Göygöl rayonu: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Şəkil→Fayl, File→Fayl using AWB
Sətir 24:
=== Relyefi ===
[[Fayl:Goygol Lake.jpg|thumb|250px|[[Göygöl]]]]
Göygöl rayonu Azərbaycan Respublikasının qərbində dağlıq və dağətəyi zonada yerləşir, ən yüksək nöqtəsi dəniz səviyyəsindən 3724 metr hündürlükdədir. Rayon şimalda Gəncə şəhəri və Samux rayonu ilə, şərqdə Goranboy rayonu ilə, cənubda Kəlbəcər rayonu ilə, cənubu-qərbdə Daşkəsən rayonu ilə, qərbdə Şəmkir rayonu ilə həmsərhəddir. Rayon ərazisi şimaldan cənuba 55  km, qərbdən şərqə 36  km uzanır. Göstərilən sərhədlər daxilində Göygöl rayonunun sahəsi 916,7 kv. km², əhalisi isə 62 minə yaxındır.
 
Rayonun ümumi ərazisi: 91675 hektar
Sətir 38:
== İqlimi ==
[[Fayl:A view from Goygol National Park. Photo by Uzeyir Mikayilov 3.jpg|thumb|250px|Rayonun dağları]]
Respublikamızın digər dağətəyi rayonlarında olduğu kimi, Göygöl rayonunun da iqlim göstəriciləri yüksəklik üzrə dəyişir. Dağətəyi ərazilərdə və alçaq dağlıqda qışı quraq keçən mülayim-isti, orta dağlıqda qışı quraq keçən soyuq, yüksək dağlıqda isə dağ tundra iqlimi hakimdir. Havanın orta illik temperaturu rayon ərazisində müsbət 10 dərəcədən yüksək olduğu halda bəzi yüksək dağlıq zonada 0 dərəcədir. İllik yağıntıların miqdarı mümkün buxarlanma kəmiyyətinin 50–100 %-ni təşkil edir. Havanın temperaturu 10 dərəcədən artıq olan temperaturların cəmi 3000–4000 dərəcə arasındadır. Orta illik 12–14 dərəcə, yanvar 1 dərəcə şaxta, iyul 24–25 dərəcə isti, yağıntılar 500–900  mm-dir. Yağıntılı dövr yaz və payızın əvvəli, quraq dövrü isə qışdır. Qışı əsasən mülayim keçir və qar örtüyü o qədər də davamlı deyil.
 
== Əhalisi ==
Sətir 153:
 
=== '''Çaylar''' ===
Çaylardan əsasən suvarmada istifadə olunur. Çaylarda suyun səviyyəsi yaz aylarında artır. Əsas çaylar: Kürəkçay, Gəncəçay və Qoşqarçaydır. Bu çaylardan ən uzunu Kürəkçaydır. Onun uzunluğu 108  km, su toplayıcı sahəsi 2080 kv.km-dir. Mənbəyinin hündürlüyü 3100 m, mənsəbi isə 18 m-dir. Kür çayına tökülür və Kürün sağ qoludur.
 
Uzunluğuna görə ikinci çay Gəncəçayıdır. Uzunluğu 98  km-dir, su toplayıcı sahəsi 752 kv.km-dir, orta illik su sərfi 4,2 kv m-dir. Gəncəçay çayı da Kürün sağ qoludur, Yenikənd körfəzinə tökülür.
 
=== Maddi-mədəni irsi ===
Göygöl rayonu füsunkar təbiəti ilə yanaşı, tarix və mədəniyyət abidələri ilə də zəngindir. Rayon ərazisində XII, XIV, XVI və XIX əsrlərə aid 31 yerli əhəmiyyətli tarixi və memarlıq incəsənət abidələri mövcuddur, bunlardan 8-i kurqan, nekropol və açıq düşərgə, digərləri isə bina və körpülərdir. Xanlar şəhərində 1854-cü ildə tikilmiş "Lüteran" adlanan alman kilsəsi,<ref>{{cite web |url=https://www.youtube.com/watch?v=PLK_3_0W3qI |title=Azərbaycan almanları: Helenendorf bu gün |author=AzərTAc |date= 24.09.2016|work= |publisher=[http://www.youtube.com Youtube.com] |accessdate=2016-09-27 |language=az }}</ref> XVI əsrə aid iki gözlü körpü, 1896-cı ildə tikilmiş üç gözlü körpü, XII əsrə aid [[Ağ körpü]], XIX əsrdə almanlar tərəfindən tikilmiş 9 memarlıq incəsənət abidələri, [[Zurnabad]] kəndində XII əsrə aid Qala, keçmiş Sarıqaya kəndində XVI əsrə aid Türbə, [[Dozular]] kəndində XVI əsrə aid bir gözlü körpü, [[Topalhəsənli]] kəndində taixi məlum olmayan iki tağlı daş körpü, Şəhriyar kəndində 1674-cü ildə tikilmiş Qabriyel kilsəsi, Çaykənd kəndində taixi məlum olmayan Anahid məbədi və Müqəddəs Məryəm kilsəsi, Yeni-Zod kəndindən 300 m məsafədə Alban kilsəsi, 3&nbsp; km məsafədə Alban məbədi, Balçılı və Üçbulaq kəndlərinin ərazisində taixi məlum olmayan "Qız-qalası", Köşkü kəndində dəmir dövrünə aid kurqan, Balçılı və Quşqara kəndlərinin ərazisində Tunc dövrünün axırı, Dəmir dövrünün əvvəlinə aid qəbrlər vardır.
 
== İstinadlar ==
Sətir 165:
{{Vikianbar kateqoriyası|Goygol Rayon}}
{{Göygöl rayonunun yaşayış məntəqələri}}
{{Göygöl rayonunun bələdiyyələri}}
{{Azərbaycan}}
{{Azərbaycan iqtisadi rayonları}}