Bruselyoz: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
kRedaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Vizual redaktor Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Sətir 116:
 
Bruselyozun profilaktikasına tibbi, sanitar- baytarlıq və təsərrüfat tədbirləri daxildir. Bruselyoz tipik zoonoz infeksiya sayılır və ona görə onunla mübarizə infeksiya mənbə- yinin ilk növbədə ev heyvanları arasında, xüsusilə qoyunlar, ke- çilər, iribuynuzlu mal-qara, həmçinin donuzlar arasında məhv edilməsinə yönəldilməlidir. Kənd təsərrüfatı heyvanları arasında bruselyoz ojaqlarının zərərsizləşdirilməsi və ləğv edilməsi, həm- çinin xəstəliklə yoluxmuş sürünün və ayrı-ayrı təsərrüfatların sağlamlaşdırılması üzrə tədbirlər, habelə bruselyozla yoluxmuş təsərrüfatlarda heyvanlara xidmət edən insanlar arasında da bru- selyozun yayılmasının qarşısının alınmasına kömək edir.
Bruselyozla mübarizədə qida yoluxmalarının profilaktikası xüsusilə böyük əhəmiyyət daşıyır. Bu, yoluxmada daha çox işti- rak edən süd və süd məhsullarına aiddir. Bruselyoza görə qeyri-sağlam təsərrüfatlardan alınmış süd mütləq pasterizasiya olunmalı (700135 temperaturda 30 dəqiqə ərzində) və ya qaynadılmalıdır. Təzə (qaynadılmamış) qaymağı qidada və ya kərə yağının, xa- manın və digər süd məhsullarının emalında yalnız onların paste- rizasiyasından sonra istifadə etmək olar. Temperaturla təsirdən başqa, çiy süddən hazırlanmış məhsulları müəyyən müddət ərzində saxlamaqla zərərsizləşdirmək olar. Belə ki, çiy keçi südündən hazırlanmış brınza pendiri üçün 60 gündən az olmayaraq saxlanma müddəti təyin edilmişdir, çünki aşkar olunmuşdur ki, brusellalar brınzada 2-ci ayın sonunda məhv olur. Pendirin hazırlanması zamanı da onların saxlanma müddətlərinə dair müvafiq tədbirlər tətbiq olunur. Bruselyozlu heyvanlardan alınmış ət yalnız onu tam bişirdikdən və ya qızartdıqdan sonra istifadə edilir. Su mənbələrinin çirklənmədən mühafizəsini həyata keçirmək və yalnız qaynadılmış suyu işlətmək lazımdır. Tərəvəz və giləmey- vələr də brusellalarla çirklənə bilər. Bununla əlaqədar olaraq, bostanda torpağın gübrələnməsi üçün peyini yalnız onun 3 ay ərzində öz-özünə çürüməsindən sonra istifadəyə icazə verilir, bu zaman brusellalar məhv olur. Hamilə qadınlar yoluxmuş və ya yoluxma ehtimalı olan heyvanlara qulluqla əlaqədar bütün növ işlərə, həmçinin istər heyvandarlıq təsərrüfatlarında, istərsə də ət, yun, dəri-gön sənayesi müəssisələrində onlardan alınmış xammalla təması ola biləcək işlərə buraxılmamalıdırlar. Əgər bu və ya digər səbəblər üzündən xəstə heyvanlarla təmas baş ve- rirsə, onda şəxsi profilaktika tədbirləri içərisində törədicinin da- xil olmasının qarşısının alınması üçün əllərə xüsusi diqqət vermək lazımdır: rezin əlcəklərdən, qolçaqdan istifadə olunması və əllərin dezinfeksiyaedici vasitələrlə zərərəsizləşdirilməsi.
Sanitar-maarifi işinin yerinə yetirilməsi bruselyozun profilak-tikasının mühüm şərti sayılır. Bruselyozla mübarizədə spesifik profilaktikanın həyata keçirilməsi böyük rol oynayır. Bruselyoz əleyhinə profilaktik vaksinasiya uşaqlara epizootik göstərişlər olduqda 7 yaşından başlayaraq aparılır. Postvaksinal immunitet nisbidir, peyvəndlənmiş kontingentlərin yenidən yoluxma ehtimalı istisna edilmir. Ocaqlarda profilaktik tədbirlərin bütün kompleksi xəstəliyin tam ləğv edilməsinə qədər yerinə yetirilməlidir, onun əsas meyarı heyvanların bruselyoza görə sağlam olması və insanların xtələnməməsidir.
İnsanlar arasında bruselyozun pofilaktikası sanitar-baytarlıq tədbirlərinin xarakteri ilə bağlıdır. Başqa sözlə, yalnız ev hey- vanları arasında bruselyozun effektiv profilaktikasının aparıl- ması sayəsində insan populyasiyasında da xəstəliyə görə sala- matlıq əldə etmək olar. Lakin qaramal sürüsündə, xüsusilə qoyunçuluqda xəstəliyə görə salamatlığın əldə olunması elə də asan məsələ deyildir. İqtisadi cəhətdən inkişaf etmiş ölkələrdə, tamamilə bruselyozdan azad olmuş ölkələrdə, hətta təsərrüfat- larda brusellalarla yoluxmuş bir heyvan belə aşkarlanarsa, onda bütün sürünün məhv edilməsi strategiyası həyata keçirilmişdir. Maliyyə baxımından çətin olmasına baxmayaraq, bu tədbir həm heyvanlar arasında və insanlar arasında salamatlığın əldə edilməsi baxımından həm də iqtisadi nöqteyi-nəzərdən ən effektiv tədbir hesab edilir.