Dezoksiriboza: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
|||
Sətir 1:
{{iş gedir}}
'''Dezoksiriboza''' ― daha dəqiq, 2-dezoksiriboza H−(C=O)−(CH<sub>2</sub>)−(CHOH)<sub>3</sub>−H formullu monosaxariddir. Dezoksiriboza şəkərinin Riboza şəkərindən fərqi, adından da görsəndiyi kimi, C2-də olan oksigen atomu əksikliyidir. Həmçinin Arabinoza və Riboza şəkərləri də C2-nin stereoizomerliyinə görə fərqlənirlər, lakin Dezoksiriboza Ribozadan istehsal olunur deyə biz onu 2-dezoksiarabinoza adlandıra bilmərik.
[[Fayl:DL-Deoxyribose.png|400px|thumb|center|D-dezoksiriboza və L-dezoksiriboza]]
== Tarixi ==
Sətir 7 ⟶ 8:
== Strukturu ==
Dezoksiribozanın bütün hidroksid qrupları(−OH) Fişer proyeksiyasında eyni tərəfdədir. Fişer proyeksiyasındakı hansı tərəfdə yerləşməsinə görə 2 enantiomerə bölünür: bioloji əhəmiyyətli 2-dezoksi-D-riboza və nadir hallarda rast gəlinən, güzgü əksi olan 2-dezoksi-L-riboza. Dezoksiriboza aldehid qrupundan və 5 karbon atomundan ibarət monosaxarid və ya aldopentozadır.
[[Fayl:Deoxyribose1.PNG|300px|thumb|right|Dezoksiribozanın məhlulda kimyəvi tarazlığı]]Suda məhlulunda Dezoksiriboza əsasən bu 3 quruluşda olur: xətti quruluş(~0.7%), 5-li halqalı quruluş (deoksiribofuranoza; ~25%) və 6-lı halqalı quruluş (deoksiribopiranoza; ~75%).▼
▲Suda məhlulunda Dezoksiriboza əsasən bu 3 quruluşda olur: xətti quruluş(~0.7%), 5-li halqalı quruluş (deoksiribofuranoza; ~25%) və 6-lı halqalı quruluş (deoksiribopiranoza; ~75%).
== Bioloji əhəmiyyəti ==
2-dezoksi-D-riboza orqanizmin əksər hüceyrələrində irsi məlumatların daşıyıcısı olan DNT-nin tərkibini təşkil edir. DNT spiral halında burularaq bir-birinə sarılmış iki polimer zəncirdən ibarətdir və hər bir zəncir nukleotidlərdən ibarətdir. Nukleotid Fosfat qrupundan və nukleosiddən, nukleosidlər isə pentoza(2-desoksiriboza) və amin qrupdan təşkil olunub. Amin qrupu dezoksiribozanın C1 karbonuna, Fosfat qrupu isə
== Sintezi ==
| |||