Niderland Antil adaları: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k tənzimləmə, replaced: [[Şəkil: → [[Fayl: (2) using AWB |
|||
Sətir 16:
'''Niderland Antil adaları''' ({{dil-nl|Nederlandse Antillen}}) — keçmiş (10 oktyabr 2010-cu ilə qədər) coğrafi olaraq [[Karib dənizi]]ndəki [[Kiçik Antil adaları]]nda iki ada qrupundan ibarət olan [[Niderland Krallığı]] daxilindəki muxtariyyət.
Üç böyük adadan ibarət bir qrup [[Aruba]], [[Kürasao]] və [[Bonayre]], [[Venesuela]] sahillərinin yaxınlığında, Kiçik Antil adalarının cənub hissəsində yerləşir. Üç kiçik adadan ibarət bir qrup [[Sint-Marten]], [[Sint-Estatius]] və [[Saba (ada)|Saba]], adaların şimalında, əsas adalardan təxminən 1000
''''' Aruba''''' 1 yanvar 1986-cı ildə Niderland Antilərindən arasından ayrılaraq, Niderland Krallığı daxilində özünüidarə edən bir dövlət kimi yarandı. 10 oktyabr 2010-cu il tarixində, Niderland Antilləri konstitusiya islahatı nəticəsində, '''''Kürasao''''' və '''''Sint-Marten''''' Niderland Krallığı daxilində özünüidarə edən dövlətlər oldular, '''''[[Karib Niderlandı|Boneyr, Sint-Estatius və Saba]]''''' isə Niderland Krallığının xüsusi icmaları oldular.
Niderland Antil adaları (Aruba istisna olmaqla) ümumi sahəsi 800
== Tarixi ==
Sətir 63:
* Sint-Marten (Müqəddəs Martin adasının cənub hissəsi).
[[
== Coğrafiyası ==
Mülkiyyət Kiçik Antillərdə yerləşirdi. Niderland Antilləri, Kiçik Antil adaları əhatə edirdi: Kürasao, Bonayre — cənub qrupu — və rüzgarlılardan şimal qrupu: Saba, Sint-Estatius və Sint-Martenin cənub hissəsi (adanın şimal hissəsi Fransa tərəfindən idarə olunur). Ümumi sahəsi 800
Sahil xətti 364
Cənub qrupunun alçaq adaları (Kürasao — 375 m, Bonayre — 241 m) [[Cənubi Amerika]] qitəsini əhatə edən kontinental şelfin dəniz zirvələrini təmsil edir. Adaların demək olar ki, bütün səthini sulu tropik bitki örtüyü (əsasən ikinci dərəcəli meşələr) bürümüş, yalnız yaşayış məntəqələri, kənd təsərrüfatı torpaqları və uzun çimərliklər tərəfindən kəsilmişdir. Şimal qrupunun adaları qədim sualtı vulkanlarının zirvələri ([[Kvill]]) tərəfindən formalaşır, ümumiyyətlə yuvarlaqlaşdırılıb və kifayət qədər yüksək relyefə malikdirlər.
Sətir 80:
Bütün adaların sahil şeridi bir sıra kiçik mərcan rifləri ilə əhatə olunmuşdur (ən şimal və qərb sahilləri boyunca geniş yerləşmişdir) və aralarla sahil arasında dayaz laqunlar zolağı vardır.
İqlimi tropik dəniz, ticarət küləkidir. İlin çox hissəsi üçün hava isti və rahatdır, fəsillər arasındakı minimal temperatur fərqi. Yayda (iyun — sentyabr) orta temperatur təxminən + 27
Atlantik okeanından əsən şimal-şərq ticarət küləkləri tez-tez və güclü yağış gətirir. Yağışlar adaların qərb sahillərində 280
Kürasao və Bonayre, "Karib dənizindəki qasırğa qurşağı" nın cənubundadır və elementlərdən təsirlənmir, Saba, Sint-Eustatius və Sint-Marten bu zonanın cənub-şərq ətrafındadır və böyük ehtimalla iyul-avqust-oktyabr ayları arasında qasırğalardan təsirlənə bilər.
== İqtisadiyyatı ==
[[
ÜDM-in həcmi 2,4 milyard dollardır (1998), adambaşına düşən — 11,800 dollar. Kənd təsərrüfatı ÜDM-in 1 faizini, sənayenin 15 faizini, xidmətlərin 84 faizini istehsal edir. Əsas sənaye sahələri turizm, dənizdəki maliyyə xidmətləri, neft emalı və nəqliyyatı (Venesuela), gəmi təmiri.
Zəif torpaq və su qıtlığı, səviyyənin yüksək olmasına baxmayaraq kənd təsərrüfatının inkişafı üçün əlverişli deyil. Əkin sahələri ümumi ərazinin təqribən 10% -ni təşkil edir (1993). Villemştad yaxınlığında bir şəhərətrafı təsərrüfat var (südçülük, meyvəçilik, tərəvəzçilik). İqtisadi siyasət istehsal sənayesi də daxil olmaqla müxtəlif sahələrin daha da inkişafına yönəldilmişdir.
Asfaltlanmış yolların uzunluğu 800
Xarici iqtisadi əlaqələr Venesuela və digər Latın Amerikası ölkələri, [[ABŞ]] və AB ölkələrinə yönəldilmişdir. Mal ixracatı (1998-ci ildə 303 milyon dollar) demək olar ki, əsasən neft məhsulları, qismən kənd təsərrüfatı məhsulları və hazır məhsullardan ibarətdir. Xarici borc yüksəkdir — 1,35 milyard dollar.
|