Yaponiya tarixi: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Undid edits by 212.47.140.176 (talk) to last version by Sura Shukurlu Teqlər: Geri qaytarma SWViewer [1.4] |
→Qədim dövr: mətndə yazı səhvləri düzəldildi və bağlantılar əlavə edildi |
||
Sətir 1:
'''Yapon tarixi''' — [[Yaponiya|Yaponiyanın]] keçmişi.
== Qədim dövr ==
'''Yayoi dövrü'''ndə (b.e.ə. IV — b.e. III əsri), əkinçilik və sənətkarlıq intensiv yayılıb, dəmirçilik sənəti inkişaf edib, dəmir və tunc məlumatların istifadəsinə başlanılıb, ipəkçilik və toxuculuq texnologiyası meydana gəlib, təbii məhsul mübadiləsi yaranıb. Hesab olunur ki, şəkil çəkmə, dəmir, tuncla işləmək bacarıqları Kyuşu adasına Koreyadan gəlib. Həmin dövürdə ilk aristokrat klanları meydana gəlib,dini inanclarını günəş allahı [[Ameterasu]]dan götürüblər. Bu dövrün adı ilk gil məhsullarının tapıldığı Yayoi (Tokio) ilə bağlıdır.
Kənd təsərüffatının yaranması ilə tayfa
Arxeoloji tədqiqatların nəticələri sübut edir ki, Yapon
'''Kofun dövrü'''ndə (III–VI əsr) indiki Nara prefekturasının ərazisində ilk yapon dövləti [[Yamatolar|Yamato]] yaranıb. Tədricən siyasi hakimiyyət qüdrətli Soqa klanının əlində cəmləşib, imperator isə ancaq ali sintoist rəhbəri olaraq qalırdı. Bu cür vəziyyət hal-
'''Asuka dövrü''' (538–710) [[Buddizm|buddizimin]] yayılması ilə tanınıb. Çin nümunəsi ilə yaradılmış mərkəzləşdirilmiş hökumət, "Riçuri" adlanan qanunlar toplusu, qitə fəlsəfəsinin və mədəni ideyalarının təsiri ilə ilk Yapon mədəniyyətinin çiçəklənməsi baş verib. Şahzadə Setokonun (593–621)hakimiyyəti dövründən başlayaraq həftədə bir dəfə bərabər şəkildə dini ayinlər keçirilirdi, 7 gün ərzində bütün ailələr — imperator ailəsindən başlayaraq müxtəlif dini ayinlər icra edir, öz əcdadlarına hörmət rəmzi olaraq ölənləri yada salır, ehramlara və ailə qəbirsanlıqlarına baş çəkirdilər. Bu dövrdə ölkənin paytaxtı Heico`nun (müasir Nara) müəyyənləşməsi ilə sona çatdı.
'''Nara dövrü''' (710–794) üçün Yaponiya cəmiyyətinin sürətlə çinliləşməsi, ilk tarixi salnamənin yaranması, mədəniyyətin, əsasən də buddizmin və poeziyanın çiçəklənməsi xarakterikdir. [[759|759-cu]] ildə ilk yapon poeziya məcmuəsi "Manyesyu" yaranıb. Yaponiya mədəniyyətində özünəməxsusluq formalaşıb.
Paytaxtın
Buddizmin aristokrat sıralarındakı ölümlərə qarşı tutduğu mövqeyə görə ilk [[Samuray|samuraylara]] qarşı nifrət yaranırdı. [[1100|1100-]]<nowiki/>ci ildən başlayaraq imperator sarayı döyüşçü klanları arasında baş verən mübarizələri dayandıra bilmirdi. XII əsrdə 2 əsas nüfuzlu hərbi klan mövcud idi: Minamato (və ya Qenci) və Tayra (və ya Henke).
Qenci (1159) üsyanından sonra 2 klan arasında hakimiyyət uğrunda mübarizədən sonra Tayra Kiomori 1168-cı ildən 1178-ci ilədək imperatoru özünə tamamilə tabe etməklə ölkəyə rəhbərlik edib. Tayranın əsas düşməni Minamota klanı və buddizim monastrı olub. Kiomorinin ölümündən sonra Tayra və Minamota klanları arasında hakimiyyət uğrunda mübarizə Minamotanın qələbəsi ilə başa çatan Qempey (1180–1185) müharibəsinə səbəb oldu. Bu da Heyan dövrünün sonu oldu. Minamota Eritomanın iqamətgahı, Yaponiya tarixində növbəti dövrün adı olan [[Kamakura]] şəhəri oldu.
== Ümumi tarix ==
|