Türkmənistan–Qazaxıstan sərhədi: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 14:
1920-ci illərin sonlarında Qazax MSSR ərazisinin bir hissəsini [[Türkmənistan SSR]]-yə verir. Başlanğıcda milli sərhədləşmədən sonra Qazaxıstan və Türkmənistan torpaqları arasındakı qərb sərhədi Qaraboğazgöl körfəzinin cənub sahilinə paralel uzanaraq Qazaxıstana körfəzin bütün ərazisinə haqq qazandırdı. Lakin 1928-ci ilə qədər sərhədin bu hissəsi təxminən körfəzin ortasında, daha sonra [[Qaraboğazgöl boğazı]]ndan Xəzər dənizinə qədər uzanmağa başladı. 1932-ci ildə SSRİ rəhbərliyi, bütün Qaraboğazgölün Türkmənistan SSR-in tərkibinə daxil olması üçün sərhədi şimala köçürməyə qərar verdi. Bu qərar bölgənin körfəzin zəngin duz yataqlarını müstəqil şəkildə inkişaf etdirməsinə və Türkmənistanın sənaye inkişafını sürətləndirmək üçün qəbul edildi. Nəticədə Qaraboğazgölün bütün sahilləri Türkmənistana aid olmağa başladı.
 
1924-1930-cu illərdə Qazaxıstan Sovet Sosialist Respublikası ilə Türkmənistan Sovet Sosialist Respublikası arasındakı sərhəd şərqə doğru xeyli uzanırdı, lakin 1930-cu ildə uzunluğu xeyli azaldıldı. Bu [[Qaraqalpaqıstan Muxtar Vilayəti]]nin Qazaxıstan MSSR-dən birbaşa RSFSR tabeliyinə verilməsi səbəbindən baş verir. Hal-hazırda [[QaraqalpaqstanQaraqalpaqıstan Respublikası]] Özbəkistanın bir bölgəsidir və sərhədlərinin bir hissəsi həm Özbəkistan-Qazaxıstan, həm də Türkmənistan-Özbəkistan sərhədlərinin bir hissəsidir.
 
== 1960-cı illərin yerinə yetirilməmiş planları ==
1950-ci illərin ikinci yarısında - 1960-cı illərin əvvəllərində SSRİ-nin ali rəhbərliyi müəyyən torpaqları ayıraraq qonşu respublikalara verməklə Qazaxıstan SSR-in ərazisini azaltmaq siyasətini planlaşdırırdı. Müasir Qazaxıstan tarixşünaslığında bu planların təşəbbüskarı, o zaman Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin Baş katibi 0lan [[Nikita Xruşşov]]un adı hallandırılır. Beləliklə 1956-cı ildə Qazaxıstanın həddindən artıq cənubundakı [[Mirzəçöl]]ün əhəmiyyətli bir sahəsi Özbəkistan SSR-ə verilir. 1960-cı ildə respublikanın şimalını RSFSR-ə vermək niyyəti ilə Tselinni vilayəti qurulur. Bu planlarla yanaşı Mangışlağın Qazaxıstandan alımnaraq Qazaxıstan və Türkmənistan arasındakı sərhəd olması planlaşdırılır.