton tikilidən ibarətdir.<ref name="izmimod"/><ref name="gungoren"/><ref>{{Haber kaynağı \|url=https://www.researchgate.net/publication/312126482_Ataturk_Annesi_ve_Kadin_Haklari_Aniti_Izmir-_Karsiyaka \|başlık=Atatürk, Annesi ve Kadın Hakları Anıtı \|ilk=Elâ \|son=Güngören \|yayımcı=ResearchGate \|tarih=Ocak 2015 \|erişimtarihi=23 Temmuz 2019}}</ref> [[Atatürkün Prinsipləri]]nə ithafən əvvəl altı ədəd olması planlaşdırılan tikililər Ədalət Partiyasının üzvü olan İzmir Bələdiyyə Başçısı Osman Kibarın etirazı nəticəsində yeddiyə qaldırıldı.<ref name="gungoren"/> Tikililərin yüksəldilməsi Türkiyədə qadın hüquqlarının inkişafını göstərir.<ref name="izmimod"/> Bürünc kəmərin mərkəzində Mustafa Kamal Atatürkün qabartması, digər tərəflərdə Zibeydə xanım, mərmi daşıyan, qucağındakı uşaq ilə diz çökən, səsvermə qutusu qarşısında səs vermək üçün növbə gözləyən, kitab yazan və oxuyan bir neçə qadın, zeytun budağı daşıyan bir uşaq, maşın və fabrik qabartmaları yerləşdirilib.<ref name="izmimod"/> == İstinadlar ==

Atatürk, Anası və Qadın Hüquqları abidəsi: Redaktələr arasındakı fərq