Moldova Kommunist Partiyası: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
+
Teq: 2017 viki-mətn redaktoru
ce
Sətir 1:
'''Moldova Kommunist Partiyası''' ({{comment|abr.|abreviatura|abreviatura}} '''MKP'''; {{dil-ro|Partidul Comunist al Moldovei}}, PCM; {{dil-mo|Партидул Комунист ал Молдовей}}; {{dil-ru|Коммунистическая партия Молдавии}}) — [[Moldova Sovet Sosialist Respublikası|Moldova SSR]]-də hakim və yeganə qanuni siyasi partiya, 1991-ci ilə qədər [[Sovet İttifaqı Kommunist PartiyasınıPartiyası|Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının]] tərkib hissəsini təşkil quranedən on beş respublika səviyyəli partiyadan biri.
 
== Tarixi ==
Moldovada ilk sosial-demokrat dərnəkləri XIX-XXXIX–XX əsrlərin ayrıcında yaranmışdır. 1902-ci ildə [[Rusiya Sosial Demokrat Fəhlə Partiyası|Rusiya SDFP]]-nin [[Kişinyov]] Komitəsi təşkil edilmişdir. [[Sankt-Peterburq|Peterburqdan]] buraya sürgün olunmuş siyasi məjbuslar və [[Leninizm|leninçi]] "[[İskra (qəzet)|İskra]]"nın Kişinyov gizli mətbəəsi bu işdə mühüm rol oynamışdır. [[Rusiyada 19061905-1907-ci illər inqilabı|Rusiyada 1905–1907-ci illər inqilabı]] dövründə [[Moldova]] [[Bolşevizm|bolşevikləri]] mütləqiyyətçilərə qarşı siyasi mübarizəyə başçılıq etmiş, fəhlə sinfi ilə kəndlilərin ittifaqını möhkəmləndirmiş, əsgərlər arasında inqilabi iş aparmışdır. [[Çar Rusiyası|Çarizm]] devrildikdən sonra açıq fəaliyyətə eçən Moldova bolşevikləri [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]] hakimiyyəti uğrunda mübarizəni genişləndirmişdir. 1919-cu ildə [[Bessarabiya|Bessarabiyanın]] [[Kommunizm|kommunist]] təşkilatları [[Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası|Rusiya K(b)P]]-nın gizli Bessarabiya təşkilatlarında birləşdilər (1922-ci ildə müvəqqəti olaraq [[Rumıniya]] KP-yə daxil oldu). 1924-cü ilin oktyabrında [[Ukrayna Sovet Sosialist Respublikası|Ukrayna SSR]] tərkibində [[Moldova Sovet Sosialist Respublikası|Moldova MSSR]] təşkil olunduqdan sonra Moldova vilayət partiya təşkilatı yaradılmışdır. 14 avqust 1940-cı il tarixində Moldova vilayət partiya təşkilatı Moldova K(b)P-yə çevrilmişdir. MK(b)P-nin 1941-ci ilin fevralında keçirilən I qurultayında onun təşkilatca formalaşmasını başa çatdırmışdır. [[İkinci Dünya müharibəsi]] illərində MK(b)P [[Üçüncü Reyx|nasist]] qüvvələrinə qarşı yerli mübarizəyə təşşkilatçılıq etmiş və rəhbəri olmuşdur. İşğalçı qüvvələr ölkədən çıxarıldıqdan sonra MK(b)P-nin diqqət mərkəzi ölkədə yenidənqurma işlərinə, Sağsahil rayonlarının kollektivləşməsinə çevrilmişdir. MKP-nin növbəti illərdəki hədəfi Moldovanın iqtisadiyyatını və mədəniyyətini daha da yüksəltmək, [[sosializm]] və kommunizm quruculuğu vəzifələrini həyata keçirmək olmuşdur. 1982-ci ilin yanvarında MKP-nın 160899160,899 üzvü var idi.<ref>{{ASE|7|26|Moldaviya Kommunist Partiyası}}</ref>