"Qazax dili" səhifəsinin versiyaları arasındakı fərqlər

2.157 bayt çıxarıldı ,  1 il öncə
kRedaktənin izahı yoxdur
{{Dil məlumat qutusu}}
|rəng = altay
|adı = Qazax dili
|orijinal adı = {{unicode|қазақ тілі, قازاق ٴتىلى, qazaq tili}}
|ölkələr = [[Qazaxıstan]]<br/>[[Monqolustan]]<br/>[[Çin]]<br/>[[Rusiya]] – <small>401 455 (2010)<ref name="Население Российской Федерации по владению языками">Портал "Всероссийская перепись населения 2010 года" - ''Окончательные итоги Всероссийской переписи населения 2010 года'' :[http://www.perepis-2010.ru/results_of_the_census/tab6.xls Население Российской Федерации по владению языками]</ref></small><br/>[[Özbəkistan]]<br/>[[Qırğızıstan]]<br/>[[Türkmənistan]]<br/>[[Türkiyə]] və s.
|regionlar =
|rəsmi dil = [[Qazaxıstan]], [[Rusiya]] (<small>[[Altay Respublikası]]</small>)<ref>Закон Республики Алтай «О языках». [http://zakon.scli.ru/ru/legal_texts/legislation_RF/printable.php?do4=document&id4=d2599158-01ed-47a8-8227-3057d6dbed48 Глава I, статья 4]</ref>, [[Çin]] (<small>[[Sintszyan-Uyğur Muxtar Rayonu|Şincan Uyğur Muxtar vilayəti]]</small>)
|tənzimləyən təşkilat = Qazaxıstan Mədəniyyət Nazirliyi
|danışanların sayı = 23 milyon<ref>[https://www.ethnologue.com/language/kaz Ethnologue.com]{{ref-en}}</ref>
|reytinq = 87
|status =
|ölü dil =
|kateqoriya = [[Avrasiya dilləri]]
|təsnifatı =
[[Altay dilləri]]
:[[Türk dilləri]]
::[[Qıpçaq dilləri|Qıpçaq qolu]]
:::[[:ru:Ногайские языки|Qıpçaq-Noqay qrupu]]
|yazı = [[kiril əlifbası]], [[ərəb əlifbası]], [[latın əlifbası]] (bax: [[qazax əlifbası]])
|QOST 7.75-97 = каз 255
|ISO1 = kk
|ISO2 = kaz
|ISO3 = kaz
}}
 
'''Qazax dili''' ({{Dil-kk|қазақ тілі, قازاق ٴتىلى, qazaq tili}}) — [[türk dilləri]] ailəsinin [[Qıpçaq dilləri|qıpçaq qolu]]<nowiki/>n<nowiki/>a aid dil, [[Qazaxıstan|Qazaxıstan Respublikası]] Respublikası<nowiki/>nın rəsmi dili və [[Qazaxlar|qazax xalqı]]<nowiki/>nın doğma dili. Quruluş və tələffüz baxımından [[Qaraqalpaq dili|qaraqalpaq]], [[Noqay dili|noqay]], və [[Qırğız dili|qırğız dil]]<nowiki/>lərini qazaxcaya ən yaxın olan [[türk dilləri]] olaraq hesab etmək olar.
 
== Yayılma arealı ==
Əsasən '''[[Qazaxıstan]]''' ərazisində, '''[[Monqolustan]]'''ın qərbindəki [[Bayan-Ölgiy|Bayan-Ölgii]] [[Monqolustan şəhərləri|aymağ]]ında (qazaxca "Bayölke", yəni ''"Bayölkə / Bəyölkə; varlı, bərəkətli diyar"'' deməkdir) və az sayda digər aymaqlarda, qismən olaraq '''[[Rusiya]]'''<nowiki/>nın [[qazaxlar]] yaşayan bəzi sərhədyanı bölgələrində ([[Həştərxan vilayəti|Həştərxan]] vilayəti, [[Orenburq vilayəti|Orenburq]] vilayəti, [[Altay Respublikası]]<nowiki/>nın cənubundakı [[:ru:Кош-Агачский район|Koş-Aqaç / Koş-Aqaş]] ''(yəni "Qoşaağac")'' rayonunda), '''[[Çin Xalq Respublikası|'''Çin]]''']]<nowiki/>in qərbindəki [[Sintszyan-Uyğur Muxtar Rayonu|Şincan Uyğur Muxtar əyaləti]]<nowiki/>nin şimalındakı [[İli-Qazax Muxtar dairəsi|Yili / İli Qazax Muxtar dairəsi]]<nowiki/>ndə (xüsusilə onun [[:en:Tacheng Prefecture|Taçenq / Tarbağatay]] və [[:en:Altay Prefecture|Altay]] dairələrində), [[:en:Kumul Prefecture|Hami / Qumul dairəsi]]<nowiki/>nin [[:en:Barköl Kazakh Autonomous County|Balıkun / Barköl Qazax Muxtar rayonu]], [[:en:Changji Hui Autonomous Prefecture|Çanqji ''<small>(uyğurca "Sanci", lakin böyük ehtimalla təmiz çincə toponimdir)</small>'' Hui Muxtar dairəsi]]<nowiki/>nin [[:en:Mori Kazakh Autonomous County|Mulei / Mori Qazax Muxtar dairəsi]]<nowiki/>ndə, və həmçinin [[Qansu|Qansu]] əyaləti]]<nowiki/>nin [[:en:Jiuquan|Ciutsuan şəhəri]] / [[:en:Suzhou District|Sucau bölgəsi]]<nowiki/>nə bağlı [[:en:Aksai Kazakh Autonomous County|Akesai / Aqsay ''(yəni "Ağçay")'' Qazax Muxtar dairəsi]]<nowiki/>ndə yayqındır.
 
== İstinadlar ==