Unix: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
{{ƏS}}
'''Unix''' ({{Dil-en|Unix}}) — [[1969]]-cu ildə [[Ken Tompson]] və [[Denis Ritçi]] tərəfindən [[Bell]] laboratoriyalarında yazılmış, eyni vaxtda bir çox istifadəçi ilə eyni zamanda müxtəlif əməliyyatları yerinə yetirən bir [[əməliyyat sistemi]]dir.
 
eniYeni ƏS – UNICS (UNIplexed Information and Computing System) adlandırılmış, sonralar UNIX adına qısaldılmışdı.
[[Fayl:Unix history-simple.svg|thumb]]
 
Bu əməliyyat sisteminin əsasıda [[Massaçusets Texnologiya İnstitutu]] (MİT), [[AT&T]], Bell Labs və GE-nin bir yerdə istehsal etdikləri [[Multics]] və [[Unicse]] dayanır. Unix-in ilk versiyası [[Assembler]] dili ilə yazılmışdır və bu əməliyat sistemi sadəcə yazıldığı kompüterin özündə işləyirdi. Unix Əməliyyat Sistemi [[1973]]-cü ildə [[C proqramlaşdırma dili]] ilə yenidən yazılmışdır. [[AT&T]] Bell Labs Unix-i [[Novell]]-ə satdı, [[1994]]-cü ildə də Novell Unix markasını bugünkü sahibi The Open Group-a verdi.
eni ƏS – UNICS (UNIplexed Information and Computing System) adlandırılmış, sonralar UNIX adına qısaldılmışdı.
 
Bu əməliyyat sisteminin əsasıda [[Massaçusets Texnologiya İnstitutu]] (MİT), [[AT&T]], Bell Labs və GE-nin bir yerdə istehsal etdikləri [[Multics]] və [[Unicse]] dayanır. Unix-in ilk versiyası [[Assembler]] dili ilə yazılmışdır və bu əməliyat sistemi sadəcə yazıldığı kompüterin özündə işləyirdi. Unix Əməliyyat Sistemi [[1973]]-cü ildə [[C proqramlaşdırma dili]] ilə yenidən yazılmışdır. [[AT&T]] Bell Labs Unix-i [[Novell]]-ə satdı, [[1994]]-cü ildə də Novell Unix markasını bugünkü sahibi The Open Group-a verdi.
 
Unix çox prosesli və çox bahalı kompüterlərdən, ucuz və tək prosesli PC-lərə qədər bir çox kompüterdə işləyə bilir. Unix əməliyyat sisteminin sağlamlığı bir çox yerlərdə test edilmiş və davamlı bir sistem olduğu təsdiq edilmişdir. Unix çox istifadəçi eyni vaxtda birdən çox işi görəbildiyi üçün xüsusiylə çox prosesli serverlərdə istifadə olunur.
UNIX əməliyyat sistemi C dilində yazıldığından və başqa əməliyyat sistemlərinə nisbətən daha köçürüləbilən, yəni maşından daha az asılı olduğundan güclü hesab olunur.
 
[[Linux]] əməliyyat sistemi də [[Linus Torvalds]] tərəfindən Unix-dən ilham alınaraq yazılmışdır.
 
Unix aşağıdakıları özündə birləşdirir:
* paylanmış [[verilənlər bazası]]na müraciət;
* lokal şəbəkədə işləmək
* uzaq məsafədə əlaqə və adi [[modem]]dən istifadə etməklə qlobal çıxış imkanı. Bu Unix-in ən vacib komponentlərindən biridir.
 
Hazirda Unix üçün çoxlu sayda tətbiqi proqmlar mövcuddur. [[MS DOS]] və [[Windows]] üçün geniş yayılan bir çox tətbiqi proqramlar Unix–də istifadə oluna bilər.
 
Sətir 24 ⟶ 22:
== Xarici kecidlər ==
* [http://minnie.tuhs.org/UnixTree/ The Unix Tree: files from historic releases]
* [http://www.ugu.com/ The Unix Guru Universe]
* [http://www.tuhs.org/ The Unix Heritage Society]
* [http://www.bell-labs.com/history/unix/ The Creation of the UNIX Operating System] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20140402192351/http://www.bell-labs.com/history/unix/ |date=2014-04-02 }}
* [http://www.ugu.com/sui/ugu/show?I=ugu.flavors Over 50 flavors of Unix @ Unix Guru Universe]
* [http://www.collyer.net/who/geoff/history.html UNIX Evolution]
* [http://www.unix-systems.org/ The Open Group UNIX System Homepage] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20080705220928/http://www.unix-systems.org/ |date=2008-07-05 }}
* [http://www.softpanorama.org/History/Unix/index.shtml Unix History]
* [http://www.unix.com/ Unix and Linux Forums]
 
== Ədəbiyyat ==
* İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika"İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”lüğəti", 2017, “Bakı”"Bakı" nəşriyyatı, 996 s.
 
[[Kateqoriya:Əməliyyat sistemləri]]