Vikipediya

Həsən bəy Ağayev: Redaktələr arasındakı fərq

Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Sətir 1:
{{Dövlət xadimi
{{Siyasətçi
|təhsili = [[Moskva Universiteti]] (1901) <ref>[http://www.muallim.edu.az/www.old/arxiv/2012/05/31.htm]</ref>▼
|adı = Həsən bəy Məşədi Hüseyn bəy oğlu Ağayev
|orijinal adı =
|digər adları =
|şəkil = Hasan bay Aghayev 1.jpg
|şəklin ölçüsü = 240px
|şəklin izahı =
|ilk adı =
|doğum tarixi = 1875
|doğum yeri = [[Yelizavetpol]], [[Yelizavetpol qəzası]], [[Yelizavetpol quberniyası]], [[Qafqaz canişinliyi]], [[Rusiya imperiyası]]
|vəfat tarixi = 19.7.1920
|vəfat yeri = [[Tiflis]], [[Gürcüstan Demokratik Respublikası]]
|vəfat səbəbi =
|dəfn yeri =
|vətəndaşlığı = {{flaq|Rusiya İmperiyası}} [[Rusiya İmperiyası]],<br/> {{bayraq|Azərbaycan}} [[Azərbaycan]]
|milliyyəti =
|dini =
▲ |təhsili = [[Moskva Universiteti]] (1901) <ref>[http://www.muallim.edu.az/www.old/arxiv/2012/05/31.htm]</ref>
|peşəsi =
|ixtisası =
|fəaliyyəti = [[jurnalist]]
|fəaliyyət illəri =
|partiyalılığı = [[Musavat]]
|mükafatları =
|imzası =
|saytı =
|vikianbar =
}}
'''Həsən bəy Məşədi Hüseyn bəy oğlu Ağayev''' ([[1875]], [[Yelizavetpol]], indiki [[Gəncə]] — [[19 iyul]] [[1920]] [[Tiflis]]{{DVTY}}) — [[Azərbaycan]] ictimai-siyasi xadimi, jurnalist, həkim, müəllim, [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamenti]]nin sədr müavini.<ref>[http://files.preslib.az/projects/azerbaijan/gl6.pdf Görkəmli Azərbaycanlılar]</ref>
 
== Həyatı ==
Həsən bəy Ağayev 1875-ci ildə Gəncədə anadan olmuşdur. Gəncə klassik gimnaziyasında təhsilini başa vurduqdan sonra 1901-ci ildə [[Hacı Zeynalabdin Tağıyev]]in puluyla [[İmperator Moskva Universiteti|Moskva Universiteti]]<nowiki/>nin tibb fakültəsində oxuyaraq oranı bitirmişdir. Vətənə qayıdaraq həkimlik etmişdir. 1906-19071906–1907-ci illərdə Güney Azərbaycanda yaşamağa məcbur olmuşdur. 1907-ci ildə Bakıda keçirilən Qafqaz müsəlman müəllimləri qurultayı mərkəzi komitəsinin sədri seçilmişdir. "[[Difai]]" təşkilatının üzvü olmuşdur.
 
Monarxiyanın süqutundan cəmi bir neçə gün sonra Gəncədə, əvvəllər "Difai"ni yaratmış Gəncə Milli Komitəsinin aparıcı şəxsləri – [[Şəfi bəy Rüstəmbəyli]], [[Xəlil bəy Xasməmmədov]], Şeyxzamanlı qardaşları və b. ilə birgə [[Nəsib bəy Yusifbəyli]]nin rəhbərliyi altında Azərbaycan tarixində keyfiyyətcə yeni, ilk dəfə olaraq Avropa mədəni dəyərlərinə istinad məramlı bir partiyanın — "Türk Ədəmi-mərkəziyyət firqəsi"nin əsasını qoymuşdur (1917). Bu partiya Müsavatla birləşəndən sonra onun Mərkəzi Komitəsinin üzvü seçilmişdir.
 
[[1918]]-ci il mayın 28-də Tiflisdə Azərbaycan Milli Şurasının iclasında Azərbaycanın İstiqlal Bəyannaməsi qəbul edilərkən Həsən bəy Ağayev Milli Şuranın sədri [[Məhəmməd Əmin Rəsulzadə]]nin müavini olmuşdur və bu tarixi hadisədə birbaşa iştirak etmişdir. Azərbaycanın müstəqilliyi haqqında
İstiqlal bəyannaməsini ilk olaraq Həsən bəy Ağayev imzalamışdır. 1918-сi il, iyunun 16-da Azərbaycan Milli Şurası və Hökuməti Gəncəyə köçmüşdür. İyunun 17-də burada keçirilən ilk iclasında Milli Şura yaranmış əziyyətlə əlaqədar olaraq, fəaliyyətini müvəqqəti olaraq dayandırmış, bütün hakimiyyəti yeni yaradılmış Hökumətə vermişdir. Azərbaycan Parlamentinin 1918-ci il dekabrın 7-də Bakıda təntənəli açılışına qədər
Həsən bəy Azərbaycan Dəmir Yolu İdarəsinin baş həkimi vəzifəsində çalışmışdır.
 
Dekabrda Parlament sədrinin müavini seçilmiş, sədr [[Əlimərdan bəy Topçubaşov]] Bakıda olmadığına görə [[2 fevral]] [[1920]]-ci ilədək sədr vəzifəsini icra etmişdir. Cümhuriyyətin süqutundan sonra [[Tiflis]]ə getmişdir.
 
[[19 iyul]] [[1920]]-ci ildə [[Tiflis]]də [[Fətəli xan Xoyski]]ni qətlə yetirən erməni muzdlu qatilin gülləsiylə şəhid olmuşdur. Tbilisidə yerləşən k[[Görkəmli Azərbaycanlılar panteonu|öhnə müsəlman qəbiristanlığında]] (hazırda [[Tbilisi botanika bağı|Botanika bağı]]<nowiki/>nın ərazisi) dəfn olunmuşdur
 
[[Fayl:Nicat Cəmiyyətinin üzvləri.jpg|thumb|240x240px|Birinci sırada, soldan: [[Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev]], [[Mirzə Ələkbər Sabir]], [[Haşım bəy Vəzirov|Həşim bəy Vəzirov]]<br>
Sətir 46 ⟶ 21:
Aşağı sırada, soldan: 4-cü [[Üzeyir bəy Hacıbəyov]]<br>
5-ci [[Süleyman Sani Axundov]]<br>
Aşağı sırada, sağdan: 4-cü [[Abdulla Şaiq]]|left]]
 
== Publisist kimi ==
Həsən bəy Ağayev publisistika ilə də yaxından məşğul olmuşdur. [[Gəncə]]də "Yujnı Kavkaz" ("Cənubi Qafqaz") qəzetini nəşr etdirmişdir (1911-19121911–1912). Müsəlmanlar arasında maarif yayan cəmiyyətin sədri seçilmişdir ([[1911]]). [[Gəncə]]də [[Xudadat bəy Rəfibəyli]] ilə ([[1878]]-[[1920]]1878–1920) birgə tibb cəmiyyəti yaratmışdır ([[1914]]).
 
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
<references/>
 
== Həmçinin bax ==
* [[Əmir bəy Ağayev]]
 
[[Kateqoriya:Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamentinin üzvləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin siyasətçiləri]]
[[Kateqoriya:Müsavat Partiyasının üzvləri]]
[[Kateqoriya:Gəncədə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Tbilisidə vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Siyasi qətllərin qurbanları]]
[[Kateqoriya:İ.M.Seçenov adına Birinci Moskva Dövlət Tibb Universitetinin məzunları]]
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/Həsən_bəy_Ağayev"