04:00, 18 yanvar 2021 tarixindəki versiya redaktə InternetArchiveBot (müzakirə \| töhfələr) Botlar 162.165 redaktə Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.8 ← Əvvəlki redaktə		08:06, 19 iyul 2021 tarixindəki versiya redaktə əvvəlki halına qaytar Dr.Wiki54 (müzakirə \| töhfələr) Avtopatrullar, Təcrübəli istifadəçilər, Fayl addəyişdiriciləri, Səhifə addəyişdiriciləri 66.008 redaktə vikiləşdirmə Sonrakı redaktə →
Sətir 1: {{qaralama}} ~~{{vikiləşdirmək}}~~ '''Aşınma qabığı''' -— litosferin üst hissələrində (əsasən aerasion zonada) aşınma amillərinin təsiri altında maqmatik, metamorfik və çökmə süxurların dəyişilməsi nəticəsində əmələ gələn süxurlar kompleksi. Səth sularının daha dərinə süzülməsi (filtrasiya) üçün münasib şərait (süxurların kontaktı, parçalanma zonaları üzrə və b.) olduqda aşınma qabığı alt sərhədi aerasiya zonasından aşağı enir. Aşınma qabığı anlayışına ilkin süxur quruluş əlamətlərini saxlayan tipik elüviumdan başqa, həmçinin aşınma zamanı mad-dənin şaquli yerdəyişməsi nəticəsində bu əlaməntləri itirmiş elüvium törəmələri də (məsələn, əhəngdaşıları, halogen süxurlarının aşınması nəticəsində əmələ gələn elüvium, həmçinin bəzi infiltrasion törəmələr) aid edilir. Fiziki və biokimyəvi proseslər nəticəsində əmələ gələn aşınma qabığı ayrılır. İlkin süxurların dəyişmə dərəcəsi və xüsusiyyətindən asılı olaraq, bir sıra geokimyəvi qabıq tipləri ayrılır: laterit, sialit, oksidləşmiş filiz, qırıntılı və b. Ən çox yayılmış mineraloji aşınma qabığı növlərinə cipsit, kaolinit, montmorillinit, oksidləşmiş sulfid filizləri, sulfat və b. aid edilir.▼ ~~{{Elmi nəzəriyyə~~ ~~\|Adı = Aşınma qabığı~~ ~~\|Şəkil =~~ ~~\|Şəkil miqyası =~~ ~~\|Şəkil məlumat =~~ ~~\|Şəkil2 =~~ ~~\|Şəkil miqyası2 =~~ ~~\|Şəkil məlumat2 =~~ ~~\|Müəllifi =~~ ~~\|Düsturu =~~ ~~\|Elm = Geologiya~~ ~~\|Yaranmış elm =~~ ~~\|Şüarı =~~ }} ▲'''Aşınma qabığı''' - litosferin üst hissələrində (əsasən aerasion zonada) aşınma amillərinin təsiri altında maqmatik, metamorfik və çökmə süxurların dəyişilməsi nəticəsində əmələ gələn süxurlar kompleksi. Səth sularının daha dərinə süzülməsi (filtrasiya) üçün münasib şərait (süxurların kontaktı, parçalanma zonaları üzrə və b.) olduqda aşınma qabığı alt sərhədi aerasiya zonasından aşağı enir. Aşınma qabığı anlayışına ilkin süxur quruluş əlamətlərini saxlayan tipik elüviumdan başqa, həmçinin aşınma zamanı mad-dənin şaquli yerdəyişməsi nəticəsində bu əlaməntləri itirmiş elüvium törəmələri də (məsələn, əhəngdaşıları, halogen süxurlarının aşınması nəticəsində əmələ gələn elüvium, həmçinin bəzi infiltrasion törəmələr) aid edilir. Fiziki və biokimyəvi proseslər nəticəsində əmələ gələn aşınma qabığı ayrılır. İlkin süxurların dəyişmə dərəcəsi və xüsusiyyətindən asılı olaraq, bir sıra geokimyəvi qabıq tipləri ayrılır: laterit, sialit, oksidləşmiş filiz, qırıntılı və b. Ən çox yayılmış mineraloji aşınma qabığı növlərinə cipsit, kaolinit, montmorillinit, oksidləşmiş sulfid filizləri, sulfat və b. aid edilir. ~~'''~~Aşınma qabığı~~'''-~~ [[litosfer]]<nowiki/>in üst hissəsində, [[ana süxur]]~~<nowiki/>~~ların əsasən öz yerlərində fiziki, kimyəvi və bioloji aşınma və [[denudasiya]] nəticəsində əmələ gələn, kövrək təbəqədən ibarət geoloji formasiyaya deyilir. Əmələgəlmə dövrünə əsasən, aşınma qabığı iki yerə ayrılır:▼ 1)# müasir ▼ 2)# qədim ▼ Müasir aşınma qabığı [[torpaq]] qatında və müasir elüvidən, qədim aşınma isə üçüncü dövr, [[Mezozoy\|mezazoy]] və hətta paleozoydan əvvəlki geoloji dövrlərin aşınma materiallarından təşkil olunmuşdur. Aşınma qabığının qalınlığı adətən ~~30-60~~30–60 m olub, nadir hallarda ~~200-300~~200–300 m-ə çatır. Dağlıq ərazilərdə aşınma qabığı tam örtük əmələ gətirmir. Aşınma qabığının laterit, kaolin, nontronit və b. tiplərini ayırırlar. Bir sıra qazıntı yataqları aşınma qabığı ilə əlaqədardır ( [[dəmir]], [[nikel]], [[platin]], səpinti, [[qızıl]], [[alüminium]], oda davamlı [[gil]] və s.).<ref name=":0">G.Həsənov, S.B. Məmmədov, Y.Q. Əliyev. İzahlı Ensiklopedik Coğrafiya Terminləri Lüğəti «"Təhsil»" Bakı-2005. </ref>▼ ▲'''Aşınma qabığı'''- [[litosfer]]<nowiki/>in üst hissəsində, [[ana süxur]]<nowiki/>ların əsasən öz yerlərində fiziki, kimyəvi və bioloji aşınma və [[denudasiya]] nəticəsində əmələ gələn, kövrək təbəqədən ibarət geoloji formasiyaya deyilir. Əmələgəlmə dövrünə əsasən, aşınma qabığı iki yerə ayrılır: == Mənbə ==▼ ▲1) müasir * [http://kayzen.az/blog/litosfer/2086/relyef-%C9%99m%C9%99l%C9%99g%C9%99lm%C9%99-ekzogen-xarici-prosesl%C9%99rin-rolu.html fiziki aşınma] ▼ * [https://www.azleks.az/az/online-dictionary/kimy%C9%99vi+a%C5%9F%C4%B1nma kimyəvi aşınma] ▼ * [http://e-derslik.edu.az/books/13/units/unit-4/page50.xhtml üzvi aşınma]{{Dead link\|date=January 2021 \|bot=InternetArchiveBot }}▼ * Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. — Bakı: Nafta-Press, 2006. — Səhifələrin sayı: 679.▼ === İstinadlar === ▲2) qədim {{İstinad siyahısı}} ▲Müasir aşınma qabığı [[torpaq]] qatında və müasir elüvidən, qədim aşınma isə üçüncü dövr, [[Mezozoy\|mezazoy]] və hətta paleozoydan əvvəlki geoloji dövrlərin aşınma materiallarından təşkil olunmuşdur. Aşınma qabığının qalınlığı adətən 30-60 m olub, nadir hallarda 200-300 m-ə çatır. Dağlıq ərazilərdə aşınma qabığı tam örtük əmələ gətirmir. Aşınma qabığının laterit, kaolin, nontronit və b. tiplərini ayırırlar. Bir sıra qazıntı yataqları aşınma qabığı ilə əlaqədardır ( [[dəmir]], [[nikel]], [[platin]], səpinti, [[qızıl]], [[alüminium]], oda davamlı [[gil]] və s.).<ref name=":0">G.Həsənov, S.B. Məmmədov, Y.Q. Əliyev. İzahlı Ensiklopedik Coğrafiya Terminləri Lüğəti «Təhsil» Bakı-2005. </ref> ▲== Mənbə == ▲Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. — Bakı: Nafta-Press, 2006. — Səhifələrin sayı: 679. [[Kateqoriya:Geologiya terminləri]] ~~== Xarici keçidlər ==~~ ▲* [http://kayzen.az/blog/litosfer/2086/relyef-%C9%99m%C9%99l%C9%99g%C9%99lm%C9%99-ekzogen-xarici-prosesl%C9%99rin-rolu.html fiziki aşınma] ▲* [https://www.azleks.az/az/online-dictionary/kimy%C9%99vi+a%C5%9F%C4%B1nma kimyəvi aşınma] ▲* [http://e-derslik.edu.az/books/13/units/unit-4/page50.xhtml üzvi aşınma]{{Dead link\|date=January 2021 \|bot=InternetArchiveBot }} ~~== İstinad ==~~

Aşınma qabığı: Redaktələr arasındakı fərq