Cümə məscidi (Ağdam): Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Şəkil→Fayl, File→Fayl using AWB
yeni fotolar
Sətir 3:
{{yeniləmə}}
{{Tarixi abidə
|adı = Cümə məscidi
|orijinal adı =
|şəkil = [[Fayl:Agdam Mosque2018-12Mosque 2021.jpg|270px]]
|şəklin izahı = Cümə məscidi 2021-ci ildə
|şəkil_izah =
|ölkəşəklin ölçüsü = {{flaqifikasiya|Azərbaycan}}270px
|şəhərölkə = [[Ağdam]]{{flaqifikasiya|Azərbaycan}}
|yerləşirşəhər = [[Ağdam]]
|aidiyyatıyerləşir = [[Qarabağ xanlığı]] =
|memaraidiyyatı = [[Kərbəlayi SəfixanQarabağ Qarabağixanlığı]]
|memar = [[Kərbəlayi Səfixan Qarabaği]]
|tikilmə_tarixi = 1868—1870
|üslubu tikilmə_tarixi = [[Azərbaycan memarlığı]]1868—1870
|vəziyyətiüslubu = xarabalıqları[[Azərbaycan qalıbmemarlığı]]
|minarələri vəziyyəti = 2
|günbəzləri minarələri = 12
|nişanlama2günbəzləri = ATAMQ1
|nişanlama2 = ATAMQ
|nişanlama2_vaxtı =
|nişanlama2_rəsmiadı =
|nişanlama2_tipi =
|nişanlama2_kriteriyanişanlama2_tipi =
|nişanlama2_kriteriya =
|nişanlama2_nömrəsi = [http://e-qanun.az/framework/2847 202]
|nişanlama2_hissəsi =
|nişanlama2_sərbəst1ad = Kateqoriya
|nişanlama2_sərbəst1dəyər = Məscid
|nişanlama2_sərbəst2ad = Əhəmiyyəti
|nişanlama2_sərbəst2dəyər = Ölkə əhəmiyyətli
|nişanlama2_sərbəst3ad =
|nişanlama2_sərbəst3dəyər =
|Commons kateqoriyası = Agdam Mosque
|Xəritəsi = = {{Yer xəritəsi
|Azərbaycan
|label=Cümə məscidi|label_size=100 |lat=39.993333
|long=46.931667
|mark=Locator Dot2.gif |marksize=15 |position=bottom |width=269 |float=center |caption=}}
}}
}}
 
Sətir 41 ⟶ 43:
 
== Tarixi ==
Ağdam şəhərindəki Cümə məscidi Kərbəlayi Səfixan Qarabağı adlı memar tərəfindən 1868-18701868–1870-ci illərdə tikilmişdir. Bölgədə mühüm ticarət mərkəzinə çevrildiyi zaman Ağdam şəhərində Qarabağın özünəməxsus dini memarlığının monumental örnəklərindən biri - Ağdam Cümə məscidi inşa edilmişdir.
 
== Memarlıq quruluşu ==
Sətir 50 ⟶ 52:
 
== Abidənin statusu ==
[[Fayl:Stamps of Azerbaijan, 2014-1185.jpg|thumb|right|250px|[[Azərbaycan]] [[poçt markası]] ([[2014]])]]
Abidə Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 02 avqust 2001-ci il tarixli 132 №-li qərarı ilə Ölkə əhəmiyyətli daşınmaz Tarix və Mədəniyyət abidələrinin siyahısına daxil edilmişdir.
 
Abidə 1993-cü il iyul ayının 23-dən etibarən Ermənistanın Respublikasının Hərbi Qüvvələrinin işğalı altındadır. Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən 1992-19941992–1994-cü illərdə Azərbaycan ərazisinin 20%-i işğal etdildikdən sonra Ağdam Cümə məscidi də dağıdılmışdır.
 
Erməni işğalından sonra Ağdam Cümə məscidi aşağıdakı dəyişikliklərə məruz qalmışdır:
# Ermənistan Respublikasının müvafiq dövlət qurumları tərəfindən, azərbaycanlıların ibadət yeri olan Ağdam məscidinin rəsmi şəkildə təhqir olunmasına və dağıdılmasına qərar verilmişdir.
# Məscidin minarələri daxildən tamamilə sökülmüş, tavanı bir neçə yerdən uçurdulmuş, daxili tərtibatı, dizayn və divar yazıları pozulmuş, hücrələri və yardımçı otaqları uçurdulmuş, komunal və komunikasiya xətləri dağıdılaraq tamamilə yararsız hala salınmışdır.
# Məscidin bəzək əşyaları, texniki avadanlıqları, qurğuları, bərk və yumuşaq inventarları qarət edilərək Ermənistan Respublikasına aparılmışdır.
# Məscidin daxili və xarici divarları üzərində erməni və rus dillərində azərbaycan xalqına və millətinə qarşı alçaldıcı və təhqiredici ifadələr və sözlər yazılmışdır.
# Ermənilər məscidin ibadət zalından və yardımçı otaqlarından mal-qara və donuzların saxlanması, yəni tövlə kimi istifadə ediblər.
 
 
=== Abidənin qorunmasını və mühafizəsini təmin edən hüquqi sənədlər ===
* "Silahlı münaqişə baş verdikdə mədəni dəyərlərin qorunması haqqında" 1954-cü il Haaqa Konvensiyası.
* "Ümumdünya mədəni və təbii irsin mühafizəsi haqqında" YUNESKO-nun 1972-ci il konvensiyası.
* YUNESKO-nun Ali Konvensiyası tərkibinə daxil olan ölkələrə mədəni tarixi dəyərlərin qorunması haqqında tövsiyələri. 1972-ci il.
* "Arxeoloji irsin mühafizəsi haqqında" 1992-ci il. Avropa Konvensiyası.
* "Tarix və Mədəniyyət abidələrinin qorunması haqqında" Azərbaycan Respublikasının qanunu Bakı şəhəri, 10 aprel 1998-ci il.
 
== Qalereya ==
<center>
<gallery caption="" perrow="" widths="180px" heights="165px">
Agdam Juma Mosque 2.jpg|<small></small>
Agdam Juma Mosque side view.jpg|<small>Yandan görünüşü</small>
Agdam Juma Mosque 3.jpg|<small>Məscidin minarətələri</small>
Agdam Mosque portal.jpg|<small>Məscidin portalı</small>
Agdam Mosque2018-6.jpg|<small>Məscidin günbəzləri</small>
Ilham Aliyev and First Lady Mehriban Aliyeva visited liberated from occupation Aghdam city 15.jpg|<small>[[İlham Əliyev]] və [[Mehriban Əliyeva]] Cümə məscidində</small>
</gallery>
</center>
 
== Həmçinin bax ==