Lao-tszı: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 1:
{{Filosof
[[Fayl:Laozi 002.jpg|thumb|right]]
[[Fayl:Laozi.jpg|right|thumb|Lao-tszı]]
Sətir 33 ⟶ 6:
== Həyatı ==
Lao Tzı (Çin: 老子; pinyin: Lǎozǐ; Wade–Giles: Lao Tzu; həmçinin
Daoizmin dini formalarının çoxunda bir ilahi varlıq kimi qəbul edilir
Çin ənənəsinə əsasən, Lao Tzu eramızdan əvvəl 6-cı əsrdə yaşayıb. Bəzi tarixçilər isə onun eramızdan əvvəl
Rəvayət edirlər ki, günlərin bir günü qoca Lao Tzu ölümün nəfəsini hiss edib və heç kəsə dinməyib uzaqda görsənən dağlara tərəf yola düşdü. Çou dövlətinə xidmət edən sərhədçi qocanı görüb onu tanıdı və onun hara və nə üçün getdiyini hiss etdi. Sərhədçi nə isə bir bəhanə edib Lao Tzu-nu donuz tövləsinə salır və deyir ki, qoca Dao (yəni Yol) haqqında bildiklərini yazıb ona verməyənədək elə o tövlədə də qalacaq. Çarəsi olmayan Lao Tzu 81 şerdən ibarət olan kitabı yazıb. Bizim dilə mümkün olan tərcümələrinin birində həmin kitabın ilk sözləri bunlar olub:
"Söz ilə ifa edilə bilən Dao həqiqi Dao
== Fəlsəfəsi ==
İlk Çin filosofu hesab edilə bilən Lao-tszı icma mədəniyyətinin siyasi idealına
Lao-tszı siyasi aktivliyin əleyhdarı idi. O, belə güman edirdi ki, hakimiyyət dinc olanda xalq da xoşbəxt olur, hakimiyyət işgüzar olanda isə, xalq bədbəxt olur. Lao-tszının bu kontekstdə söylədiyi başqa bir fikir də öz qeyri-adiliyi ilə diqqəti cəlb edir. Nə qədər qəribə görünsə də, Lao-tszı belə hesab edir ki, qanunlar və qərarlar nə qədər çox nəşr olunursa, oğru və quldur da bir o qədər çox olur. O, özünün belə bir fikrində israrlı idi ki, hökmdarlar hadisələrin təbii axarına müdaxilə etməməli, təbii qanunauyğunluqlara riayət etməlidirlər.
Sətir 55 ⟶ 28:
== Dao De Cin ==
=== 1 ===
*Yolun istiqaməti müəyyəndirsə – o Haqq yolu deyil
Sətir 64 ⟶ 38:
*Biri və başqası – adları fərqli, həqiqi mahiyyətləri eynidir
*Birgə onlara Sirr Dəryası deyərlər
*Dəryanın dibində birindən başqasına keçid var –
*O Sirrin zərif möcüzələrinin qapısıdır
=== 2 ===
*Hamı gözəlliyin gözəlliyini dərk edib – bunun üçün də eybəcərlik peyda oldu
*Hamı xeyrin xeyirli olduğunu dərk edib – bunun üçün də şər peyda oldu
*Ona görə də
*Varlıq ilə Yoxluq bir-birini törədir
*Çətin və Asan biri-birinə gətirib çıxarır
*Uzun və Qısa biri-birlə tutuşdurulur
*Hündür və Alçaq bir-birini təyin edir
*Səslər bir-birlə həmahəng olur
*Əvvəl və Axır bir-birini növbələyir
*Buna görə Arif Aqil iş görəndə biəməldir, öyüd verəndə dinməzdir
*Məşğul olduqda iştirak etmir
*Yaratdığına yiyəlik etmir
*Hərəkətdə cəhd etmir
*Zəhmətini yönəltmir məqsədə
*Nəticələrlə vaxtını itirmir fəxr edə
*Buna görə də ruhu tükənməzdir
Sətir 88 ⟶ 62:
*Qabiliyyətlilər sayılmazsa – eldə mübahisə və rəqabət olmaz.
*Cavahiratın dəyəri olmazsa – eldə oğruluq olmaz.
*Ehtiras doğuran şeylər görsənməzsə
*Buna görə Arif Aqilin qaydası budur ki,
*Ürək boş olmalı, qarın isə dolu;
|