İrtəriş xaqan: Redaktələr arasındakı fərq

}}'''İrtəriş xaqan'''<ref>歐陽修,《新唐書》卷 215b <突厥傳下>, 1975:6054.</ref> və ya '''Ulu Bilgə xaqan'''<ref>歐陽修,《新唐書》卷 217b <回鶻傳下>, 1975:6143</ref> (əsl adı: '''Aşina Şi''' 阿史那施) — [[Basmıllar]]ın hökmdarı, [[Basmıl xaqanlığı]]<nowiki/>nın yeganə xaqanı.

[[Aşina|Aşina sülaləsi]]<nowiki/>ndən olub, [[İltəriş xaqan]]ın qardaşı [[İl Etmiş Yabqu]]<nowiki/>nun oğlu [[Uti bəy]]<nowiki/>in oğlu idi. [[Bilgə Qutluq xan|Bilgə Qutluq xaqan]]ın hakimiyyəti dövründə xaqanın anası [[Po Beq]]<nowiki/>in zalım siyasət yürütməsi şərq şadı [[Pan Kültigin]]<nowiki/>in üsyanına səbəb olmuşdu.741-ci ildə xaqanın öldürülməsindən istifadə edən basmıl hakimi özünü İrtəriş xaqan adı ilə müstəqil hökmdar elan etdi.

742-ci ildə özünə "'''İl Etmiş xaqan'''" titulunu götürən basmıl hökmdarı tezliklə əmisi [[Pan Kültigin]]<nowiki/>i öldürdü. Bilgə Qutluq xaqanın yerinə gəlmiş [[Qutluq Yabqu xaqan|Qutluq Yabqu]] da tezliklə basmıllar tərəfindən məğlub edildi. Basmıl xaqanlığının şərq yabquluğu öncələr irkin və eltəbər titulları olan Uyğurların başçısı [[Qutluq Bilgə Kül xaqan|Kül Bilgə]]<nowiki/>yə, qərb yabquluğu isə öncələr kül-irkin titulu olan Karlukların başçısına verildi.