14:29, 15 avqust 2021 tarixindəki versiya redaktə HistoryMaker18 (müzakirə \| töhfələr) 110 redaktə kRedaktənin izahı yoxdur Teqlər: Geri qaytarıldı Vizual redaktor ← Əvvəlki redaktə		14:31, 15 avqust 2021 tarixindəki versiya redaktə əvvəlki halına qaytar Burocan (müzakirə \| töhfələr) Avtopatrullar, Təcrübəli istifadəçilər 16.005 redaktə HistoryMaker18 (müzakirə) tərəfindən edilmiş 6101072 dəyişikliyi geri qaytarıldı. mənbəsiz məzmun əlavəsi Teqlər: Dəyişdirildi Geri qaytarma Sonrakı redaktə →
Sətir 1: {{Dövlət xadimi}} '''II Tiqran,~~II Dikran~~ və ya Böyük Tiqran''' (~~[[Erməni~~{{DVTY}}) ~~dili\|Ermənicə]]: Տիգրան Մեծ, Tigran Mets;[[Latın dili\|Latınca]]:Tigranes Magnus;[[Yunanca]]:Τιγράνης ὁ Μέγας, Tigranis ho Megas)~~— e.ə. 95-ci ildən e.ə. 55-ci ilə qədərki [[Ermənistan Krallığı (antik)\|Ermənistan kralı]].<ref>https://news.milli.az/politics/308804.html</ref> ~~Hakimiyyəti dövründə ölkəsi, [[Roma Respublikası\|Roma Respublikası']]<nowiki/>nın şərqindəki ən güclü dövlətlərdən biri idi<ref>https://tr.wikipedia.org/wiki/II._Tigran</ref>.~~ [[Fayl:Maps of the Armenian Empire of Tigranes.gif\|thumb\|right\|Böyük Tiqran ~~Krallığı ən geniş dövründə(e.ə.77-ci~~altında ~~il)~~imperiya]]▼ ~~== Həyatı ==~~ Tiqran,[[I Tiqran\|ITiqran]] dönəmində, [[Ermənilər]] e.ə 112-111 illərdə [[Parflar]]<nowiki/>a məğlub olduqdan sonra [[II Mitridat\|II.Mitridatın]] sarayına girov verilmiştir. Strabonun məlumatına görə: {{Sitat\|"Əvvəl o,parfların yanında girov kimi yaşayırdı.Sonra o,vətənə qayıtmaq üçün onlardan razılıq aldı,əvəzində parflar Arminiyanın 70 vadisinə sahib oldular.Qüdrətini artırdıqdan sonra Tiqran parflardan bu vilayətləri nəinki geriyə qaytardı,həm də ölkəsini -Nin və Arbela(İrbil) yaxınlığındakı vilayətlərini talayıb dağıtdı.Sonra o,Atropatena və qordilərin(kürdlərin) hökmdarlarını və onların köməyi ilə İkiçayarasının qalan hissəsini tabe etdi.Fərat çayını keçib o,Suriyanı və Finikiyanı tutdu."}} ~~[[Fayl:Tigranes four Kings.jpg\|thumb\|II Tiqranın 4 vassal padşahı]]~~ ▲[[Fayl:Maps of the Armenian Empire of Tigranes.gif\|thumb\|Tiqran Krallığı ən geniş dövründə(e.ə.77-ci il)]] II Tiqran taxta gələrkən hakimiyyətini möhkəmləndirdi və ordunu gücləndirdi,e.ə 94-cü ildə [[Artanes sülaləsi\|Artanes sülaləsinin]] idarə etdiyi [[Tsopk Krallığı\|Tsopk Krallığını]] ələ keçirdi və sülaləni məhv etdi. Bu irəlləyişlər sayəsində Anadoluda öz siyasi təsirini gücləndirmək istəyən Pont İmperatoru VI.Mitridat(Yevpator), II Tiqranla ittifaqa girdi, və qızı Kleopatranı ona ərə verdi. Bundan sonra Tiqran Şərqə ([[Parfiya\|Parfiyaya]]), [[VI Mitridat Evpator\|VI Mitridat]] isə Qərbə ([[Roma Respublikası\|Roma Respublikasına]]) doğru ərazilərini genişləndirəcəkidilər. E.ə 83-ci ildə II Tiqran indiki [[Diyarbəkir\|Diyarbəkirin]] Silvan mahalının şərqində [[Tiqranakert]] şəhərini saldırdı,və buranı dövlətin paytaxtı elan etdi.E.ə 6 oktyabr 69-cu ildə Tiqranakert Savaşı'nda Tiqran məğlub olaraq geri çəkilir..E.ə 69-cu ildə Lukul II Tiqranı məğlub edərək [[Artaksat]](indiki [[Artaşat]]) şəhərinə yaxınlaşır.Burada Atropatenalılar Lukulun ilk zərbəsinə düçar olurlar.Döyüşün son aqibəti yenə də II Tiqranın məğlubiyyətilə (e.ə 68-ci ildə) başa çatır. Lakin [[Lusi Lisini Lukull\|Lukul]] qələbəni möhkəmləndirmədi və Tiqranı sərbəst buraxdı.Fürsətdən istifadə edən II Tiqran e.ə 67-ci ildə [[Kappadokiya\|Kappadokiyanı]] tutub dağıtdı.Roma, bunun əvəzində [[Lutsi Korneli Sulla\|Lutsi Korneli Sulla'nı]], Tiqran-Mitridat ittifaqına qarşılıq verməsi üçün təyin edir.Amma Sulla, Kappadokiyada [[Zela]] savaşında məğlubiyyətə uğradılır.II Mitridatın e.ə 88-ci ildə ölümü ilə [[Arşakilər\|Arşak İmperiyası]], [[Saklar\|Sakların]] axınlarına məruz qalmışdır. E.ə 87-86 cı illərdə Atropatena,Həmədan Adiabene, Karduya, Mygdonia, Osroene ve Kommagene krallıklarını özündən asılı vəziyyətə salmışdır.E.ə 83-cü ildə Kilikiyadan Finikiyaya qədər uzanan imperiyasına böyük bir dəniz gücü qatan II Tiqran [[Anadolu\|Anadoluya]] [[Mithbarozanes\|Mithbarozanesi]],vali təyin etmişdir.II Tiqran cənubda [[Yəhudi Krallığı\|Yəhuda]] ile [[Nəbatilər dövləti\|Nəbatilər dövlətini]] öz asılılığına salmış, Bəsrə körfəzi Ərəbləri ilə də müttəfiqlik qurulmuştu. ~~== Həsr olunmuş əsərlər ==~~ Tarixi cəhətdən baxıldığında Cicero'nun, Böyük Tiqran adının, Roma'ya qorxu saldığını söyləmiş. Ümumilikdə Nikkolò Makiavellinin 1724 -ci ildə yazılmış La virtu trionfante dell'amore e dell'odio ovvero il Tigrane adlı əsəri ilə birlikdə [[Antonio Vivaldi]] və [[Nikkolo Makiavelli\|Nikkolò Makiavelli]] kimi bəstəkarlarla birlikdə [[İtalyanlar\|İtalyan]] ve [[Almanlar\|Alman]] bəstəkarlar da daxil olmaqla [[Qərbi Avropa]] bəstəkarları ümumilikdə 24 opera bəstələmişdirlər. ~~== Mənbə ==~~ ~~Y.Yusifov '''QƏDİM ŞƏRQ TARİXİ'''~~ == İstinadlar ==

II Tiqran: Redaktələr arasındakı fərq