Mere Hüseyn Paşa: Redaktələr arasındakı fərq

[[Albaniya|Alban]] əsillidir.<ref name=":0">Uzunçarsılı, İsmail Hakkı, (1954) ''Osmanlı Tarihi III. Cilt, 2. Kısım , XVI. Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl Sonuna kadar)'', Ankara: Türk Tarih Kurumu (Altıncı Baskı 2011 ISBN 978-975-16-0010) say.380</ref> [[Osmanlı İmperiyası|Osmanlı tarixi]]<nowiki/>ndə [[türkcə]] bilməyən yeganə [[sədrəzəm]] olduğu rəvayət edilir. Kəlləsini istədiyi şəxslərə dediyi və [[alban dili]]<nowiki/>ndə "alınız" mənasını verən "mere"ni ləqəb olaraq götürmüşdür.

İlk olaraq [[Macarıstan]] sərdarı Satırcı Mehmed Paşanın yanında aşçıbaşı olaraq vəzifələndirildi. Daha sonra Satırcı Mehmed Paşanın da dəstəyi ilə qapıqulu süvarisi oldu və ard-arda divan çavuşu, [[əmir]], çavuşbaşı, qapıcıbaşı, [[miraxur]] olaraq təyin edildi. Bu vəzifələrinin ardından [[1620]]-ci ildə [[Misir]] hakimi olaraq [[Qahirə]]<nowiki/>yə yola çıxsa da iki il sonra geri döndü.

[[II Osman|Gənc Osman]] hadisələrindən sonra qətlə yetirilən [[Sədrəzəm]] [[Qara Davud Paşa]]<nowiki/>nın yerinə [[13 iyun]] [[1622]] tarixində üsyançılara böyük miqdarda pul vəd edərək [[Sədrəzəm|sədarəti]] ələ keçirdi.<ref name=":0" />

[[I Mustafa]]<nowiki/>nın dönəmində dövlət üsyankar qapıqulu əsgərlərinin idarəsi altına keçdi və dövlət adamları ayrı-ayrı əsgər qruplarının tərəfini tutaraq öz siyasətini yeritməkdə idi. [[Sədrəzəm]] isə bu əsgər qruplarından olan [[sipahilər]]<nowiki/>i qoruyaraq [[yeniçərilər]]ə qarşı çıxmaqda idi.<ref name=":1">Sakaoğlu, Necdet (1999), ''Bu Mülkün Sultanları'', İstanbul:Oğlak. [[:tr:Özel:KitapKaynakları/9753292996|ISBN 975-329-299-6]] say.215</ref> Belə ki, [[sədrəzəm]]<nowiki/>in [[Yeniçərilər|yeniçəri]] ağası Bəktaş ağanı gizlicə öldürmək niyyətinin olduğu eşidildi və [[8 iyul]] [[1622]] tarixində [[yeniçərilər]]i<nowiki/>nin təzyiqi ilə Mere Hüseyn Paşa vəzifədən azad edildi.<ref name=":0" />

Vəzifədən kənarlaşdırıldığı bu illərdə fəaliyyəti ilə bağlı heç bir məlumat yoxdur. [[5 fevral]] [[1623]] tarixində [[Yeniçərilər|yeniçəri]] və [[sipahilər]]<nowiki/>in təhriki ilə ikinci dəfə [[sədrəzəm]] seçildi. Bunun üçün qapıqulu ocağına 100 min qızıl rüşvət vermiş, [[yeniçərilər]]ə yaranmaq üçün isə ocaq dəftərlərinə adını yazdırmışdır.<ref name=":0" /> İkinci [[Sədrəzəm|sədarət]] dönəmində Mere Hüseyn Paşa qəti tədbirlər görməyə başladı.<ref name=":1" /> Bu səbəblə üsyançılar Dəftərdar Həsən Paşanın [[sədrəzəm]] olmasını tələb etdilər. Divan əsnasında xalq tərəfindən sevilən və [[seyid]] olaraq qəbul edilən [[qazı]]<nowiki/>lardan birinin falaqaya yatırılması [[sədrəzəm]]<nowiki/>lə üləma arasında soyuqluq yaratdı.<ref name=":1" /> [[İstanbul]] [[qazı]]<nowiki/>sı Həsən Əfəndi, üləma heyətindən [[Qaraçələbizadə Əbdüləziz Əfəndi]] və Uşakizadə Əziz Əfəndinin rəhbərliyi ilə [[sədrəzəm]]<nowiki/>i qınamaq məqsədilə bir heyət quruldu və [[Fateh məscidi (İstanbul)|Fateh məscidi]]<nowiki/>ndə toplandı. Mere Hüseyn Paşanın kafir olduğu və öldürülməsinin halal olduğu haqqında fətva hazırlandı. Eyni zamanda [[I Mustafa|Sultan Mustafa]]<nowiki/>nın zehninin zəif olduğu və səltənətinin məqbul olmadığı elan edildi. [[Şeyxülislam]] [[Zəkəriyazadə Yəhya Əfəndi|Yəhya Əfəndi]] isə bütün bunlara göz yummaqda idi. [[Sultan]]<nowiki/>a elçi olaraq göndərilən [[Şeyxülislam]] [[Zəkəriyazadə Yəhya Əfəndi|Yəhya Əfəndi]] [[Üsküdar]] [[Saray]]ında [[sultan]]ın hüzuruna çıxdı və üləmanın istəyini bildirdi. Ancaq [[yeniçərilər]] tərəfindən mühasirəyə alınan üləmalar sürətlə [[Fateh məscidi (İstanbul)|Fateh məscidi]]<nowiki/>ndən ayrılmağa başladılar. Mere Hüseyn Paşa isə [[Fateh məscidi (İstanbul)|Fateh məscidi]]<nowiki/>ndə ayaqlanan üləmaları sırayla [[Anadolu]]<nowiki/>ya sürgün etdi.<ref name=":1" />

[[Sədrəzəm]] bu dəfə də bir qrup [[Yeniçərilər|yeniçəri]] və [[Bostancılar|bostancı ağası]]<nowiki/>nın köməyi ilə [[paytaxt]]<nowiki/>dakı bütün düşmənlərini aradan qaldırdı. Bir [[bəylərbəyi]]<nowiki/>ni divan əsnasında döydürüb, daha sonra edam etdirdi. [[Sədrəzəm]]<nowiki/>in bir qrup [[Yeniçərilər|yeniçəri]] köməyilə [[sipahilər]]<nowiki/>i aradan qaldırmaq məqsədi eşidildi və böyük bir [[Sipahilər|sipahi]] ordusu Hüseyn Paşanın köşkünün ətrafına toplaşdı. Mere Hüseyn Paşa isə qaçıb gizləndi və [[Sədrəzəm|sədarət]]<nowiki/>dən azad edildi. Yerinə [[30 avqust]] [[1623]] tarixində [[Bağdad]] hakimi olan [[Kəmankeş Qara Əli Paşa]] [[Sədrəzəm|sədarət]]ə gətirildi.<ref name=":1" />

[[10 sentyabr]] [[1623]] tarixində [[IV Murad]]ın [[taxt]]<nowiki/>a keçməsi və [[II Osman]]ın qatillərinin aşkar edilərək aradan qaldırılması əsnasında Mere Hüseyn Paşa da ələ keçirildi. Öncə həbs edilən, daha sonra isə [[1624]]-cü ilin [[iyul]] ayında edam edilən Mere Hüseyn Paşanın cənazəsi [[Qaracaəhməd qəbiristanlığı|Qaracaəhməd məzarlığı]]<nowiki/>nda dəfn olundu.