Korund: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
{{Mineral}}
'''Korund (Al<sub>2</sub>O<sub>3</sub>)-''' [[mineral]]. Çox da tez-tez rast gəlinməyən.
[[Şəkil:Corundum-215336.jpg|thumb|375x375px|{{Mineral|ad=Korund|boxwidth=|fon rəngi=purple|mətn rəngi=|şəkil=|ölçü=|alt=|izah=|kateqoriya=|formul=|strunz=|dana=|simmetriya=|hücrə vahidi=|molyar kütlə=|rəng=müxtəlif|xassə=|sistem=triqonal sisitem|əkiz kristal=|parçalanma=|çatlama=|sınmağa qarşı müqaviməti=|moos=|parlaqlıq=Almazı, şüşə|zolaq rəngi=|şəffaflıq=şəffaf|ağırlıq=|sıxlıq=|hamarlıq=|optikalprop=|refraksiya=|ikilisapma=|pleoxroizm=|2V=|dispersiya=|yox olma=|sürətli/yavaş=|flyuoressensiya=|absorbsiya=|ərimə=|ərimə qabiliyyəti=|diaqnosika=|həllolma=|qatışıqlar=Cr, Fe, Mn, Ti|dəyişilmə=|digər=|prop1=|prop1mətn=|istinadlar=|var1=|var1mətn=|var2=|var2mətn=|var3=|var3mətn=|var4=|var4mətn=|var5=|var5mətn=|var6=|var6mətn=}}]]
 
== Xassələri ==
Cüzi qarışıqları - Cr, Fe, Mn, Ti. [[Kristallar|Kristal­larıKristalları]] çəlləyəbənzər, sütunvari, prizmatik, piramidal, lövhəvari və b. İkiləşmə çox vaxt {101} üzrə polisintetik, nadir hallarda {0001} üzrə. Ayrılması yoxdur, bölünməsi {0001} və {101} üzrə. Aqreqat dənəvərdir. Rəngsiz, lakin mikroqarışıqlarla müxtəlif rəngə boyanır:
 
* Ti - göy-sapfir (göy yaqut);
* Fe<sup>2+</sup> və Fe<sup>3+</sup> - qara; Fe<sup>3+</sup>- qəhvəyi və çəhrayı;
* Cr - qırmızı - rubin (yaqut); həmçinin sarı - şərq topazı, yaşıl - şərq zümrüdü, tünd qırmızı - şərq ametisti və b.
 
Parıltısı almazı, şüşəli. Sərtliyi 9. Xüsusi çəkisi 3,95-495–4,4. Süni korundun ərimə temperaturu
 
== Yataqları ==
Əsasən aşağıdakı zonalarda yaradılmışdır:
 
1. [[Peqmatit yatağı|Peqmatitlər]]: a) korundlu [[Siyenit|sienit]]-peqmatitlər; b) korundlu plagioklazitlər, marunditlər, plümazitlər. Ultraəsasi süxur massivlərilə, [[dolomit]] və serpentinitlərlə əlaqədardır.
 
2. [[Hidrotermal yataqlar|Hidrotermal yataqların]] törəmə kvarsitlərində.
 
3. Metamorfik yataqlarda mərmərlərdə, [[Qabbro|qabbrodaqabbro]]da, noritdə, [[Qranit|qranitdə]], kristallik şistlərdə, qneyslərdə, [[Amfibolit|amfibolitlərdə]], [[Metamorfizm|metamorfizmə]] uğramış [[Boksit|boksitlərdə]].
 
4. [[Elüvial gillər|Elüvial]], [[Delüvial gillər|delüvial]] və [[Allüvial səpintilər]]də. Korund az miqdarda SiO<sub>2</sub> ilə zəngin olmayan püs­kürməpüskürmə süxurlarda (sienitdə, nefelinli sienitdə, [[Andezit|andezitdə]] və b.) püskürmə süxurların ksenolitlərində, [[Karbonatitlər|karbonatitlərdə]] rast gəlinir. Korund böyük miqdarda süni yolla alınır (alund, elektrokorund və b.). Korund kvant generatorları üçün mühüm xammaldır; abraziv materialların (cilalayıcı, pardaxlayıcı), oda və turşuya davamlı məmu­latlarınməmulatların hazırlanmasında, zərgərlikdə, cihazlarda, saatlarda və b. istifadə edilir. Korund filizində korund miqdarı 10-1510–15%-dən çox olur.
 
== Növləri ==
Sətir 27:
[[Sapfir]]- Mavi rəngli korunddur.
 
[[Yaqut|Rubin (yaqut)]] - Al-qırmızı rəngli korunddur.
 
Şərq Ametisti - bənövşəyi rəngli korunddur.
 
Şərq Zümrüdü - yaşıl rəngli korunddur.
 
Şərq Topazı - Sarı rəngli korunddur.
 
== Qalareya ==
Sətir 59:
 
== Mənbə ==
Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. — Bakı: Nafta-Press, 2006. — Səhifələrin sayı: 679
 
[[Kateqoriya:Geologiya terminləri]]