Sel: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə |
Redaktənin izahı yoxdur Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə |
||
Sətir 92:
Qeyd edildiyi kimi yüksək və ortadağlıq qurşaqlar selli çay hövzələrində sellərin formalaşdığı əsas ərazilərdir. Aşınma və denudasiya proseslərinin intensivliyi, fiziki aşınmanın məkan və zaman daxilində dəyişməsi də vacib amillərdəndir.
== Qar örtüyünün yaratdığı proseslər
Bu zonalarda sabit qar örtüyü il ərzində 160-180 gündən artıq deyildir. (Ə.C.Əyyubov, 1963). Kəskin parçalanmış qayalıq qurşaqda güclü küləklərin olması, onun müəyyən hissəsini qar örtüyündən məhrum edir. Qar örtüyünün zəif olduğu sahələrdə eroziya-denudasiya prosesləri daha uzun dövrü əhatə edir, qırıntı-qravitasion-delüviyal çöküntülərin əmələ gəlməsi uzun müddət ərzində baş verir. Qar örtüyünün sabit olduğu dağ-çəmən və dağ-meşə qurşağında 40-60 gün qırıntı-delüvial çöküntülər donmuş, hərəkətsiz vəziyyətdə olub, denudasiyanın qısa dövrü ilə səciyyələnir. İlin isti dövrünün başlanması ilə əlaqədar dellyüvial çöküntülərin hərəkəti aktivləşir, yumşaq çöküntülərin yamac boyu aşağıya hərəkəti başlayır.
Deməli, intensiv aşınma-denudasiya dövrü yamaclarda qırıntı materialların toplanma müddəti il ərzində 130-150 günə çatır. Bu vaxt yamaclarda toplanmış qırıntı materiallarının müsbət balansı əmələ gəlir. Bu da gələcəkdə sellərin tez-tez təkrar olunmasına səbəb olan əsas amillərdəndir.
== Sellərə qarşı mübarizə tədbirləri ==
|