Ömər Xəyyam: Redaktələr arasındakı fərq

AMEA-nın müxbir üzvü [[Zakir Məmmədov (alim)|Zakir Məmmədov]] ilk dəfə olaraq göstərmişdir ki, böyük filosof, riyaziyyatçı, rübailər ustası kimi məşhur olan Ömər Xəyyam [[Bəhmənyar]]ın şagirdidir. O, ensiklopedik alim [[İbn Sina]]nın "İşarələr və qeydlər" kitabını öz müəlliminin yanında mütaliə etmişdir.<ref>Zakir Məmmədov. Ömər Xəyyamın müəllimi. "Ədəbiyyat qəzeti", 13 may 1994-cü il</ref><ref>Zakir Məmmədov. Ömər Xəyyam necə varsa... "Mars" ədəbi-bədii, elmi-publisistik jurnal, № 7-8. Bakı, 2003. səh. 66</ref><ref>Zakir Məmmədov. Bəhmənyar məktəbi haqqında. Dirçəliş XXI əsr jurnalı, Noyabr 2003-cü il, səh. 90</ref>

 

Gənc yaşlarında doğma şəhərini Nişapuru tərk etmiş və uzun sürən məşəqqətlərdən sonra [[Səmərqənd]]də qərar tutmalı olur. [[1074]]-cü ildə [[İsfahan]]a rəsədxanaya rəhbərlik etmək üçün dəvət alır. [[1092]]-ci ildə ona hamilik edən səlcuq şahı Məlik şahın və vəziri Nizam-əl Mülkün vəfatından sonra [[İsfahan]]ı tərk etməli olur.

 

== Xəyyamın elmi-fəlsəfi irsi ==

 

İsfahandakı elmi fəaliyyəti dövründə Ömər Xəyyam fəlsəfə problemləri ilə də məşğul olurdu. O, [[İbn Sina|İbn-Sinanın]] böyük elmi irsini diqqətlə öyrənirdi, bir neçə əsərini ərəb dilindən fars dilinə çevirmişdi. Ömər Xəyyam ilk fəlsəfi əsərini — "Varlıq və zərurilik haqqında traktat"ı 1080-ci ildə yazmışdı. Xəyyamın elmi-fəlsəfi irsi böyük deyildir. Onun traktatları fəlsəfənin ayrı-ayrı vacib məsələlərinə toxunur. Xəyyam yazılarında yığcamlığı üstün tutub, az sözlə tutarlı fikirlər söyləməyi lazım bilib. Ona görə də əsərlərinin hamısı lakonik, bəzən bir neçə səhifədən ibarət olub.