'''Şabran''', və ya keçmiş adı ilə '''Dəvəçi''' (''digər tarixi adı '''Dəvəçibazar''''') — [[Azərbaycan]]<nowiki/>ın [[Şabran rayonu]]<nowiki/>nun inzibati mərkəzi. Paytaxt [[Bakı|Bakı şəhəri]]<nowiki/>ndən 122 km aralı. Şəhər [[Quba-Xaçmaz iqtisadi rayonu]]<nowiki/>nda yerləşir.
== Tarixi==
Qədim mənbələrdə adı çəkilən Şabran (Şabaran) [[Qafqaz dağları]]<nowiki/>nın cənub-şərq qolunun şimal-şərq yamaclarında, [[Samur çayı]] hövzəsində ərazi idi. Sonradan [[Şirvanşahlar]], [[Əl-Bəb|əl-Bab]]ın əmirləri və [[Arran]] hakimləri arasında bu ərazi üstündə çəkişmələr olmuşdur. [[Ziya Bünyadov|Z.Bünyadov]] Şabranın Dəvəçi yaxınlığında yerləşən orta əsr sahilyanı şəhəri olduğunu qeyd edir.
Bugünkü Şabran şəhəri öz adını [[2010|2010-cu il]]<nowiki/>də Dəvəçi rayonunun adının [[Şabran rayonu]]<nowiki/>na dəyişməsi ilə əlaqədar [[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi|Milli Məclis]]<nowiki/>in qərarı ilə almışdır. Şəhər [[1944|1944-cü il]]<nowiki/>ə kimi '''Dəvəçibazar''', sonra isə '''Dəvəçi''' adlanmışdır. [[1959|1959-cu il]]<nowiki/>dən şəhər statusu almışdır. Tarixi [[Böyük ipək yolu|İpək yolu]]<nowiki/>nun üzərində yerləşən Dəvəçibazar uzun müddət dəvə karvanlarının gecələmə yeri olmuşdur. Eyni zamanda burada böyük bazarda fəaliyyət göstərmiş, dağ kəndlərindən əhali alış veriş üçün Bazara gəlmişlər. [[Şabrançay|Dəvəçiçay]]<nowiki/>ın ətrafında yerləşən şəhər əhalisi çay yatağından süzülüb gələn şirin sulu bulaqlardan istifadə etmişdir. Bu bulaqlar indi də durur.
Bəzi tarixçilər qədim Şirvanşah dövlətinin bu ərazidə yarandığını və [[Qədim Şirvan|qədim Şirvan şəhəri]]<nowiki/>nin Dəvəçi şəhərinin yerində olduğunu göstərirlər. Lakin bu məsələ hələ tam öz təsdiqini tapmamışdır və gələcək araşdırıcılarını gözləyir.
Karvan yolunun üstündə olan bu şəhər çox keçməkeçli günlər yaşamış, dəfələrlə dağıdılmışdır. Sonuncu dəfə [[1918|1918-ci il]]<nowiki/>in mart hadisələri zamanı [[Ermənilər|erməni]] [[Daşnaksutyun|daşnak]] qoşunları tərəfindən, əvvəl zirehli qatardan top atəşinə tutulmuş, sonra isə dəmiryol stansiyasından düşən erməni cəza dəstələri tərəfindən əhalisi güllələnmiş, evlərinə isə od vurularaq yandırılmışdır. Hadisə şahidlərinin dediyinə görə, əhali tərəfindən "''Bala Həştərxan''" adlanan səkiləri taxtadan, küçələri qəmbər daşından olan bu şəhərdə dağılmamış bir-neçə ev qalmışdır. [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti|AXC]] zamanı şəhər nahiyə mərkəzi olaraq Quba qəzasının tərkibində olmuşdu və burada pristavlıq yerləşirdi.
== Əhalisi ==
Əhali əsasən [[azərbaycanlılar]]<nowiki/>dan ibarətdir. Çox az miqdarda [[rus]] və [[Dağıstan]] xalqlarının nümayəndələri yaşayırlar.
